Czy wynagrodzenie za dni wolne będzie wypłacane z budżetu państwa?

Zgodnie z art. 9 i 9a ustawy z dnia z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2021 r. poz. 1749) zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy oraz zwolnienie od wykonywania czynności służbowych oraz zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy. Ustawa ta należy do właściwości Ministra Zdrowia.

Z kolei przepis art. 9 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy wskazuje, że zwrot utraconego zarobku przysługujący honorowemu dawcy krwi ma następować na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy. W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że zatrudnianie pracowników jest jednym ze środków wykorzystywanych do osiągnięcia celów działalności pracodawcy. Pracodawca w związku z prowadzoną działalnością ponosi też tzw. ryzyko socjalne. Obejmuje ono konieczność wypłaty pracownikom wynagrodzenia oraz pewnych świadczeń związanych z pracą także w określonych przez przepisy prawa przypadkach nieświadczenia pracy przez pracownika. Oznacza to obowiązek wypłaty wynagrodzenia za czas niezdolności pracownika do pracy m.in. wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, w granicach określonych w art. 92 Kodeksu pracy^[1], wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy (art. 172 K.p.), ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (art. 171 K.p.), a także wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, w tym za czas zwolnienia od pracy pracownika będącego krwiodawcą w przypadku, o którym mowa w § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1632). Omawiany obowiązek wypłaty wynagrodzenia oraz ww. świadczeń wiąże się także z obowiązkiem finansowania ciążących na pracodawcy składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych należności, których obowiązek opłacania wynika z innych przepisów prawa (takich jak składki na Fundusz Pracy, wpłaty do Pracowniczych Planów Kapitałowych). Tak określone ryzyko socjalne stanowi wyjątek od podstawowej zasady stosunku pracy, jaką jest przysługiwanie wynagrodzenia za pracę wykonaną (art. 80 K.p.).

Jeżeli chodzi o finansowanie kosztów nieobecności pracownika w związku z oddaniem przez niego krwi należy zwrócić uwagę, że przepisy Kodeksu pracy nie przewidują przypadków zwolnienia pracodawcy z wypłaty pracownikowi wynagrodzenia lub innych świadczeń związanych z pracą ze względu na ich wypłatę przez inny podmiot (za wyjątkiem zasiłków finansowanych z systemu ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia, o którym mowa w art. 172¹ K.p.), a także przypadków korzystania przez pracodawcę z dofinansowania wynagrodzenia pracownika ze środków pochodzących od innych podmiotów.

Regulacje zapewniające wsparcie finansowe dla pracodawców ? niezwiązane z epidemią COVID-19 – zawarte są w odrębnych przepisach i dotyczą szczególnych kategorii pracowników, np. osób niepełnosprawnych (ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. z 2021 r. poz. 573, z późn. zm.), bezrobotnych i pracowników młodocianych (ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz. U. z 2021 r. poz. 1100, z późn. zm.), a środki pochodzą z państwowych funduszy celowych (Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Pracy).

Odnosząc się do możliwości finansowania ze środków Funduszu Pracy ewentualnego mechanizmu pozwalającego na dofinansowanie wypłacanego przez pracodawcę wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy pracownika będącego krwiodawcą w przypadku, o którym mowa w § 12 powołanego rozporządzenia z dnia 15 maja 1996 r., należy wskazać, że Fundusz Pracy jest państwowym funduszem celowym w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305, z późn. zm.). Zgodnie z istotą państwowego funduszu celowego, środki funduszu celowego pochodzą ze ściśle określonych źródeł i mogą być przeznaczone wyłącznie na ściśle określone cele.

Środki Funduszu Pracy pochodzą głównie z obowiązkowych składek opłacanych przez pracodawców i są przeznaczone na realizację zadań określonych ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Środki Funduszu służą realizacji celów związanych z wypłatą świadczeń osobom, które utraciły zatrudnienie oraz z aktywnym przeciwdziałaniem bezrobociu i łagodzeniem jego skutków.

Fundusz Pracy, według aktualnie obowiązujących przepisów, w znaczącej części finansuje świadczenia obligatoryjne lub dofinansowuje zadania w kwotach określonych ustawowo. Dotyczy to m.in. zasiłków dla bezrobotnych, zasiłków i świadczeń przedemerytalnych, dodatków aktywizacyjnych, świadczeń integracyjnych, refundacji składek, Krajowego Funduszu Szkoleniowego, dofinansowania kosztów kształcenia młodocianych pracowników i egzaminów zawodowych.

Głównym celem Funduszu Pracy jest łagodzenie skutków pozostawania bez pracy osób bezrobotnych oraz finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy, stąd też wydatkowanie środków Funduszu powinno koncentrować się wyłącznie na niwelowaniu bezrobocia i poprawie efektywności publicznych służb zatrudnienia.

