Kolejna odmowa Ministerstwa Infrastruktury

Pismo skierowane od Posła Michała Jarosa do Ministra Infrastruktury:

Szanowny Panie Ministrze!

Podróżując pociągami PKP można skorzystać z ustawowych ulg, które przysługują określonym grupom osób. Wśród nich znajdują się m.in. osoby niepełnosprawne, uczniowie, studenci, posiadacze Karty Polaka, emeryci i renciści oraz funkcjonariusze niektórych służb i żołnierze. Wskazuje się, że w grupie podmiotów uprawnionych do ulgowych przejazdów liniami PKP powinni znaleźć się również zasłużeni honorowi dawcy krwi.

O rozważenie możliwości podjęcia prac nad nowelizacją ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego i włączenia zasłużonych honorowych dawców krwi do grona osób, którym przysługuje prawo do przejazdów komunikacją kolejową w klasie 2. z odpowiednią ulgą zwracano się do Pana Ministra niejednokrotnie. W ubiegłym roku inicjatywa taka została zgłoszona w związku z obchodami Światowego Dnia Krwiodawstwa oraz realizowanym przez Ministerstwo Zdrowia programem: “Zapewnienie samowystarczalności RP w krew i jej składniki na lata 2015-2020” przez Rzecznika Praw Pacjenta. Niestety starania te nie spotkały się z aprobatą Pana Ministra.

Faktem jest, że krwiodawstwo jest oparte na zasadzie dobrowolnego i bezpłatnego oddawania krwi. Krwiodawca nie otrzymuje za oddaną krew i jej składniki pieniędzy. Nie ulega jednak wątpliwościom, że konieczne jest okazanie wdzięczności osobom, które decydują się na takie poświęcenie. Przywilej w postaci ulgi na przejazdy liniami PKP mógłby być wyrazem wdzięczności.

W świetle przedstawionych informacji, na podstawie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 1799), uprzejmie proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania:

Czy opinia Pana Ministra dotycząca rozważenia możliwości podjęcia prac nad nowelizacją ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego i włączenia zasłużonych honorowych dawców krwi do grona osób, którym przysługuje prawo do przejazdów komunikacją kolejową w klasie 2. z odpowiednią ulgą zmieniła się? Czy istnieje możliwość wprowadzenia takiej ulgi? Jeśli tak, to w jakiej wysokości? Jeśli nie, dlaczego?

Łączę wyrazy szacunku
Michał Jaros
Poseł na Sejm RP

Odpowiedź z Ministerstwa Infrastruktury:

Szanowna Pani Marszałek,

w odpowiedzi na interpelację nr 478 Pana posła Michała Jarosa w sprawie możliwości wprowadzenia do ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2018 r. poz. 295), zwaną dalej “ustawą o ulgach”, odpowiednich zapisów rozszerzających grupę osób uprawnionych do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego o Honorowych Dawców Krwi przekazuję stanowisko w przedmiotowej sprawie.

Ustawa o ulgach, jako element polityki socjalnej państwa, przewiduje różne zakresy uprawnień do ulg ustawowych dla poszczególnych grup pasażerów i środków transportu, którymi podróżują. Odnosząc się do pytania o rozważenie wprowadzenia ulg, informuję, że uprawnienia do ulg przejazdowych wynikają zarówno z tej, jak i innych ustaw, tj. w szczególności:

– ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,
– ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
– ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących
cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych,
– ustawy z dnia 7 września 2007 r. – o Karcie Polaka,
– ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce,
– ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa i składają się na obowiązujący w Polsce system polityki socjalnej państwa.

Ewentualne rozszerzenia kręgu osób uprawnionych do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, czy też zmiany wysokości obowiązujących ulg przejazdowych mogą nastąpić wyłącznie w drodze zmiany stosownych ustaw, jako wyraz polityki państwa w tym zakresie.

