Kryteria dyskwalifikacji stosowane wobec kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi do pobierania krwi pełnej i jej składników oraz przeciwwskazania do ich pobrania.
DYSKWALICFIKACJE STAŁE I BEZWZGLĘDNE
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandy |
1 | Choroby układu krążenia | aktywna lub przebyta poważna choroba układu krążenia, oprócz wad wrodzonych całkowicie wyleczonych |
2 | Choroby układu nerwowego | – poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca, – przebyta poważna choroba ośrodkowego układu nerwowego |
3 | Skłonność do patologicznych krwawień | zaburzenia krzepnięcia w wywiadzie |
4 | Nawracające omdlenia albo napady drgawkowe | Padaczka, inne napady drgawkowe: – kiedykolwiek rozpoznana padaczka, – napady drgawkowe ; poza drgawkami wieku dziecięcego lub sytuacją, w której co najmniej przez 3 lata po zakończeniu leczenia nie obserwuje się nawrotu drgawek |
5 | Choroby układu pokarmowego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
6 | Choroby układu oddechowego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
7 | Choroby układu moczowo-płciowego i nerek | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
8 | Choroby układu immunologicznego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
9 | Choroby metaboliczne i choroby układu endokrynnego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
10 | Choroby krwi i układu krwiotwórczego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
11 | Choroby skóry | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
12 | Choroby układowe, np. kolagenozy | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
13 | Cukrzyca leczona insuliną | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi z rozpoznaną cukrzycą leczoną insuliną |
14 | Choroby nowotworowe | Nowotwór złośliwy. Wyjątek stanowi nowotwór in situ pod warunkiem całkowitego wyleczenia |
15 | Choroby zakaźne | 1) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B; 2) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C; 3) – 4) HIV-1/2; 5) HTLV I/II; 6) babeszjoza; 7) kala-azar (leiszmanioza trzewna); 8) trypanosomoza amerykańska (gorączka Chagasa); 9) promienica; 10) tularemia; 11) gorączka Q – postać przewlekła |
16 | Gąbczaste zwyrodnienie mózgu (TSE) (np. choroba Creutzfeldta-Jakoba, wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba) | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi: 1) u których wywiad medyczny wskazuje na zagrożenie TSE oraz u których wykonano w przeszłości przeszczep rogówki lub opony twardej albo którzy byli leczeni preparatami uzyskanymi z ludzkich przysadek; 2) przebywający łącznie przez 6 miesięcy lub dłużej na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii w okresie od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1996 r.; 3) którym po dniu 1 stycznia 1980 r. przetoczono krew lub jej składniki na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii |
17 | Kiła | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których kiedykolwiek rozpoznano kiłę |
18 | Produkty lecznicze stosowane drogą iniekcji | każdy przypadek stosowania produktów leczniczych w postaci zastrzyków, które nie zostały przepisane przez lekarza |
19 | Zachowania seksualne | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy ze względu na swoje zachowania seksualne należą do grup podwyższonego ryzyka zakażenia poważnymi chorobami mogącymi przenosić się drogą przetoczenia krwi |
20 | Poważne zaburzenia psychiczne, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji u dawcy lub biorcy/td> | |
21 | Biorcy ksenoprzeszczepów | |
22 | Wstrząs anafilaktyczny | każdy przypadek przebycia wstrząsu anafilaktycznego |
DYSKWALIFIKACJE CZASOWE
Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi |
Choroby zakaźne | ||
1 | Bruceloza | 2 lata od dnia pełnego wyzdrowienia |
2 | Gorączka Q | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
3 | Toksoplazmoza | 6 miesięcy od dnia potwierdzonego wyleczenia |
4 | Gruźlica | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
5 | Gorączka reumatyczna | 2 lata od dnia ustąpienia objawów, jeżeli nie wystąpiła przewlekła choroba serca |