Na gruncie ubezpieczeń społecznych – w sytuacji zwolnienia ubezpieczonego pracownika od pracy oraz jego zwolnienia od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, w porównaniu do osoby znajdującej się w identycznej sytuacji, ale np. prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą (tzw. samozatrudnionej) – nie dochodzi do zjawiska nierównego traktowania przedsiębiorców-krwiodawców^[2]. W szczególności w zakresie obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne oraz zagwarantowanej przez państwo wysokości przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych.

Zgodnie z prawem ubezpieczeń społecznych dzień wolny, udzielony przez pracodawcę pracownikowi-krwiodawcy, zostanie uwzględniony w ogólnym stażu pracy jako okres składkowy. Kwota składek na ubezpieczenia społeczne odprowadzona od wynagrodzenia otrzymanego za ten dzień, zostanie uwzględniona w podstawie obliczenia wysokości przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych. Podobnie jest w przypadku przedsiębiorców-krwiodawców, gdzie brak możliwości odebrania dnia wolnego za czas służby na rzecz krwiodawstwa, kompensuje się w ogólnym (nieprzerwanym) okresem prowadzenia działalności gospodarczej, który dla krwiodawcy-przedsiębiorcy jest również okresem składkowym.

Uwzględniając powyższe uprzejmie informuję, że resort rodziny i polityki społecznej nie przewiduje podjęcia prac legislacyjnych w celu zmiany zasad finansowania wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy pracownika będącego krwiodawcą w przypadku, o którym mowa w § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.

(…)

Z poważaniem

z up. Ministra Rodziny i Polityki Społecznej
Stanisław Szwed
Sekretarz Stanu

^[1] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320, z 2021 r. poz. 1162, z 2022 r. poz. 655), zwany dalej “K.p.”.

^[2] Zasada wyrażona w art. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 423, z późn. zm.).

Czy ZHDK może wybrać poza kolejnością konkretnego lekarza?

Jeden z dawców zapytał się nas czy korzystając z prawa do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej może wybrać u danego świadczeniodawcy. Oto odpowiedź z Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia.

Szanowny Panie,

kolejność udzielania świadczeń określa ustawa [1]. Świadczenia opieki zdrowotnej w szpitalach, świadczenia specjalistyczne w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej oraz stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne są udzielane według kolejności zgłoszenia w dniach i godzinach ich udzielania przez świadczeniodawcę, który zawarł umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Na liście oczekujących na udzielenie świadczenia nie umieszcza się pacjentów kontynuujących leczenie u danego świadczeniodawcy. Pierwszy wolny termin udzielenia świadczenia powinien być określony do komórki organizacyjnej, a nie do poszczególnych lekarzy. W przypadku kilku lekarzy udzielających tego samego zakresu świadczeń w ramach jednej komórki organizacyjnej, pierwszy wolny termin udzielenia świadczenia powinien odpowiadać pierwszemu wolnemu terminowi udzielenia świadczenia przez lekarza, do którego czas oczekiwania jest najkrótszy.

Jeśli pacjent chce mieć udzielone świadczenia przez konkretnego lekarza powinien liczyć się z prawdopodobieństwem dłuższego oczekiwaniem na udzielenie świadczenia. Pacjenci posiadający prawo do korzystania ze świadczeń poza kolejnością wybierając, spośród wszystkich lekarzy udzielających świadczeń w danej komórce organizacyjnej, konkretnego lekarza, do którego trzeba oczekiwać, rezygnują z przysługującego im prawa i powinni być wpisywani na listę oczekujących.

Podstawa prawna:

[1] art. 20 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1285, z późn.zm.)

Z wyrazami szacunku
Departament Obsługi Klientów
Centrala NFZ

Liczba osób posiadających tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi oraz Zasłużonego Dawcy Przeszczepu korzystających w ramach swoich uprawnień z zaopatrzenia w leki objęte refundacją

Dzisiaj chciałbym Wam przedstawić statystyki, które dotyczą jednego z naszych przywilejów.

Jak wiecie świadczeniobiorcy, który posiada tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” i przedstawi legitymację “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”, przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania zaopatrzenie w leki objęte wykazem:
1) leków refundowanych: https://ktomalek.pl/lista-lekow-refundowanych-2021-honorowy-dawca-krwi/h-1
2) leków, które świadczeniobiorca posiadający tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” może stosować w związku z oddawaniem krwi lub w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek albo narządów: https://krwiodawcy.org/leki-zasluzonych-honorowych-dawcow-krwi#zelazo

Leki te można uzyskać na podstawie recepty wystawionej przez osobę posiadającą prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept zgodnie z ustawą oraz ustawą z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne. Uprawnienie zarówno u lekarza jak i w aptece potwierdzamy legitymacją ZHDK.

Więcej o uprawnieniu na: Leki dla zasłuzonych honorowych dawców krwi

Ilu z nas korzysta z tego przywileju. Poniżej prezentuję Wam zestawienie z lat 2017-kwiecień 2021.

