Narodowy Program Szczepień a uprawnienia dodatkowe ZHDK

Warszawa, 15 lutego 2021 r.

Szanowny Panie,
w odpowiedzi na pytanie w sprawie przekazania stanowiska dotyczącego uznania uprawnień wynikających z art. 47c ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1398, ze zm.) względem uprawnienia do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej do ustalonej przez Ministerstwo Zdrowia w Narodowym Programie Szczepień kolejności szczepień przeciw Covid-19, uprzejmie informuję co następuje.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1398, z późn. zm.), zwana dalej “ustawą o świadczeniach”, określa warunki udzielania i zakres świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych i zarówno zakres przedmiotowy, jak i podmiotowy dotyczy świadczeń opieki zdrowotnej. Natomiast na podstawie ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845, z późn. zm.), zwanej dalej “ustawą”, wprowadzone zostały, m.in. zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w tym zasady i tryb rozpoznawania i monitorowania sytuacji epidemiologicznej oraz podejmowania działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych w celu unieszkodliwienia źródeł zakażenia, przecięcia dróg szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz uodpornienia osób podatnych na zakażenie. Tym samym należy podkreślić, że ustawa stanowi lex specialis* w stosunku do przepisów ustawy o świadczeniach. Na podstawie art. 46b pkt 3 ustawy wprowadzono możliwość czasowej reglamentacji zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły. Przejawem ww. przepisu upoważniającego są normy prawne określone w § 28a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. poz. 2316, z późn. zm.), które zostały wprowadzone w celu szybkiego i sprawnego opanowania sytuacji epidemicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Z tego powodu szczepienie przeciwko COVID-19 nie jest świadczeniem określonym w ustawie o świadczeniach, gdyż podlega reżimowi prawnemu ustawy. Tym samym, regulacja z art. 47c ustawy o świadczeniach nie ma w tym przypadku zastosowania.

Z poważaniem

Anna Miszczak
Dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego (MZ)
/dokument podpisany elektronicznie/

*Lex specialis derogat legi generali (łac.) – zasada prawna oznaczająca: prawo o większym stopniu szczegółowości (pochodzące z aktów prawnych o tej samej mocy, np. z dwóch ustaw, obowiązujące w tym samym czasie) należy stosować przed prawem ogólniejszym. (wikipedia.pl)

Kolejne odznaki ZHDK trafią do zasłużonych krwiodawców

Jak wiecie krwiodawstwo w Polsce jest honorowe i dobrowolne. Dawca nie otrzymuje za oddaną zarówno krew jak i jej składniki żadnego wynagrodzenia (poza wyjątkami określonymi przepisami). Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi przewiduje dla wieloletnich dawców, którzy oddali odpowiednią ilość krwi lub równoważną ilość innego jej składnika nadawanie odznak. I tak pierwszą z nich jest brązowa odznaka Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi. Może ją otrzymać dawczyni po oddaniu 5 litrów a dawca 6 lirów krwi. Kolejną, srebrną odznakę ZHDK odpowiednio po oddaniu 10 i 12 litrów. Ostatnią odznakę ZHDK złotą kobieta otrzymuje po oddaniu 15 litrów krwi a mężczyzna po oddaniu 18 litrów tego drogocennego płynu. Od zeszłego roku również odznaka resortowa Ministerstwa Zdrowia “Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu” jest nadawana za ilość oddanej krwi. Aby ją uzyskać należy bez względu na płeć oddać 20 litrów krwi lub określoną ilość innego składnika. To ostatnie wyróżnienie nadaje minister do spraw zdrowia. Natomiast pierwsze trzy wydaje Polski Czerwony Krzyż. To właśnie tej organizacji ustawa powierza zadania związane z nadawaniem odznak ZHDK. Poniżej znajdziecie fragment ze wspomnianego powyżej aktu prawnego:

6. Odznakę, o której mowa w ust. 3-5, wraz z legitymacją “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi”, wydaje Polski Czerwony Krzyż, na podstawie danych przekazanych przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, w której dawca krwi oddał krew lub jej składniki o objętości uprawniającej do nadania tej odznaki. O wydaniu odznaki wraz z legitymacją Polski Czerwony Krzyż zawiadamia jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, która przekazała dane, będące podstawą jej nadania. Przekazanie danych przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi do Polskiego Czerwonego Krzyża wymaga zgody dawcy krwi wyrażonej w formie pisemnej.
7. Polski Czerwony Krzyż, w ramach realizacji zadania, o którym mowa w ust. 6, prowadzi centralną ewidencję wydanych odznak i legitymacji oraz ich duplikatów.
8. Wydatki związane z wydawaniem odznak honorowych i legitymacji, o których mowa w ust. 6, są pokrywane z budżetu państwa, z części będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia, w formie dotacji celowej dla Polskiego Czerwonego Krzyża