6 | Gorączka ponad 38oC | 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów |
7 | Grypa, infekcja grypopochodna | 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów |
8 | Zapalenie kości i szpiku | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
9 | Malaria: 1) Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi urodzeni lub zamieszkujący nieprzerwanie przez co najmniej 6 miesięcy na terenie endemicznego występowania malarii lub którzy otrzymali transfuzję na obszarze endemicznego występowania malarii | – 3 lata po dniu powrotu z ostatniego pobytu na terenie endemicznym lub – 4 miesiące po dniu powrotu z ostatniego pobytu na terenie endemicznym, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne i osoby te nie wykazywały i nie wykazują objawów; jeżeli wynik testu immunoenzymatycznego jest pozytywny – dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny |
2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy przebyli malarię | – na czas występowania objawów i leczenia oraz 3 lata po dniu ustąpienia objawów i zakończenia leczenia; pobranie krwi jest po tym czasie możliwe tylko, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym będą negatywne | |
3) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów endemicznego występowania malarii bez objawów choroby po pobycie krótszym niż 6 miesięcy | – 6 miesięcy od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii lub – 4 miesiące od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne; jeżeli wynik jest pozytywny- dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny | |
4) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których w czasie pobytu na obszarach endemicznego występowania malarii lub w ciągu 6 miesięcy po powrocie występowała gorączka o niejasnym pochodzeniu | – 3 lata po dniu ustąpienia objawów lub – 4 miesiące po dniu ustąpienia objawów, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne; jeżeli wynik jest pozytywny – dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny | |
10 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, powracający z obszaru ryzyka zakażenia: 1) wirusem Zachodniego Nilu (WNV); 2) wirusem dengi; 3) wirusem chikungunya | – 28 dni od dnia opuszczenia obszaru ryzyka zakażenia, chyba że badania wykonane metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne, – w przypadku zakażenia – 120 dni od dnia wyleczenia |
11 | Rzeżączka | – okres choroby oraz 4 miesiące od dnia zakończenia leczenia, – 4 miesiące od dnia ostatniego kontaktu seksualnego z osobą zakażoną rzeżączka |
12 | Mononukleoza zakaźna | 6 miesięcy od dnia wyzdrowienia |
13 | Wirus Zika (nie dotyczy dawców krwi lub kandydatów na dawców krwi oddających osocze metodą plazmaferezy przeznaczonego do przetworzenia w produkty krwiopochodne): 1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów potwierdzonej transmisji wirusa Zika; | – 28 dni od opuszczenia obszaru ryzyka, na którym występuje zakażenie, |
2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi zgłaszający kontakty seksualne z osobami, u których stwierdzono zakażenie wirusem Zika | – 28 dni od dnia ostatniego kontaktu | |
14 | Żółtaczka i zapalenie wątroby | |
Narażenie na niebezpieczeństwo zakażenia chorobami przenoszonymi drogą przetoczenia krwi | ||
1 | 1) badanie endoskopowe przy użyciu fiberoendoskopu; 2) kontakt śluzówki z krwią lub ukłucie igłą; 3) przetoczenie składników krwi; 4) przeszczep tkanek lub komórek pochodzenia ludzkiego; 5) duży zabieg chirurgiczny; 6) tatuaż lub przekłucie części ciała; 7) akupunktura, o ile nie została wykonana przez wykwalifikowaną osobę przy użyciu jałowych jednorazowych igieł; 8) zabiegi kosmetyczne połączone z naruszeniem powłok skórnych | 4 miesiące |
2 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy byli albo są narażeni na ryzyko z powodu bliskiego kontaktu w warunkach domowych z chorymi na wirusowe zapalenie wątroby lub nosicielami wirusów zapalenia wątroby | 4 miesiące |