Liczba osób korzystających w ramach swoich uprawnień z zaopatrzenia w leki objęte refundacją, posiadających tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi oraz Zasłużonego Dawcy Przeszczepu:
2017 r.- 136 982
2018 r.- 141 171
2019 r.- 146 143
2020 r.- 136 727
2021 r.- 115 641 (styczeń – kwiecień)

Jak możecie zauważyć w tym roku nastąpił znaczny wzrost liczby osób, które skorzystały z przywileju.

Czy to koniec problemów z receptami dla ZHDK gdy lekarz wpisał odpłatność 100%? Wręcz przeciwnie …

Czytając poniższy fragment rozporządzenia cześć dawców krwi interpretowało, że uprawnienie ZK jest ważniejsze od 100% odpłatności. Ministerstwo Zdrowia wydało komunikat wyjaśniający, który zaprzecza tym interpretacjom i uznaje, że zaznaczona odpłatność 100% jest ważniejsza niż uprawnienie dodatkowe ZK. Co oznacza, że przy zaznaczeniu obu na recepcie lek zostanie wydany ze 100% odpłatnością.
Więcej na ten temat: https://krwiodawcy.org/wazniejszym-oznaczeniem-jest-100-odplatnosci-niz-uprawnienie-zk

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept

§ 8. 1. Realizacja recepty, na której nie wpisano poniższych danych, wpisano je w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z art. 96a ustawy – Prawo farmaceutyczne, jest dopuszczalna pod warunkiem dokonania następujących czynności:

1) kod uprawnień dodatkowych pacjenta, z wyjątkiem kodów uprawnienia dodatkowego pacjenta określonych w lp. 5 i 7-9 załącznika nr 1 do rozporządzenia – osoba wydająca określa go na podstawie dokumentów, o których mowa w § 12, przedstawionych przez osobę okazującą receptę; osoba wydająca zamieszcza go w Dokumencie Realizacji Recepty lub na rewersie recepty papierowej oraz zamieszcza ten kod w komunikacie elektronicznym, o którym mowa w art. 45 ust. 2 ustawy o refundacji, przekazywanym do oddziału wojewódzkiego Funduszu;

2) postać produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego – osoba wydająca określa tę postać na podstawie posiadanej wiedzy;

3) dawka produktu leczniczego lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego – osoba wydająca przyjmuje, że jest to najmniejsza dawka dopuszczona do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

4) sposób dawkowania – osoba wydająca wydaje maksymalnie taką ilość produktu leczniczego, w tym leku recepturowego innego, niż określony w lit. b, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, która nie jest większa od ilości zawartej w dwóch najmniejszych dostępnych w obrocie opakowaniach tego produktu, środka lub wyrobu, określonych w wykazie dla tego produktu, środka lub wyrobu, a w przypadku produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobów medycznych niepodlegających refundacji – ilość nie większą niż ilość zawarta w dwóch najmniejszych opakowaniach dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem:
a) przypadku, w którym sposób dawkowania musi być wpisany zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii,
b) leku recepturowego do stosowania zewnętrznego na skórę, w przypadku którego realizacja recepty jest możliwa, jeżeli osoba wystawiająca określiła na tej recepcie częstotliwość stosowania;

5) numer EKUZ, numer poświadczenia, o którym mowa w art. 52 ust. 2 pkt 9 ustawy o świadczeniach, albo numer dokumentu uprawniającego do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji oraz zgodny z normą PN-ISO 3166-1:2008 symbol państwa, w którym znajduje się zagraniczna instytucja właściwa dla osoby uprawnionej do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koordynacji – osoba wydająca ustala go na podstawie odpowiednich dokumentów dotyczących pacjenta przedstawionych przez osobę okazującą receptę; osoba wydająca zamieszcza ten numer w Dokumencie Realizacji Recepty oraz w komunikacie elektronicznym, o którym mowa w art. 45 ust. 2 ustawy o refundacji, przekazywanym do oddziału wojewódzkiego Funduszu;

6) data realizacji recepty “od dnia” – osoba wydająca przyjmuje, że wpisano znak “X”;

7) data urodzenia w przypadku pacjenta do 18 roku życia, jeżeli daty tej nie można ustalić – osoba wydająca określa datę urodzenia tego pacjenta na podstawie innego dokumentu przedstawionego przez osobę okazującą receptę; osoba wydająca zamieszcza tę informację w Dokumencie Realizacji Recepty lub na rewersie recepty w postaci papierowej;