W tym roku Polski Czerwony Krzyż zamówił w ramach przetargu 40 000 sztuk odznak ZHDK, 42 000 sztuk legitymacji potwierdzających nadanie odznaki ZHDK oraz 41 500 okładek do legitymacji. W związku z tym, ze odznaka posiada trzy stopnie również PCK musi to uwzględnić w dokumentach przetargowych. I tak Stowarzyszenie zamówiło:

Odznakę honorową “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” w ilości 40.000 szt., w trzech rodzajach:
a) brązowa odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia” – 21 850 szt.
b) srebrna odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia” – 10 150 szt.
c) złota odznaka honorowa ?Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia” – 8 000 szt.

Legitymację do odznaki honorowej “ZHDK” w ilości 42 000 szt. w trzech rodzajach:
a) legitymacja do brązowej odznaki honorowej “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia” – 22 400 szt.
b) legitymacja do srebrnej odznaki honorowej “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia” – 10 800 szt.
c) legitymacja do złotej odznaki honorowej “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia” – 8 800 szt.

Okładkę do legitymacji odznaki honorowej “ZHDK” w ilości 41 500 szt

Już na przełomie maja i czerwcu wszystkie legitymacje powinny trafić do 16 oddziałów okręgowych, które to z kolei prześlą część z nich do oddziałów rejonowych PCK. Możecie się również dziwić większej liczbie legitymacji i wkładek niż odznak. Jednak powód takiego działania jest prosty. To legitymacja ZHDK stanowi dokument potwierdzający uprawnienia Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi. Dlatego w razie zniszczenia lub zgubienia to dawcy w większej liczbie proszą o wydanie duplikatu jej niż odznaki.

Jeżeli jeszcze nie macie odznak ZHDK a chcielibyście takowe mieć to po pierwsze sprawdźcie czy macie odpowiedni “litraż” na koncie. Jeżeli tak to drugim krokiem jest odebranie z centrum krwiodawstwa lub oddziału terenowego danego centrum zaświadczenia o ilości krwi i jej składników. Dokument ten następnie należy zanieść do oddziału PCK. Pracownik lub wolontariusz wypełnią na jego podstawie wniosek o odznakę oraz albo wydadzą odznakę wraz z legitymację “od ręki” albo wyznaczą przybliżony termin odbioru. Zdarza się, że odznaki są wręczane na imprezach, uroczystościach czy eventach okolicznościowych organizowanych dla honorowych dawców krwi. Możecie się również spotkać z tym, że centrum po zgłoszeniu dawcy samo wysyła wniosek o odznakę do PCK.

Więcej o odznakach na: Odznaki Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi oraz Odznaki Zasłużony Honorowy Dawca Krwi ? jak je otrzymać?

50 lat odznaki Zasłużony Honorowy Dawca Krwi

W dniu dzisiejszym odznaka Zasłużony Honorowy Dawca Krwi obchodzi swoje urodziny … 50-te!

28 lutego 1968 roku ówczesny Minister Sprawa Wewnętrznych Mieczysław Moczar wydał decyzję, która zatwierdzała wzór odznaki wraz z zezwoleniem na jej stosowanie. W czasie tych 50 lat zmieniły się co prawda przepisy na podstawie których odznaka wraz z legitymacją jest wydawana, jednak sam wygląd odznak niewiele się różni od tych wydawanych na samym poczatku. Oto najważniejsze akty prawne dotyczące tej odznaki:

– Decyzja Ministra Spraw Wewnętrznych Nr D.52 S/XI/68 z dnia 28.02.1968
– Decyzja Ministra Spraw Wewnętrznych Nr D.413 S/XI/77 z dnia 15.12.1977
– Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 9 września 1999 r. w sprawie określenia wzoru oraz szczegółowych zasad i trybu nadawania odznaki honorowej “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” (1999-10-31 – 2006-10-20)
– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie określenia wzoru oraz szczegółowych zasad i trybu nadawania odznaki honorowej “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” (2006-10-20 – 2017-09-12)
– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 września 2017 r. w sprawie wzorów odznak i legitymacji wydawanych w związku z honorowym dawstwem krwi (2017-09-15 – do chwili obecnej)
– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 grudnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów odznak i legitymacji wydawanych w związku z honorowym dawstwem krwi (2017-12-07 – do chwili obecnej)

Przypomnijmy teraz kto obecnie może otrzymać odznakę Zasłużony Honorowy Dawca Krwi.

