Krew i jej znaczenie biologiczne
Krew płynąca w żyłach i tętnicach odgrywa bardzo ważną rolę w życiu każdego człowieka. Jest żywą tkanką złożoną z różnych komórek: krwinek czerwonych, krwinek białych i krwinek płytkowych, które to zawieszone są w części płynnej krwi zwanej osoczem. Jej składniki tworzą wysoko-rozwinięty system obronny i transportowy, od istnienia którego zależy nasze życie i zdrowie.
Krew spełnia w organizmie różnorodne i ważne zadania:
1) jest transporterem najróżniejszych związków, między innymi dostarcza komórkom tlen
2) dostarcza do narządów składniki odżywcze
3) usuwa dwutlenek węgla oraz inne niepotrzebne bądź szkodliwe produkty uboczne przemiany materii
4) jest także nośnikiem hormonów, chemicznych substancji przekaźnikowych, i w ten sposób uczestniczy w przekazywaniu informacji w organizmie
5) bierze udział w regulacji temperatury ciała
6) pełni funkcje obronne, chroniąc nas przed czynnikami chorobotwórczymi
7) pełni funkcje naprawcze w ustroju – dzięki właściwości krwi jaką jest krzepliwość, możliwe jest uszczelnianie ściany naczynia krwionośnego w przypadku jego pęknięcia (zranienia) i zahamowania krwawienia.
W naszym organizmie krew stanowi ok. 9-10% masy naszego ciała. Na kilogram średnio przypada ok. 75 ml tego płynu. Zatem dorosły człowiek, którego waga jest przeciętna ma od 4 do 6 litrów krwi w swoim układzie krążenia (mężczyźni zazwyczaj mają ok 1 litr więcej krwi niż kobiety). Wejdź na stronę Obliczanie ilości krwi w organizmie człowieka i sprawdź ile krwi Ty masz w sobie.
Liczba poszczególnych komórek w organizmie człowieka
| Nazwa składnika | Liczba składnika w organizmie człowieka |
|---|---|
| Czerwone krwinki | mężczyzna: 4,2-5,4 miliona/?l kobieta: 4,7-6,2 mln/?l |
| Białe krwinki | 4-10 tys/?l |
| Krwinki plytkowe | 150-350 tysięcy/?l |
Krwinki czerwone
Krwinki czerwone – erytrocyty – są najliczniejszymi składnikami spośród elementów morfotycznych krwi. Głównym składnikiem krwinek czerwonych jest hemoglobina, nadająca czerwone zabarwienie. Do prawidłowej produkcji krwinek czerwonych niezbędne są , oprócz odpowiednich składników budulcowych, hormony, witaminy, enzymy i żelazo. Wśród tych czynników szczególną role odgrywa witamina B 12. Erytrocyty transportują tlen z płuc do komórek i dwutlenek węgla, pochodzący z metabolizmu komórek, w odwrotnym kierunku. Krwinki czerwone stanowią ok. 40% objętości całej krwi. Osobami najbardziej potrzebującymi krwinek czerwonych są chorzy, którzy utracili swoją własną krew w wyniku wypadku albo zabiegu operacyjnego.
Płytki krwi
Płytki krwi – trombocyty – są zbudowane z lipidów i białek, poruszają się biernie wraz z krążącą krwią. Maja zdolności adhezji, czyli przylegania do ścian uszkodzonego naczynia krwionośnego i agregacji, czyli wzajemnego przylegania do siebie i tworzenia większych skupisk. Zlepione płytki krwi wydzielają wiele związków chemicznych o różnym sposobie działania, m. in. czynniki uczestniczące w procesie krzepnięcia krwi. Płytki krwi przetacza się chorym z zaburzeniami krzepnięcia, pacjentom z białaczką i nowotworami, w trakcie i po chemioterapii.
Krwinki białe
Krwinki białe – dzieli się na granulocyty, monocyty i limfocyty. Mają zdolności żerne i poruszania się. Są jednym z elementów systemu obronnego skierowanego przeciwko czynnikom powodującym choroby, chronią organizm przed infekcjami.
Osocze
Osocze ma zabarwienie żółte, stanowi ok. 55% objętości krwi i zawiera wiele białek pełniących istotne funkcje w organizmie. Przetacza się je najczęściej chorym z dużą utratą krwi, z zaburzeniami krzepnięcia, po oparzeniach, urazach.
Widok poszczególnych składników krwi pod mikroskopem elektronowym (w bardzo dużym powiększeniu).