8)  odpłatność:

a) w przypadku gdy produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny występuje w wykazie w jednej odpłatności i nie wpisano oznaczenia “X” albo “100%” – osoba wydająca wydaje ten produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny za odpłatnością określoną w wykazie,

b) w przypadku gdy produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny występuje w wykazie w więcej niż jednej odpłatności i nie wpisano oznaczenia “X” albo ,”100%” – osoba wydająca wydaje produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny za najwyższą odpłatnością dla tego produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego określoną w wykazie,

c) w przypadku gdy recepta zawiera kod uprawnień dodatkowych pacjenta, osoba wydająca wydaje produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny za odpłatnością wynikającą z określonego przez nią uprawnienia dodatkowego pacjenta, w przypadku jeżeli kod uprawnienia dodatkowego występuje w zbiegu z oznaczeniem “X” albo “100%” dotyczącym odpłatności, osoba wydająca przyjmuje, że oznaczenia tego nie wpisano;

9)     adres w danych pacjenta, o którym mowa w art. 96a ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy – Prawo farmaceutyczne – osoba wydająca określa go na podstawie dokumentów przedstawionych przez osobę okazującą receptę lub jej oświadczenia;

10)   kod pocztowy adresu danych pacjenta – osoba wydająca przyjmuje, że kod ten został wpisany;

(…)

20. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2021 r., z wyjątkiem § 4 ust. 1 pkt 4, ust. 8 pkt 2, ust. 9 pkt 2, ust. 10 pkt 2 i ust. 12 pkt 2, które wchodzą w życie z dniem 1 lipca 2021 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept

Czytając poniższy fragment rozporządzenia cześć dawców krwi interpretowało, że uprawnienie ZK jest ważniejsze od 100% odpłatności. Ministerstwo Zdrowia wydało komunikat wyjaśniający, który zaprzecza tym interpretacjom i uznaje, że zaznaczona odpłatność 100% jest ważniejsza niż uprawnienie dodatkowe ZK. Co oznacza, że przy zaznaczeniu obu na recepcie lek zostanie wydany ze 100% odpłatnością.
Więcej na ten temat: https://krwiodawcy.org/wazniejszym-oznaczeniem-jest-100-odplatnosci-niz-uprawnienie-zk

Hemofer Prolongatum – ciąg dalszy …

Kilka miesięcy temu informowaliśmy Was o tym, że została na stałe wstrzymana produkcja Hemofer Prolongatum. Kilka dni temu otrzymaliśmy odpowiedź z Ministerstwa Zdrowia:

Szanowny Panie,
w odpowiedzi na pismo z 8 sierpnia 2020 r. informujące o stałym wstrzymaniu produkcji leku Hemofer prolongatum (Ferrosi(II) sulfas, 105 mg Fe2+) widniejącego w wykazie leków dla świadczeniobiorcy posiadającego tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”, Departament Polityki Lekowej i Farmacji informuje, że Ministerstwo Zdrowia zostało już poinformowane o problemie.
Z uwagi na powyższe podjęto kroki celem przeprowadzenia nowelizacji rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 lutego 2010 roku w sprawie wykazu leków dla świadczeniobiorcy posiadającego tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” (Dz. U. 2015 r. poz. 2098).
W chwili obecnej konsultowana jest kwestia substytucji ww. leku tak, aby w sposób najbardziej zbliżony zapewnić właściwą suplementację jonów żelaza Honorowym Dawcom Krwi i Zasłużonym Dawcom Przeszczepu.

Z poważaniem,

Łukasz Szmulski
p.o. Dyrektora

Nie pozostaje nic innego jak tylko czekać na obiecane przez MZ zmiany w liście leków.  Przypomnę przy okazji, że na chwilę obecną bezpłatnie (na podstawie recepty “ZK”) dostępnym preparatem, który uzupełnienia niedobór żelaza w organizmie związany z utratą krwi jest Ascofer. Więcej na: Leki dla zasłuzonych honorowych dawców krwi

Farmaceuta ma obowiązek realizowania recept pielęgniarskich ordynujących leki z grupy OTC dla ZHDK

Warszawa, 17 czerwca 2020 r.

Szanowny Panie,
w odpowiedzi na wiadomość z 19 maja 2020 r. w sprawie respektowania uprawnień pielęgniarek i położnych, Departament Polityki Lekowej i Farmacji uprzejmie informuje co następuje.

Ministerstwo Zdrowia dokonuje interpretacji indywidualnych przepisów prawa w ściśle określonych przypadkach, tj. w ślad za dyspozycją art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292, ze zm.). Zgodnie z przywołanym przepisem ustawy, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej
państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna) (…)

Niezależnie od powyższego Departament pragnie wskazać, iż farmaceuta ma obowiązek realizowania recept pielęgniarskich ordynujących leki z grupy OTC. Uprawnienia pielęgniarek i położnych do ordynacji leków i wypisywania recept wynikają z ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 562).

W ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo samodzielnie wystawiać recepty oraz ordynować leki zawierające określone substancje czynne (z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe) oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz ordynować określone wyroby medyczne, w tym wystawiać na nie zlecenia albo recepty, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.