Na uwagę zasługuje także fakt, że kwestia rozszerzenia uprawnień do ulgowych przejazdów dla Honorowych Dawców Krwi była już przedmiotem oceny Ministra Zdrowia, który w odpowiedzi na
interpelację nr 868 wskazał na wątpliwości odnośnie przyznania wspomnianej grupie społecznej kolejnych przywilejów w związku z wyrażoną w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi
(Dz. U. z 2019 r. poz. 1222) zasadą bezinteresownego oddawania krwi. Zdaniem Ministra Zdrowia krwiodawstwo powinno być dobrowolne i nieodpłatne także zgodnie z dyrektywą 2002/98/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. ustanawiającą normy jakości i bezpiecznego pobierania, testowania, przetwarzania, przechowywania i dystrybucji krwi ludzkiej i składników krwi oraz zmieniającą dyrektywę 2001/83/WE (Dz. Urz. UE L 33 z 08.02.2003, str. 30 z późn. zm.) w celu podnoszenia norm bezpieczeństwa odnoszących się do krwi i składników krwi. Stąd też stosownie do tych przepisów, wszelkie przywileje dla Honorowych Dawców Krwi należy traktować jako dodatek do szlachetnego i bezinteresownego oddawania krwi.

Tym samym nagrodą dla Honorowych Dawców Krwi, w ocenie Ministra Zdrowia, powinna być satysfakcja z pomocy potrzebującym, a nie możliwość uzyskania nagrody, tytułu, czy odznaczenia. Natomiast wśród
uprawnień i przywilejów obecnie przysługujących zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi już obecnie przysługuje zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew oraz zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy.

Ponadto na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy o publicznej służbie krwi kobiecie po oddaniu co najmniej 5 litrów krwi lub odpowiadającej tej objętości ilość innych jej składników a mężczyźnie po oddaniu co najmniej 6 litrów przysługuje tytuł i odznaka honorowa “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi”.

Minister Zdrowia zwrócił także uwagę na inne działania i narzędzia mające na celu rozpropagowanie honorowego krwiodawstwa. Wśród nich wymienił w szczególności informacyjne kampanie społeczne oraz
ogólnopolskie i regionalne akcje krwiodawstwa zwiększające świadomość społeczeństwa w zakresie potrzeb i możliwości oddawania krwi w Polsce.

Chciałbym także zauważyć, że obecnie wydatki z budżetu państwa na sfinansowanie przewoźnikom drogowym i kolejowym utraconych przychodów w związku z honorowaniem ustawowych uprawnień
do ulgowych przejazdów co roku przekraczają kwotę 1 mld zł. W ustawie budżetowej na 2019 r. zaplanowano na ten cel łącznie prawie 1,2 mld zł. Stąd przyjmowanie rozwiązań prawnych, które miałyby dodatkowo obciążać sektor finansów publicznych wymaga szczegółowej analizy pod kątem dostępności środków i zapewnienia odpowiednich źródeł finansowania w kolejnych latach budżetowych. W ocenie Rady
Ministrów wyrażonej w jednym z ostatnich stanowisk Rządu odnoszącym się do propozycji rozszerzenia zakresu uprawnień do ulg dla nowej grupy, wyrażono pogląd, że do czasu wypracowania kompleksowej polityki państwa w zakresie ulg na przejazdy, uszczelnienia systemu refundacji oraz nowelizacji ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2016, z późn. zm.), włączenie do katalogu osób uprawnionych kolejnej grupy, jest na chwilę obecną przedwczesne. Podkreślono ponadto, że każde zwiększenie wydatków budżetu państwa implikuje konieczność poszukiwania dodatkowych środków w ramach nieprzekraczalnego limitu wydatków, czyli ograniczenia wydatków
pozostałych podmiotów. Dlatego też, w celu zachowania przejrzystości i spójności obowiązującego w Polsce systemu ulg, problem ulg przejazdowych powinien być rozpatrywany kompleksowo, jako jeden z elementów polityki społecznej na poziomie Rady Ministrów RP.

Z wyrazami szacunku,
z upoważnienia Ministra Infrastruktury
Andrzej Bittel
Sekretarz Stanu

Pismo posła Michała Jarosa do Ministra Zdrowia:

Szanowny Panie Ministrze!