Dawcy krwi:
1) kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników,
2) mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 6 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników
– przysługuje tytuł “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia” i brązowa odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia”.

Dawcy krwi:
1) kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 10 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników,
2) mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 12 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników
– przysługuje tytuł “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia” i srebrna odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia”.

Dawcy krwi:
1) kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 15 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników,
2) mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 18 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników
– przysługuje tytuł “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia” i złota odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia”.

Jako ciekawostkę napiszę, że dawniej produkcją odznak ZHDK zajmowała się Mennica Państwowa w Warszawie. Po zmianach ustrojowych i powstaniu obowiązku przeprowadzania przetargów odznaki produkują firmy, które to wygrywają w przetargach organizowanych przez Polski Czerwony Krzyż.

Tylko w latach 2006-2016 wydano ich ok. 200 000. Ile odznak wydano wcześniej tego już chyba nikt ni zliczy. Mimo iż podstawy prawne się zmieniały z latami o czym wspomniałem na początku to wszystkie legitymacje zachowują swoją ważność. Nawet te najstarsze. Więcej na ten temat w odpowiedzi Ministra Zdrowia dot. legitymacji Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi

Najważniejsze jest jednak to, że odznaki te wydawane są

w dowód uznania za najpiękniejszy dar humanitarny – bezinteresowne oddawanie krwi

Więcej na: https://krwiodawcy.org/odznaki/odznaki-zhdk

Nowe legitymacje Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi z PESELEM

   Dawcy krwi przysługuje tytuł “Honorowy Dawca Krwi”. Honorowy Dawca Krwi otrzymuje legitymację “Honorowego Dawcy Krwi” wydaną przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, w której dawca krwi oddał krew lub jej składniki. Są to tzw. legitymacje donacyjne gdzie wbijane są pieczątki potwierdzające termin, rodzaj donacji oraz jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, która dokonała pobrania. Oprócz tego podstawowego tytułu dawca krwi może uzyskać tytuł Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi, który to ma 3 stopnie. I tak

   Dawcy krwi:
1) kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej
składników,
2) mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 6 litrów krwi lub
odpowiadającą tej objętości ilość jej składników
– przysługuje tytuł “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia” i brązowa odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi III stopnia”.

   Dawcy krwi:
1) kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 10 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników,
2) mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 12 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników
– przysługuje tytuł “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia” i srebrna odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi II stopnia”.

   Dawcy krwi:
1) kobiecie, która oddała w dowolnym okresie co najmniej 15 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników,
2) mężczyźnie, który oddał w dowolnym okresie co najmniej 18 litrów krwi lub odpowiadającą tej objętości ilość jej składników
– przysługuje tytuł “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia” i złota odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi I stopnia”.

   Odznakę, o której mowa powyżej, wraz z legitymacją “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi”, wydaje Polski Czerwony Krzyż, na podstawie danych przekazanych przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, w której dawca krwi oddał krew lub jej składniki o objętości uprawniającej do nadania tej odznaki. O wydaniu odznaki wraz z legitymacją Polski Czerwony Krzyż zawiadamia jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi, która przekazała dane, będące podstawą jej nadania. Przekazanie danych przez jednostkę organizacyjną publicznej służby krwi do Polskiego Czerwonego Krzyża wymaga zgody dawcy krwi wyrażonej w formie pisemnej.

   Polski Czerwony Krzyż, w ramach realizacji zadania prowadzi centralną ewidencję wydanych odznak i legitymacji oraz ich duplikatów. Wydatki związane z wydawaniem odznak honorowych i legitymacji, o których mowa, są pokrywane z budżetu państwa, z części będącej w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia, w formie dotacji celowej dla Polskiego Czerwonego Krzyża.

   Legitymacje Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi zawierają następujące dane:
1) imię i nazwisko dawcy krwi;
2) numer PESEL, a w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL – serię, numer oraz rodzaj dokumentu stwierdzającego tożsamość dawcy krwi;
3) nazwę i adres jednostki wystawiającej legitymację;
4) oznaczenie stopnia odznaki

   Zarówno legitymacje ZHDK jak i legitymacje donacyjne są ważne wyłącznie z dokumentem stwierdzającym tożsamość.

UWAGA!
Wszystkie legitymacje wydane do tej pory na podstawie wcześniej obowiązujących aktów prawnych zachowują swoją ważność.