Wykaz substancji czynnych zawartych w lekach, które mogą być ordynowane przez pielęgniarki i położne oraz na które pielęgniarki i położne mają prawo wystawiać recepty określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2018 r. w sprawie wykazu substancji czynnych zawartych w lekach, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych ordynowanych przez pielęgniarki i położne oraz wykazu badań diagnostycznych, na które mają prawo wystawiać skierowania pielęgniarki i położne (Dz.U. z 2018 r. poz. 299).

Natomiast w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo wystawiać zlecenia na wyroby medyczne oraz recepty na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, niezbędne do kontynuacji leczenia, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.

Uprawnienia pielęgniarek i położnych, obejmują również wystawianie recept osobom o dodatkowych uprawnieniach określonych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na zasadach określonych w tej ustawie oraz w ustawie refundacyjnej, w tym świadczeniobiorcom, którzy posiadają tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” i przedstawią legitymację “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”. Wyjątek stanowi jedynie brak możliwości wystawiania przez położną recept z kodem uprawnień “S”, tj. recept dla świadczeniobiorców, po ukończeniu 75. roku życia.

Pielęgniarki i położne maja więc możliwość wypisywania recept na leki z wykazu leków, określonych w załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie wykazu leków dla świadczeniobiorcy posiadającego tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” (Dz. U. z 2015 r. poz. 2098), również o kategorii dostępności OTC.

Wszystkie recepty na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne powinny być wystawiane na zasadach określonych ustawie Prawo farmaceutyczne.

Mając na uwadze powyższe w opinii Departamentu recepty powinny być realizowane z odpłatnością wynikającą z uprawnień “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”.

Z poważaniem,
Łukasz Szmulski
p.o. Dyrektora
/dokument podpisany elektronicznie

Zasady wystawiania i realizacji recept refundowanych dla ZHDK

Warszawa, 29 kwietnia 2020 r.

Szanowny Panie,
w odpowiedzi na pismo z 13 marca 2020 r., przekazane do Ministerstwa Zdrowia przez Narodowy Fundusz Zdrowia, dotyczące zasad wystawania i realizacji recept refundowanych dla świadczeniobiorcy posiadającego uprawnienie dodatkowe w postaci Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi (ZHDK), Departament Polityki Lekowej i Farmacji prosi o przyjęcie poniższych informacji.

Uprawnienia ZHDK w zakresie dostępu do leków określone są w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1373, z późn. zm.). Zgodnie z zapisami art. 43 powyższej ustawy świadczeniobiorcy, który posiada tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu finansowania, zaopatrzenie w leki:

1. objęte wykazem leków refundowanych w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 357, z późn. zm.), zwanej dalej “ustawą refundacyjną”, tj. leki dostępne w aptece na receptę w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń. W aktualnym obwieszczeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2020 r.w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych takich leków w jest 2021;

2. określone w wykazie leków, które świadczeniobiorca posiadający w/w tytuł może stosować w związku z oddawaniem krwi. Lista ta obejmuje na dzień dzisiejszy 13 pozycji leków objętych i nieobjętych refundacją, a także preparatów OTC.

Jednocześnie należy zauważyć, że prawidłowe zaordynowanie leku, w tym określenie uprawnienia do otrzymania leku refundowanego leży po stronie osoby wystawiającej receptę. Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 a oraz 2a ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz.U. z 2020 r. poz. 514, z późn. zm.) lekarz wystawia recepty na leki na zasadach określonych w art. 95b-96b ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz.U. z 2019 r. poz. 499, z późn. zm.), dalej jako “ustawa – prawo farmaceutyczne”.

W przypadku wystawiania recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne refundowane lekarz jest zobowiązany do odnotowania na recepcie poziomu odpłatności w sposób określony w przywołanych powyżej przepisach.

Jednocześnie należy wskazać, że poziomy odpłatności określa przepis art. 6 ust. 2 ustawy refundacyjnej. Przepis ten stanowi, że lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrób medyczny, dla którego wydana została decyzja administracyjna o objęciu refundacją w zakresie nadanej kategorii dostępności refundacyjnej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 (tj. lek wydawany w aptece na receptę), jest wydawany świadczeniobiorcy:

– bezpłatnie,

– za odpłatnością ryczałtową,

– za odpłatnością w wysokości 30% albo 50% ich limitu finansowania

– do wysokości limitu finansowania i za dopłatą w wysokości różnicy między ceną detaliczną a wysokością limitu finansowania.