Podróżując pociągami PKP można skorzystać z ustawowych ulg, które przysługują określonym grupom osób. Wśród nich znajdują się m.in. osoby niepełnosprawne, uczniowie, studenci, posiadacze Karty Polaka, emeryci i renciści oraz funkcjonariusze niektórych służb i żołnierze. Wskazuje się, że w grupie podmiotów uprawnionych do ulgowych przejazdów liniami PKP powinni znaleźć się również zasłużeni honorowi dawcy krwi.

O rozważenie możliwości podjęcia prac nad nowelizacją ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego i włączenia zasłużonych honorowych dawców krwi do grona osób, którym przysługuje prawo do przejazdów komunikacją kolejową w klasie 2. z odpowiednią ulgą zwracano się do ministra infrastruktury niejednokrotnie. W ubiegłym roku inicjatywa taka została zgłoszona przez Rzecznika Praw Pacjenta w związku z obchodami Światowego Dnia Krwiodawstwa oraz realizowanym przez Ministerstwo Zdrowia programem: ?Zapewnienie samowystarczalności RP w krew i jej składniki na lata 2015-2020?. Niestety starania te nie spotkały się z aprobatą zarówno ministra infrastruktury jak i Pana Ministra, który został poproszony o wydanie opinii w tej sprawie.

Faktem jest, że krwiodawstwo jest oparte na zasadzie dobrowolnego i bezpłatnego oddawania krwi. Krwiodawca nie otrzymuje za oddaną krew i jej składniki pieniędzy. Nie ulega jednak wątpliwościom, że konieczne jest okazanie wdzięczności osobom, które decydują się na takie poświęcenie. Przywilej w postaci ulgi na przejazdy liniami PKP mógłby być wyrazem wdzięczności.

W świetle przedstawionych informacji, na podstawie ustawy z dnia 9 maja 1996 roku o wykonywaniu mandatu posła i senatora (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz. 1799), uprzejmie proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytanie:

Jaka jest opinia Pana Ministra w sprawie słuszności podjęcia prac nad nowelizacją ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego i włączenia zasłużonych honorowych dawców krwi do grona osób, którym przysługuje prawo do przejazdów komunikacją kolejową w klasie 2. z odpowiednią ulgą?

Łączę wyrazy szacunku
Michał Jaros
Poseł na Sejm RP

Odpowiedź z Ministerstwa Zdrowia:

Szanowna Pani Marszałek,

W odpowiedzi na interpelację nr 479 Pana Michała Jarosa, Posła na Sejm RP w sprawie ulg dla honorowych dawców krwi, zwracam się o przyjęcie poniższego.

W celu umożliwienia Zasłużonym Honorowym Dawcom Krwi w Polsce podróżowania na preferencyjnych warunkach transportem kolejowym, Minister Zdrowia zwrócił się w przedmiotowej sprawie do Ministra Infrastruktury.

W dniu 16 października 2019 r. otrzymaliśmy odpowiedź, w której Minister Andrzej Bittel wyjaśnia, że stosowanie przez pasażerskich przewoźników kolejowych tzw. ulg handlowych, polegających na oferowaniu określonym grupom podróżnych opłat za przejazd niższych niż standardowe, nie zostało uregulowane w polskim prawie i stanowi element przyjętej przez przewoźnika strategii handlowej. Przewoźnicy, jako podmioty prawa handlowego, zobowiązani są do kierowania się rachunkiem ekonomicznym. W związku z powyższym aktualnie nie jest planowane rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do ulg.

Ostateczna decyzja w zakresie przyznania Honorowym Dawcom Krwi ulg i zniżek na przejazdy transportem publicznym pozostaje w gestii Ministra Infrastruktury.

Z poważaniem,
z upoważnienia Ministra Zdrowia
Sławomir Gadomski
Podsekretarz Stanu

Narodowe Centrum Krwi – co to za instytucja?

