Sytuacja epidemiologiczna

Co jakiś czas otrzymujemy maila z zapytaniem:

Jak szybko po powrocie z ………… mogę oddawać krew?

W zależności od kraju i chorób tam występujących różny jest okres dyskwalifikacji. Pobyt w krajach wymienionych w wykazie może wiązać się z ryzykiem zakażenia następującymi wirusami: Denga, Ebola, Wirusem Zachodniego Nilu i zarodźcem Malarii. Właśnie w związku z takimi zagrożeniami kandydat na dawcę musi powstrzymać się od oddawania krwi przez okres czasu ustalony przepisami lub przez lekarza.

Oto dyskwalifikacje określone stałymi przepisami:

Kryteria dyskwalifikacji stałej dla kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi
Choroby zakaźne1) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B;
2) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C;
3) wirusowe zapalenie wątroby o nieustalonym rodzaju wirusa w wywiadzie, żółtaczka o niejasnej etiologii;
4) HIV-1/2;
5) HTLV I/II;
6) babeszjoza;
7) kala-azar (leiszmanioza trzewna);
8) trypanosomoza amerykańska (gorączka Chagasa);
9) promienica;
10) tularemia;
11) gorączka Q – postać przewlekła
Gbczaste zwyrodnienie mózgu (TSE) (np. choroba Creutzfeldta-Jakoba, wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba)Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi:
1) u których wywiad medyczny wskazuje na zagrożenie TSE oraz u których wykonano w przeszłości przeszczep rogówki lub opony twardej albo którzy byli leczeni preparatami uzyskanymi z ludzkich przysadek;
2) przebywający łącznie przez 6 miesięcy lub dłużej na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii w okresie od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1996 r.;
3) którym po dniu 1 stycznia 1980 r. przetoczono krew lub jej składniki na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii
Kiła kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których kiedykolwiek rozpoznano kiłę
Kryteria dyskwalifikacji czasowej oraz przeciwwskazania do pobrania krwi od dawców krwi
Malaria:

1) Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi urodzeni lub zamieszkujący nieprzerwanie przez co najmniej 6 miesięcy na terenie endemicznego występowania malarii lub którzy otrzymali transfuzję na obszarze endemicznego występowania malarii		– 3 lata po dniu powrotu z ostatniego pobytu na terenie endemicznym lub
– 4 miesiące po dniu powrotu z ostatniego pobytu na terenie endemicznym, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne i osoby te nie wykazywały i nie wykazują objawów; jeżeli wynik testu immunoenzymatycznego jest pozytywny ? dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny
2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy przebyli malarię– na czas występowania objawów i leczenia oraz 3 lata po dniu ustąpienia objawów i zakończenia leczenia; pobranie krwi jest po tym czasie możliwe tylko, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym będą negatywne
3) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów endemicznego występowania malarii bez objawów choroby po pobycie krótszym niż 6 miesięcy– 6 miesięcy od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii lub
– 4 miesiące od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne; jeżeli wynik jest pozytywny ? dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny
4) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których w czasie pobytu na obszarach endemicznego występowania malarii lub w ciągu 6 miesięcy po powrocie występowała gorączka o niejasnym pochodzeniu– 3 lata po dniu ustąpienia objawów lub
– 4 miesiące po dniu ustąpienia objawów, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne; jeżeli wynik jest pozytywny ? dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny
Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, powracający z obszaru ryzyka zakażenia:
1) wirusem Zachodniego Nilu (WNV);
2) wirusem dengi;
3) wirusem chikungun		– 28 dni od dnia opuszczenia obszaru ryzyka zakażenia, chyba że badania wykonane metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne,
– w przypadku zakażenia – 120 dni od dnia wyleczeń
Wirus Zika (nie dotyczy dawców krwi lub kandydatów na dawców krwi oddających osocze metodą plazmaferezy przeznaczonego do przetworzenia w produkty krwiopochodne):
1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów potwierdzonej transmisji wirusa Zika;
2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi zgłaszający kontakty seksualne z osobami, u których stwierdzono zakażenie wirusem Zika		– 28 dni od opuszczenia obszaru ryzyka, na którym występuje zakażenie,
– 28 dni od dnia ostatniego kontaktu
Powrót z obszaru endemicznego występowania chorób tropikalnych6 miesięcy od dnia powrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w tym czasie nie wystąpiły niewyjaśniona gorączka lub inne objawy choroby
Dyskwalifikacja ze względu na szczególną sytuację epidemiologiczną
Szczególna sytuacja epidemiologiczna (np. wystąpienie epidemii choroby zakaźnej)okres uzależniony od sytuacji epidemiologicznej i ryzyka zakażenia drogą przetoczenia krwi

Oprócz stałych przepisów zamieszczonych w ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 11 września 2017 r. w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi poszczególne centra upubliczniają również we własnym zakresie wykazy państw po powrocie z których dawca nie może oddawać krwi. Taki spis bardzo ułatwia dawcy zorientowanie się czy dyskwalifikacja dotyczy jego osoby czy też nie.

Informacje na stronach poszczególnych centrów krwiodawstwa:

Dokładne informacje na temat występowania wyżej wymienionych chorób można znaleźć na stronach:

– www.medycynatropikalna.pl – portal dla podróżujących do krajów o odmiennych warunkach klimatycznych i sanitarnych;

– https://wwwnc.cdc.gov/travel/destinations/list/ – alfabetyczna lista wszystkich krajów z opisem sytuacji epidemiologicznej

– http://cdc.gov/malaria/travelers/country_table/a.html – alfabetyczna lista wszystkich krajów z opisem sytuacji epidemiologicznej dotyczącej występowania malarii;

– https://www.cdc.gov/malaria/travelers/about_maps.html – mapa występowania malarii na świecie;

– https://ecdc.europa.eu/en/west-nile-fever – strona umożliwiająca bieżące monitorowanie sytuacji epidemiologicznej Wirus Zachodniego Nilu (WNV):