Jeżeli natomiast produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny jest przepisywany poza zakresem refundacji, osoba wystawiająca receptę wpisuje symbol “X” albo “100%”.
Przepisy prawa umożliwiają jednak realizację recept wystawionych nie w pełni zgodnie z przywołanymi wyżej przepisami. Przepis § 10 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie recept (Dz.U. z 2018 r. poz. 745, z późn. zm.) określa, że realizacja recepty, na której nie wpisano odpłatności, wpisano ją w sposób nieczytelny, błędny lub niezgodny z ustawą – Prawo farmaceutyczne, jest dopuszczalna w przypadku gdy:

a) lek występuje w wykazie w jednej odpłatności i nie wpisano oznaczenia “X” albo “100%” – osoba wydająca wydaje ten produkt za odpłatnością określoną w wykazie,

b) lek występuje w wykazie w więcej niż jednej odpłatności i nie wpisano oznaczenia “X” albo “100%” – osoba wydająca wydaje ten produkt za najwyższą odpłatnością dla tego produktu określoną w wykazie,

c) recepta zawiera kod uprawnień dodatkowych pacjenta (z wyjątkiem kodu uprawnienia 75+), osoba wydająca wydaje produkt leczniczy, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrób medyczny za odpłatnością wynikającą z określonego przez nią uprawnienia dodatkowego pacjenta.

Reasumując – w przypadku leków przysługujących Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi opisanych w pkt 1 i 2 na początku pisma, możliwe jest wydanie ich w aptece z odpłatnością wynikającą z tych uprawnień, niezależnie od poziomu odpłatności jaki zaznaczono na recepcie przez osobę wystawiającą receptę.

Jednakże należy podkreślić, że na osobach wystawiających recepty na leki z wykazu leków refundowanych (opisane w pkt.1), ale poza zakresem wskazań refundacyjnych ciąży obowiązek wskazania na recepcie braku prawa do refundacji za ten lek poprzez zaznaczenie “X” lub “100%”. W takim przypadku nie może być dokonana korekta na etapie realizacji recepty i lek nie może być wydany w aptece ze zniżką. Niezależnie czy zniżka miałaby wynikać z poziomu odpłatności określonego w wykazie leków refundowanych, czy też z uprawnienia dodatkowego pacjenta.

Do wiadomości:
1. Naczelna Izba Aptekarska
2. Naczelna Izba Lekarska
3. Narodowy Fundusz Zdrowia

Z poważaniem, Joanna Kilkowska Zastępca Dyrektora /dokument podpisany elektronicznie/

 
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie recept

Darowizna na krwiodawstwo za 2018 rok

Odliczeniu od dochodu/przychodu podlegają darowizny przekazane na cele krwiodawstwa, które są realizowane przez honorowych dawców krwi. Ulga przysługuje w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 ustawy o publicznej służbie krwi i litrów oddanej krwi lub jej składników (bez stosowania przelicznika mówiącego o równoważnych ilościach składników odpowiadających 1 litrowi oddanej krwi pełnej).

Ilość oddanej krwi i składników w litrach x 130 zł = Odliczenie od dochodu (PIT-37) lub przychodu (PIT-28)

Co można odliczyć

Odliczyć można kwotę faktycznie dokonanej darowizny – nie więcej jednak niż kwotę stanowiącą 6% dochodu/przychodu darczyńcy. Limit jest wspólny z odliczeniami z tytułu darowizn na cele kultu religijnego, na działalność pożytku publicznego oraz na kształcenie zawodowe.

Których darowizn nie można odliczyć

Nie odlicza się darowizn zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów albo odliczonych od przychodu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne/odliczonych od dochodu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Co jest potrzebne, żeby odliczyć darowiznę

Wysokość darowizny należy udokumentować zaświadczeniem od jednostki organizacyjnej, która realizuje zadania w zakresie pobierania krwi. W zaświadczeniu podawana jest ilość bezpłatnie oddanej krwi lub jej składników. Zaświadczenie to nie jest potrzebne przy składaniu deklaracji podatkowej a tylko przedstawiane powinno być na żądanie organu podatkowego. Warto jednak gdy oddaje się składniki krwi a w legitymacji honorowego dawcy krwi są “niejednoznaczne” zapisy np. separator komórkowy albo E-5 pobrać zaświadczenie na którym to będą podane dokładne ilości oddanego składnika. Dodatkowo osoby posiadające nowe legitymacje (bez możliwości wbijania pieczątek) mogą nie pamiętać ilości pobranej krwi lub składnika lub liczby donacji.

Jak odliczyć darowiznę

Darowiznę odlicza się:

1) w trakcie roku podatkowego przy: – obliczaniu zaliczek na podatek przez podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej oraz z najmu, dzierżawy, które podlegają opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, – obliczaniu miesięcznego (kwartalnego) ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, 2) po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu podatkowym PIT-36, PIT-37 lub PIT-28.

Podatnik, który odlicza darowiznę jest zobowiązany w zeznaniu podatkowym wykazać kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację właściwej jednostki organizacyjnej, która realizuje zadania w zakresie pobierania krwi.

Ile osób korzysta z możliwości odliczania darowizny?