Narodowe Centrum Krwi jest państwową jednostką budżetową podległą ministrowi właściwemu do spraw zdrowia. Siedzibą NCK jest Warszawa a obszarem działania instytucji jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przedmiotem działalności Narodowego Centrum Krwi jest:

1) realizacja zadań związanych z nadzorem nad organizacją pobierania krwi, oddzielania jej składników oraz zaopatrzenia w krew;

2) opiniowanie na zlecenie ministra właściwego do spraw zdrowia planów działania w zakresie krwiodawstwa i krwiolecznictwa przygotowywanych przez Instytut Hematologii i Transfuzjologii;

3) monitorowanie potrzeb w zakresie zaopatrzenia w krew, jej składniki i produkty krwiopochodne;

4) programowanie zadań,o których mowa w pkt 1 i 3, oraz wdrażanie zmian w tym zakresie;

5) opracowywanie bieżących i perspektywicznych programów w zakresie, o którym mowa w pkt 1 i 3;

6) organizacja zaopatrzenia systemu ochrony zdrowia w produkty krwiopochodne;

7) proponowanie rozwiązań w zakresie zapewnienia samowystarczalności Rzeczypospolitej Polskiej w krew, jej składniki i produkty krwiopochodne;

8)  realizacja zadań związanych z programami polityki zdrowotnej z zakresu krwiodawstwa i krwiolecznictwa;

9) realizacja zadań związanych z przekazywaniem i rozliczaniem udzielonych przez ministra właściwego do spraw zdrowia dotacji w zakresie krwiodawstwa i krwiolecznictwa;

10) realizacja zadań ministra właściwego do spraw zdrowia, związanych z nadawaniem tytułu “Honorowy Dawca Krwi”, tytułem “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” oraz odznaką “Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” i odznaką “Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”;

11) wykonywanie zadań ministra właściwego do spraw zdrowia w zakresie weryfikacji raportów oceniających spełnianie przez jednostki organizacyjne publicznej służby krwi określonych kryteriów warunkujących uzyskanie akredytacji oraz przestrzeganie medycznych zasad pobierania krwi, oddzielania jej składników oraz jej wydawania;

12) gromadzenie, analiza i opracowywanie danych statystycznych niezbędnych dla właściwego zarządzania publiczną służbą krwi;

13) współpraca z Polskim Czerwonym Krzyżem i innymi organizacjami pozarządowymi w zakresie propagowania honorowego krwiodawstwa;

14) opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych oraz założeń aktów prawnych z zakresu publicznej służby krwi;

15) przygotowywanie projektów odpowiedzi Ministra Zdrowia, z zakresu krwiodawstwa i krwiolecznictwa, na interpelacje i zapytania poselskie, skargi i interwencje posłów i senatorów oraz dezyderaty i opinie komisji sejmowych, wystąpienia Rzecznika Praw Obywatelskich, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Rzecznika Praw Dziecka, Prezesa Trybunału Konstytucyjnego lub innych organów władzy publicznej;

16)  wykonywanie zadań określonych w § 17 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz. U. poz. 741).

Do zadań Narodowego Centrum Krwi należy również współpraca w szczególności z:

a) komórkami organizacyjnymi urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zdrowia,

b) jednostkami podległymi lub nadzorowanymi przez ministra właściwego do spraw zdrowia,

c) Krajową Radą do Spraw Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa,

d) konsultantami krajowymi w poszczególnych dziedzinach medycyny oraz stowarzyszeniami będącymi zgodnie z postanowieniami ich statutów, towarzystwami medycznymi lub naukowymi,

e) Klubami Honorowych Dawców Krwi,

f) organizacjami pozarządowymi,

g) organizacjami międzynarodowymi zajmującymi się problematyką związaną z zakresem działalności NCK;

W skład NCK wchodzą następujące komórki organizacyjne i samodzielne stanowiska pracy:

1) Wydział Finansowo-Organizacyjny;

2) Wydział Organizacji i Kontroli Publicznej Służby Krwi;

3)  Wydział Programowania, Analiz i Programów Polityki Zdrowotnej;

4) Wydział Współpracy Międzynarodowej, Nauki i Komunikacji Społecznej;

Każdy z powyższych wydziałów ma szereg zadań do spełnienia.

