Sytuacja epidemiologiczna

Co jakiś czas otrzymujemy maila z zapytaniem:

Jak szybko po powrocie z ………… mogę oddawać krew?

W zależności od kraju i chorób tam występujących różny jest okres dyskwalifikacji. Pobyt w krajach wymienionych w wykazie może wiązać się z ryzykiem zakażenia następującymi wirusami: Denga, Ebola, Wirusem Zachodniego Nilu i zarodźcem Malarii. Właśnie w związku z takimi zagrożeniami kandydat na dawcę musi powstrzymać się od oddawania krwi przez okres czasu ustalony przepisami lub przez lekarza.

Oto dyskwalifikacje określone stałymi przepisami:

Kryteria dyskwalifikacji stałej dla dawców krwi allogeniczne
Choroby zakaźne1) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B;
2) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C;
3) wirusowe zapalenie wątroby o nieustalonym rodzaju wirusa w wywiadzie, żółtaczka o niejasnej etiologii;
4) HIV-1/2;
5) HTLV I/II;
6) babeszjoza;
7) kala-azar (leiszmanioza trzewna);
8) trypanosomoza amerykańska (gorączka Chagasa);
9) promienica;
10) tularemia;
11) gorączka Q – postać przewlekła
12) kiła
Gbczaste zwyrodnienie mózgu (TSE) (np. choroba Creutzfeldta-Jakoba, wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba)Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi:
1) u których wywiad medyczny wskazuje na zagrożenie TSE oraz u których wykonano w przeszłości przeszczep rogówki lub opony twardej albo którzy byli leczeni preparatami uzyskanymi z ludzkich przysadek;
2) przebywający łącznie przez 6 miesięcy lub dłużej na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii w okresie od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1996r.;
3) którym po dniu 1 stycznia 1980 r. przetoczono krew lub jej składniki na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii
Kiła 
Kryteria dyskwalifikacji tymczasowej dawców krwi allogeniczne
Malaria:
1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy w dowolnym okresie życia nieprzerwanie przez co najmniej 6 miesięcy zamieszkiwali na terenach endemicznego występowania malarii;		– 4 miesiące po powrocie z ostatniego pobytu na terenach endemicznego występowania malarii; warunkiem późniejszej kwalifikacji jest uzyskanie negatywnych wyników badań w kierunku malarii przeprowadzonych metodami immunologicznymi; jeżeli wynik badania jest powtarzalnie reaktywny – dyskwalifikacja na 3 lata, następnie konieczne jest wykonanie kolejnego badania; jeżeli nie przeprowadzono badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego,
2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy przebyli malarię;– na czas występowania objawów i leczenia; warunkiem późniejszej kwalifikacji jest uzyskanie negatywnych wyników badań w kierunku malarii przeprowadzonych metodami immunologicznymi, wykonanych nie wcześniej niż 4 miesiące po ustąpieniu objawów i zakończeniu leczenia; jeżeli wynik badania jest powtarzalnie reaktywny – dyskwalifikacja na 3 lata, następnie wykonanie kolejnego badania; jeżeli nie przeprowadzono kolejnych badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego,
3) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów endemicznego występowania malarii bez objawów choroby;– 12 miesięcy od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii; okres ten może być skrócony do 4 miesięcy, jeżeli badania w kierunku malarii przeprowadzone metodami immunologicznymi dają wyniki negatywne; jeżeli wyniki badań są powtarzalnie reaktywne – dyskwalifikacja na 3 lata, następnie wykonanie kolejnych badań; jeżeli nie przeprowadzono kolejnych badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego,
4) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których w czasie pobytu na obszarach endemicznego występowania malarii lub w ciągu 6 miesięcy po powrocie występowała gorączka o niejasnym pochodzeniu– na czas występowania objawów i leczenia oraz do uzyskania negatywnych wyników badań immunologicznych (wykonanych nie wcześniej niż 4 miesiące po ustąpieniu objawów/zakończeniu leczenia); jeżeli badania dają wynik powtarzalnie reaktywny – dyskwalifikacja na 3 lata, następnie kolejne badanie; jeżeli nie przeprowadzono badań w kierunku malarii – dyskwalifikacja do czasu ich wykonania i uzyskania wyniku negatywnego
ndydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, powracający z obszaru ryzyka zakażenia:
1) wirusem Zachodniego Nilu (WNV);
2) wirusem dengi;
3) wirusem chikungun		– 28 dni od dnia opuszczenia obszaru ryzyk zakażenia, chyba że badania wykonane metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne,
– w przypadku zakażenia – 120 dni od dnia wyleczeń
Wirus Zika (nie dotyczy dawców krwi lub kandydatów na dawców krwi oddających osocze metodą plazmaferezy przeznaczonego do przetworzenia w produkty krwiopochodne):
1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów potwierdzonej transmisji wirusa Zika;
2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi zgłaszający kontakty seksualne z osobami, u których stwierdzono zakażenie wirusem Zika lub które przybywały na terenach występowania zakażeń wirusem Zika (w ciągu ostatnich 2 miesięcy w przypadku kobiet i w ciągu ostatnich 6 miesięcy w przypadku mężczyzn)		– 28 dni od opuszczenia obszaru ryzyka, na którym występuje zakażenie,
– 28 dni od dnia ostatniego kontaktu
Szczególna sytuacja epidemiologiczna (np. wystąpienie epidemii choroby zakaźnej)okres uzależniony od sytuacji epidemiologicznej i ryzyka zakażenia drogą przetoczenia krwi