Podstawa prawna

– art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
– ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi
– rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 lutego 2017 r. w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych, których uzyskanie wymaga przed pobraniem krwi lub jej składników wykonania zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów, oraz wysokości rekompensaty
– art. 11 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Nie będzie ulg dla zasłużonych honorowych dawców krwi w PKP

W dniu wczorajszym otrzymałem pismo od Rzecznika Praw Pacjenta w którym przedstawił odpowiedź Ministerstwa Infrastruktury w sprawie jego wystąpienia dotyczącego ulgi dla Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi. Poniżej zamieszczam jego treść:

   Odpowiadając na Pana wniosek z dnia 30 lipca 2018 r. o udostępnienie informacji dotyczącej współpracy Rzecznika Praw Pacjenta z Ministrem Infrastruktury w sprawie przyznania ulg kolejowych Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi ¹, uprzejmie wskazuję, co następuje:
 
   W związku z obchodami Światowego Dnia Krwiodawstwa oraz realizowanym przez Ministerstwo Zdrowia programem: “Zapewnienie samowystarczalności RP w krew i jej składniki na lata 2015-2020”, a także mając na uwadze informacje o niewystarczających zasobach krwi w poszczególnych regionach Polski, Rzecznik Praw Pacjenta zwrócił się do Ministra Infrastruktury o rozważenie możliwości podjęcia prac nad nowelizacją ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego i włączenia Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi do grona osób którym przysługuje prawo do przejazdów komunikacją kolejową w klasie 2. z ulgą na poziomie co najmniej 39% podstawowej ceny biletu ².
 
   W uzasadnieniu Rzecznik podkreślił m. in., iż wzmocnienie szlachetnych pobudek dawców możliwością uzyskania proponowanej ulgi w przejazdach koleją mogłoby przyczynić się do wzrostu liczby osób zainteresowanych oddawaniem krwi.
 
   Rzecznik wskazał również, że do początku lat 90-tych ubiegłego stulecia istniał “Bilet bezpłatny bezterminowy, klasa dowolna, na przejazd w obrębie wszystkich dokp dla Zasłużonych Honorowych Dawców Krwi PKP I stopnia”.
 
   W odpowiedzi ³, Minister Infrastruktury poinformował, iż obecne ustawowe uprawnienia do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym w Polsce zostały wypracowane na drodze kompromisu podczas wieloletnich prac nad rządowymi, poselskimi i obywatelskimi projektami legislacyjnymi oraz stanowią wyraz realizowanej przez Rząd polityki społecznej i socjalnej państwa. Przedstawiona przez Rzecznika propozycja wymagałaby szczegółowej analizy zarówno pod względem uzasadnienia wsparcia dla wyżej wymienionej grupy osób, przy rosnącej liczbie postulatów innych grup społecznych i zawodowych, jak i skutków finansowych proponowanych zmian.
 
   Wyjaśniono, iż omawiana problematyka była już przedmiotem oceny Ministra Zdrowia, który w odpowiedzi na interpelację nr 868 wskazał na wątpliwości dotyczące przyznawania przywilejów tej grupie obywateli. W opinii Ministra Zdrowia, krwiodawstwo powinno być dobrowolne i nieodpłatne, realizowane zgodnie z zasadą bezinteresowności wyrażoną w dyrektywie 2002/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. ustanawiającą normy jakości i bezpiecznego pobierania, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji krwi ludzkiej i składników krwi oraz zmieniającej dyrektywę 2001/83/WE w celu podnoszenia norm bezpieczeństwa odnoszących się do krwi i składników krwi. Wśród uprawnień i przywilejów obecnie przyznanych zasłużonemu honorowemu dawcy krwi należą prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych poza kolejnością wynikająca z listy oczekujących, zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje się krew oraz zwrot utraconego zarobku, a po oddaniu co najmniej 5 litrów krwi w przypadku kobiet oraz 6 litrów krwi w przypadku mężczyzn przysługuje tytuł i odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi”.
 
   Uznać zatem należy, iż na tym etapie sprawy inicjatywa Rzecznika Praw Pacjenta nie została podzielona.
 
   Ponadto uprzejmie informuję, iż Rzecznik Praw Pacjenta, zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta ⁴ nie ma kompetencji umożliwiającej przedłożenie inicjatywy ustawodawczej. Z tych względów, aby zmienić przepisy w danym zakresie, Rzecznik musi współpracować z organami władzy publicznej, czy też organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi w celu określenia zagrożeń i obszarów w systemie ochrony zdrowia wymagających naprawy. Wprowadzenie nowych rozwiązań nie jest możliwe przy braku współdziałania innych zainteresowanych stron.
 
   Niemniej jednak wyjaśniam, iż odpowiedź w sprawie wpłynęła do Biura w dniu 9 lipca 2018 r., Rzecznik jest w trakcie analizy uzyskanych informacji i nie wyklucza przeprowadzenia dalszych działań w przedmiotowym zakresie.
 