Dyrektor Narodowego Centrum Krwi

 Działalnością NCK kieruje Dyrektor, przy pomocy jednego Zastępcy Dyrektora. Reprezentuje on Narodowe Centrum Krwi na zewnątrz instytucji. Dyrektora powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zdrowia. Obecnie powyższą funkcję pełni Pani Małgorzata Lorek a jej zastępcą jest pan Sebastian Twaróg.

Dyrektor zapewnia prawidłowe i sprawne funkcjonowanie NCK, w szczególności odpowiedzialny jest za:

1) realizację zadań NCK;

2) zarządzanie majątkiem NCK;

3) ustalenie i nadzorowanie przestrzegania regulaminu pracy;

4) sporządzanie sprawozdań z wykonania planów finansowych i procesów gromadzenia środków publicznych oraz ich rozdysponowywania;

5) zapewnienie nadzoru nad bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową i dyscypliną pracy w NCK;

6) ustalanie procedur kontrolnych.

Dyrektor jest przełożonym pracowników NCK oraz wykonuje w stosunku do nich czynności w sprawach z zakresu prawa pracy. Może również powoływać zespoły jako organy pomocnicze lub doradczo-opiniodawcze, niezbędne dla realizacji zadań NCK, określając cel ich powołania, nazwę, zakres zadań, tryb działania oraz skład osobowy.

Dyrektorowi bezpośrednio podlegają:

1) Zastępca Dyrektora;

2) Wydział Organizacji i Kontroli Publicznej Służby Krwi;

3) Wydział Finansowo-Organizacyjny;

W przypadku nieobecności Dyrektora zastępuje go Zastępca Dyrektora, a w razie nieobecności Zastępcy Dyrektora inny, upoważniony przez Dyrektora, pracownik NCK.

Zastępca Dyrektora Narodowego Centrum Krwi

Do zadań Zastępcy Dyrektora należy bezpośrednie nadzorowanie prac podległych wydziałów:

1) Wydział Współpracy Międzynarodowej, Nauki i Komunikacji Społecznej;

2) Wydział Programowania, Analiz i Programów Polityki Zdrowotnej.

Zastępca Dyrektora ponosi odpowiedzialność za zadania wykonywane przez podległe mu komórki organizacyjne, a w szczególności za:

1) prawidłową, rzetelną oraz terminową realizację powierzonych zadań, a także za zaniechanie niezbędnego działania lub za działania nieprawidłowe, jak również za brak nadzoru, w zakresie realizacji zadań;

2) porządek i dyscyplinę pracy w podległych mu komórkach organizacyjnych;

3) podejmowanie inicjatyw mających na celu zwiększenie efektywności pracy pracowników z podległych komórek organizacyjnych.

Do obowiązków Zastępcy Dyrektora w szczególności należy:

1) organizacja i koordynacja pracy pracowników zatrudnionych w podległych komórkach organizacyjnych;

2) merytoryczny i funkcjonalny nadzór nad wykonywaniem zadań przez podległe komórki organizacyjne;

3) dokonywanie bieżącej i okresowej analizy wyników działalności podległych komórek organizacyjnych;

4) ustalanie kierunkowych planów tematycznych działalności podległych komórek organizacyjnych;

5) przygotowywanie projektów zmian w wewnętrznej strukturze organizacyjnej podległych komórek organizacyjnych i projektów ramowych zadań podległych komórek organizacyjnych;

6) podejmowanie decyzji dotyczących działalności podległych komórek organizacyjnych, z wyjątkiem spraw zastrzeżonych do wyłącznej decyzji Dyrektora;

7) przedkładanie Dyrektorowi wniosków w sprawach kadrowych;

8) wykonywanie innych zadań zleconych przez Dyrektora

Źródło: Statut i Regulamin Narodowego Centrum Krwi