3 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy ze względu na swoje zachowania czy działalność są szczególnie narażeni na zakażenie chorobami przenoszonymi drogą przetoczenia krwi | Po zaprzestaniu ryzykownych zachowań, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji u dawcy lub biorcy, w tym przeniesienia drogą przetoczenia krwi czynników chorobotwórczych, dyskwalifikacja na okres zależny od rodzaju choroby i od dostępności odpowiednich testów. Osoby utrzymujące kontakty seksualne z partnerami, u których testy w kierunku AIDS (HIV) wypadły dodatnio – 4 miesiące po zaprzestaniu kontaktów |
4 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi przymusowo pozbawieni wolności (pobyt w zakładzie karnym, areszcie śledczym lub w zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich albo w innym miejscu, w których przebywają osoby, wobec których zastosowano środki zapobiegawcze o charakterze izolacyjnym) | Okres przymusowego pozbawienia wolności i 4 miesiące po dniu zakończenia przymusowego pozbawienia wolności |
5 | Kontakt z osobą chorą na chorobę zakaźną (poza wirusowym zapaleniem wątroby) | Na czas odpowiadający dwukrotnemu okresowi inkubacji, a w przypadku narażenia na zakażenie kilkoma czynnikami chorobotwórczymi – dyskwalifikacja jak dla choroby o najdłuższym okresie inkubacji |
6 | – | – |
Szczepienia | SZCZEGÓŁOWY WYKAZ SZCZEPIONEK | |
1 | Wirusy lub bakterie atenuowane | 4 tygodnie |
2 | Inaktywowane/zabite wirusy, bakterie lub riketsje | 48 godzin |
3 | Anatoksyny | 48 godzin |
4 | WZW typu A | 14 dni pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie |
5 | WZW typu B | 2 tygodnie pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie |
6 | Wścieklizna | 48 godzin w przypadku ryzyka zakażenia – dyskwalifikacja na okres 1 roku |
7 | Kleszczowe zapalenie mózgu | 48 godzin (profilaktyka przedekspozycyjna) |
8 | Poddanie się biernemu uodpornianiu surowicami odzwierzęcymi | dyskwalifikacja na 3 miesiące |
9 | COVID-19 | – 48 godzin od dnia podania szczepionki typu mRNA – 14 dni od dnia podania szczepionki wektorowej w przypadku wystąpienia niepożądanej reakcji poszczepiennej dyskwalifikacja ulega wydłużeniu na okres 7 dni od ustąpienia objawów tej reakcji |
Inne przyczyny dyskwalifikacji czasowej oraz przeciwwskazania do pobrania krwi | ||
1 | Ciąża | 6 miesięcy po porodzie albo po zakończeniu ciąży – nie dotyczy sytuacji wyjątkowych po uzyskaniu zgody lekarza |
2 | – | – |
3 | Mały zabieg chirurgiczny | 1 tydzień |
4 | Leczenie stomatologiczne | Leczenie stomatologiczne lub wizyta u higienistki stomatologicznej: – ekstrakcja zęba, leczenie kanałowe – 7 dni od zabiegu, – wszczepienie implantu i inne zabiegi chirurgiczne – 4 miesiące od dnia zabiegu, – pozostałe przypadki – 24 godziny od zakończenia leczenia lub wizyty |
5 | Przyjmowanie leków | zależnie od rodzaju przepisanego leku, jego sposobu działania i leczonego schorzenia |
6 | Ostre choroby układu oddechowego | do zakończenia leczenia |
7 | Ostre choroby układu pokarmowego | do zakończenia leczenia |
8 | Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek | 5 lat od całkowitego wyleczenia |
9 | Inne ostre choroby układu moczowego | do zakończenia leczenia |
10 | Choroby zapalne i uczuleniowe skóry | do zakończenia leczenia |
11 | Ostre stany uczuleniowe | do czasu ustąpienia objawów |
12 | Zaostrzenie przebiegu przewlekłej choroby alergicznej | do czasu ustąpienia objawów |
13 | Okres odczulania w alergii | na czas wywoływania tolerancji na alergen; pobranie krwi jest możliwe tylko przy dawkach podtrzymujących 14 dni po dawce lub 14 dni przed następną dawką |
14 | Hemochromatoza | w czasie występowania objawów choroby, w trakcie stosowanego innego leczenia niż krwioupusty (o możliwości oddania krwi oraz częstotliwości pomiędzy kolejnymi donacjami decyduje lekarz w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym leczenie hemochromatozy) |
15 | Cukrzyca typu 2 nieleczona insuliną | od kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi pobiera się tylko krew pełną i tylko jeżeli są leczeni dietą lub metforminą |
> | Dyskwalifikacja ze względu na szczególną sytuację epidemiologiczną | |
1 | Szczególna sytuacja epidemiologiczna (np. wystąpienie epidemii choroby zakaźnej) | okres uzależniony od sytuacji epidemiologicznej i ryzyka zakażenia drogą przetoczenia krwi |
Zapraszamy do zapoznania się z przykładową ankietą dla kandydata na dawcę.