¹ W zakresie “jakie kroki poczyniło Ministerstwo Infrastruktury w związku z wnioskiem Pana Bartłomieja Chmielowca, w sprawie przyznania ulg kolejowych Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi oraz czy planowane są jakieś inne kroki celem przywrócenia ulg kolejowych obowiązujących w latach 90-tych dla honorowych dawców krwi (jako praw słusznie nabytych)”.
² Pismo z dnia 13 czerwca 2018 r., znak: RzPP-DSD.420.82.2018.
³ Pismo z dnia 29 czerwca 2018 r., znak: DBI.3.050.41.2018.MŁ.1, NK: 75 127/18.
⁴ Dz. U. z 2017 r., poz. 1318 ze zm.

Z poważaniem
Z upoważnienia
Rzecznika Praw Pacjenta
Alicja Maliszewska
Inspektor Ochrony Danych

Honorowy dawca krwi w dniu w którym oddaje krew pozostaje w okresie ubezpieczenia (składkowym)

 

Odpowiadający: podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala
Warszawa, 14-12-2016
Szanowny Panie Marszałku,
w odpowiedzi na interpelację nr 7401 z dnia 13 listopada 2016 r., złożoną przez Panią Elżbietę Stępień, Posła na Sejm RP, w sprawie “niepokojącego zjawiska, dotyczącego dawców krwi”, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień.

 

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2014 r. poz. 332, z późn. zm.), zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, a także zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy. Sposób usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz zakres przysługujących pracownikom zwolnień od pracy, a także przypadku, w których za czas nieobecności lub zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, został, zgodnie z art. 2982 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666), określony rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r., w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1632). Zgodnie z treścią § 12 rozporządzenia, pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy. O przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności, zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, należy uprzedzić pracodawcę, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia. Należy podkreślić, że uzyskanie zwolnienia od pracy w dniu oddawania krwi stanowi prawnie usankcjonowany przywilej krwiodawcy, zaś po stronie pracodawcy rodzi obowiązek udzielenia pracownikowi zwolnienia z tego tytułu, w związku z czym odmowa pracodawcy w tym zakresie stanowić będzie naruszenie prawa. Za czas zwolnienia od pracy, związany z oddawaniem krwi, zgodnie z treścią § 16 ust. 1 rozporządzenia, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, ustalonego w sposób określony w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 62, poz. 289, z późn. zm.). Zgodnie z treścią § 5 ust. 1 tego rozporządzenia, przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop.

 

Odnosząc się do pytań, dotyczących konieczności odpracowania czasu zwolnienia od pracy, związanego z oddawaniem krwi, uprzejmie informuję, iż powyższe stwierdzenie jest bezzasadne i nie znajduje poparcia w obowiązujących przepisach prawa. Wymaga podkreślenia, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887, z późn. zm.), przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się (z zastrzeżeniem ust. 2-5) okresy składkowe i nieskładkowe. Honorowy dawca krwi, korzystając ze zwolnienia od pracy w dniu, w którym oddaje krew, nadal pozostaje w okresie ubezpieczenia (składkowym), o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy honorowego dawcy krwi – w przypadku emerytury dla ubezpieczonych, urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. oraz renty z tytułu niezdolności do pracy – zostanie zatem uwzględniony w ogólnym stażu pracy jako okres składkowy, natomiast wynagrodzenie, które zostało pracownikowi wypłacone za ten dzień, od którego pracodawca ma obowiązek potrącić składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zostanie uwzględnione przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury lub renty. W przypadku emerytury dla ubezpieczonego, urodzonego po dniu 31 grudnia 1948 r., kwota składek na ubezpieczenie emerytalne odprowadzona od wynagrodzenia otrzymanego za ten dzień, zostanie uwzględniona w podstawie obliczenia emerytury. Tym samym, dzień wolny, udzielony przez pracodawcę pracownikowi będącemu krwiodawcą, nie powoduje dla pracownika negatywnych skutków w zakresie emerytur i rent. Okres ten jest bowiem uwzględniany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zarówno przy ustalaniu prawa jak i wysokości świadczeń emerytalno-rentowych. W krajowym porządku prawnym nie obowiązuje żaden przepis, który wyłączałby okres zwolnień od pracy z tytułu oddawania krwi ze stażu pracy, uzasadniającego nabycie praw do emerytury, zmuszając dawcę do odpracowania tych zwolnień.

 

W Polsce obowiązuje zasada honorowego krwiodawstwa, która przejawia się w tym, iż krwiodawcy oddają krew dobrowolnie i bezpłatnie, z założenia kierując się altruistyczną chęcią pomocy potrzebującym. Samo oddanie krwi jest nieprzeliczalne na jakiekolwiek pieniądze, a po stronie krwiodawcy jest jednocześnie darem bezcennym, wobec faktu niemożności jej “wyprodukowania”.

 

Reasumując, korzystanie z dnia wolnego w dniu oddania krwi, na zasadach określonych w ustawie, nie rodzi obowiązku późniejszego odpracowania tej nieobecności i pozostaje bez wpływu na okoliczności związane z przejściem na emeryturę.

 

Z poważaniem,
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
PODSEKRETARZ STANU
Katarzyna Głowala