Oprócz stałych przepisów zamieszczonych w ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 11 września 2017 r. w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi poszczególne centra upubliczniają również we własnym zakresie wykazy państw po powrocie z których dawca nie może oddawać krwi. Taki spis bardzo ułatwia dawcy zorientowanie się czy dyskwalifikacja dotyczy jego osoby czy też nie.

Zgodnie z zaleceniem IHiT w Warszawie z dnia 09.10.2023r. ze względu na ryzyko zakażenia Wirusem Nilu Zachodniego osoby, które przebywały w poniższych lokalizacjach nie mogą oddawać krwi przez 4 tygodnie od czasu opuszczenia terenów:

– w Grecji region: Seres i Saloniki, Arta, Preweza, Imatia, Karditsa, Trikala, Larisa, Pella, Pieria, Kawala, Tasos, Drama, Kilkis, Ksanti, Ewros

– na Węgrzech region Hajdu- Bihar, komitat stołeczny Pest, Budapeszt, Csongrad, Fejer, Jasz-Nagykun-Szolonok, komitat Somogy

– we Włoszech regiony: Parma, Padva, Wenecja, Treviso, Oristano, Foggia, Monza e della Brianza, Brescia, Cuneo, Biella, Bolonia, Lodi, Cremona, Mantua, Mediolan, Modena, Novara, Pavia, Piacenza, Turyn, Werona, Reggio nell’ Emilia, Alessandria, Asti, Rovigo, Trapani, Vicenza, Lombardia, Lacjum, Forli-Cesena, Sassari, Vercelli, Tarent, Udine, Bari, Consenza, Lecce.

– w Rumuni miasto Bukareszt, regiony Dolj, Ilfov, Tulcea, Satu Mare, Gałacz, Bacau, Bihor, Jałomica, Jassy, Aluta, Prahova, Sybin, Vaslui, Botoszany, Braiła, Buzau, okrąg Neamt, Suczawa.

-na Cyprze ,

– w Serbii okręgi: sremski, jablanicki, południowobanacki, pólnocnobanacki, zachodniobacki, południowobacki, północnobacki, srodkowobanacki, kolubarski, maczwański, pomorawski i braniczewski oraz miasto Belgrad,

– w Hiszpanii prowincja Huelva, prowincja Valencia, Badajoz, Sewilla

– w Niemczech powiat Anhalt-Bitterfeld, Wittenberg, Berlin

– we Francji – departament Żyronda, Alpy Nadmorskie, Charente-Maritime, Var, Delta Rodanu, Landy, Charente, Gard.

Ze względu na możliwość zakażenia wirusem Denga nie mogą przez 28 dni oddawać krwi osoby, które przebywały we Francji :

-Departament Pireneje Wschodnie, Delta Rodanu, Gard, Drome (Francja kontynentalna)

-Departamenty zamorskie Francji – wyspa Reunion, Martynika oraz Gwadelupa.

Zalecenia obowiązują każdego kto przebywał na w/w terenie do dnia 31.10.2023r.

Informacje na stronach poszczególnych centrów krwiodawstwa:

Dokładne informacje na temat występowania wyżej wymienionych chorób można znaleźć na stronach:
– Głównego Inspektora Sanitarnego – Departamentu Zwalczania i Zapobiegania Zakażeń i Chorób Zakaźnych u ludzi (zakładka “Informacje dla podróżujących”) – Wojskowego Instytutu Medycznego – Zakład Epidemiologii i Medycyny Tropikalnej www.medycynatropikalna.pl
– Alfabetyczna lista wszystkich krajów z opisem sytuacji epidemiologicznej dotyczącej występowania malarii:
http://cdc.gov/malaria/travelers/country_table/a.html
– Mapa występowania malarii na świecie https://www.cdc.gov/malaria/travelers/about_maps.html
– Strony internetowe umożliwiają bieżące monitorowanie sytuacji epidemiologicznej Wirus Zachodniego Nilu (WNV):
* Europa oraz kraje sąsiadujące https://ecdc.europa.eu/en/west-nile-fever
* USA https://wwwnc.cdc.gov/travel/destinations/list/