Zapraszamy również do zapoznania się z podstawowymi badaniami jakie są wykonywane u kandydata na dawcę oraz u dawcy krwi Badania u dawcy krwi. Jeżeli wyniki badań u wspomnianych osób nie będą mieściły się w normach to nie zostaną one dopuszczone do oddania.
Informacja o chorobach zakaźnych dla krwiodawców
Twoja krew zostanie zbadana, aby stwierdzić, czy nie jesteś zakażony/a krętkiem kiły, wirusem HIV (odpowiedzialnym za AIDS), wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV) lub C (HCV). Jeśli test wypadnie dodatnio, krew nie zostanie przetoczona. Jednak przy każdej infekcji pomiędzy momentem zakażenia i chwilą, gdy staje się możliwe wykrycie go drogą badań laboratoryjnych, upływa pewien czas. W tym okresie w żadnym przypadku nie wolno oddawać krwi, ponieważ może być źródłem zakażenia, chociaż testy laboratoryjne są jeszcze ujemne. Nie oddawaj więc krwi, jeżeli przez ryzykowne kontakty lub zachowania naraziłeś/aś się na niebezpieczeństwo.
Ryzyko stwarzają:
1. Wcześniej lub aktualnie stosowane narkotyki w postaci zastrzyków.
2. Kontakty seksualne z osobami stosującymi narkotyki w postaci zastrzyków.
3. Kontakty seksualne z wieloma partnerami/partnerkami.
4. Kontakty seksualne z partnerem/partnerką, których znasz od niedawna.
5. Kontakty seksualne w celu zarobkowym.
6. Kontakty seksualne z osobami, u których testy w kierunku HIV (AIDS), krętka kiły lub wirusów zapalenia wątroby typu B lub C (żółtaczki zakaźnej B lub C wypadły dodatnio).
Zdajemy sobie sprawę, że zadając te pytania wkraczamy w Twoją sferę prywatną. Jednak niewielkie ryzyko przeniesienia zakażenia drogą krwi można dalej zmniejszyć jedynie wtedy, gdy będąc dawcą dokładnie przemyślisz opisane tu sytuacje i skrupulatnie odpowiesz na postawione pytania. Twoje dane będą traktowane poufnie.
Przy dodatnich wynikach badań (wskazujących na infekcję) zostaniesz o tym poinformowany/a przez lekarza. Ponadto informacje o dodatnich wynikach badań zostaną przekazane Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 czerwca 2020 r. w sprawie zgłaszania wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych u ludzi (Dz.U. poz. 1118).
Dziękujemy za współpracę.
Osoby homoseksualne jeżeli mają stałych partnerów nie mogą być dyskwalifikowani z powodu swojej orientacji seksualnej. Przedstawiamy Państwu korespondencje wymienioną pomiędzy RCKiK Bydgoszcz a Kampanią Przeciw Homofobii. Cała korespondencja oraz stanowisko KPH na temat dyskwalifikacji osób homoseksualnych przez RCKiK Instytut Hematologii i Transfuzjologii potwierdził stanowisko KPH o braku podstaw do dyskwalifikacji osób LGB.
Tomografia komputerowa z podaniem kontrastu dożylnie. Czy to badanie mnie dyskwalifikuje do oddania krwi i jeśli tak to na jak długo?
Witam serdecznie!
Tak badanie z kontrastem powoduje dyskwalifikację. W związku, że jest ściśle określone w przepisach to zależnie od RCKiK dyskwalifikacja wynosi od 1 do 4 tygodni. Oczywiście ostateczna decyzja należy do lekarza kwalifikującego.
Witam.
Brałem testosteron w zastrzykach (10 zastrzyków) 25 lat temu. Jestem na stałe zdyskwalifikowany ? Jeśli tak to dlaczego ?
pozdrawiam
Jan
Witam serdecznie!
Tak, dyskwalifikacja w takim przypadku jest stała. Chodzi o brak kontroli nad przyjmowanymi preparatami przez personel medyczny. To, że było to dawno nie zmienia podejścia. W przepisach jest sformułowanie „w przeszłości”. Dyskwalifikacja dotyczy nie tylko testosteronu ale również innych hormonów androgenowych.
Witam mam mieć wszczepiana blokadę na ostroge piętrowa czy po takim zabiegu mogę oddać krew a jeśli muszę odczekać to ile bo nigdzie nie mogę znaleźć takiej informacji
Witam serdecznie!
W jakim RCKiK chcesz oddać krew?
Dzień dobry.
Czy przyjęcie leku Excedrin Migra Stop w poniedziałek, dyskwalifikuje mnie do oddania krwi w środę? Lek przyjmowany okazjonalnie, przy migrenie.
Jak choruję na celiakię to mogę oddać krew?
Witam serdecznie!
Jeżeli tylko stosowana jest dieta to tak. Przed pierwszym oddaniem zaświadczenie od lekarza prowadzącego o możliwości oddawania krwi. Jeżeli bierze Pani leki immunosupresyjne to nie.
Witam, czy przyjmowanie testosteronu w zastrzykach w związku z transseksualizmem dyskwalifikuje z bycia dawcą krwi? Pozdrawiam
Dzień dobry.
Czy w przypadku narkolepsji bądź hipersomnii idiopatycznej można oddawać krew?
Witam serdecznie!
W przypadku nieorganicznych zaburzeń snu można oddawać krew pod pewnymi warunkami. Po pierwsze dawca nie ma żadnych objawów niepożądanych przy
leczeniu. W przypadku leczenia farmakologicznego należy przestrzegać odstępów między przyjęciem leku a donacją. Minimum 48 godzin od przyjęcia leku nasennego. Jeżeli przyjmuje się leki przeciwhistaminowe I generacji to 5 dni od przyjęcia leku. W przypadku długotrwałego przyjmowania leków nasennych i wystąpienia uzależnienia od nich potencjalny dawca jest dyskwalifikowany czasowo do czasu zakończenia leczenia. UWAGA! Nie wolno samodzielnie odstawiać leku aby oddać krew bez konsultacji z lekarzem prowadzący. Ostateczna decyzja o dopuszczeniu lub nie należy do lekarza kwalifikującego.
Czy 4 dni po skaleczeniu palca można oddać osocze???
Witam serdecznie!
Wytyczne mówią „Do zagojenia rany, minimum 7 dni”.
Oczywiście pod warunkiem, że środowisko w jakim doszło do zranienia nie powoduje, że dyskwalifikacja powinna być dłuższa np z powodu możliwość zakażenia.
Dzień dobry, czy można oddawać krew z prawie wyleczoną gradówką na powiece?
Witam serdecznie!
W przypadku gradówki przepisy mówią, że krwi nie można oddawać „Do ustąpienia objawów”. Oczywiście to dotyczy samoistnego zaniku gradówki. W przypadku zastosowania leczenia farmakologicznego: antybiotyku lub preparatu ze sztucznych łez należy odczekać 14 dni od zakończenia leczenia.
Dzień dobry
W związku ze spadkiem poziomu hemoglobiny przyjmuję leki: Acidum foliccum (kwas foliowy), Milgamma (B12) oraz Sorbifer Durules (żelazo) . Czy mogę oddać krew w trakcie kuracji (hemoglobina jest już w porządku) czy musi minąć jakiś okres czasu?
Jak mam wadę wzroku nie widzę na jedno oko praktycznie nic na drugie 60 % to dyskwalifikuje mnie to z oddania krwi? Nie przyjmuje żadnych leków
Czy jeżeli nie mam stwierdzonej cukrzycy, a biorę metforminę, to dyskwalifikuje mnie z oddawania krwi?
Witam serdecznie!
Nie, metformina nie powoduje dyskwalifikacji pod warunkiem, ze powód jej przyjmowania również nie stanowi takowego.
Dzień dobry
Czy przy nawracającej infkcji grzybiczej pochwy są przeciwskazania?
Witam serdecznie!
Tak są. Nie można oddawać krwi przez cały okres trwania infekcji oraz 4 tygodnie od zakończenia leczenia. Proszę pamiętać również, że dodatkowo stosowanie ogólne antybiotyków oraz leków przeciwgrzybiczych stanowi przeciwwskazanie do donacji krwi ze względu na leczoną nimi infekcję. Oczywiście ostateczną decyzję podejmuje lekarz kwalifikujący na podstawie kwestionariusza oraz wywiadu z potencjalnym dawcą.