Czy będą w końcu ujednolicone zasady przeliczania składników krwi na krew pełną
Jak wiecie w obecnych czasach w medycynie rzadko kiedy wykorzystuje się krew pełną. W związku z tym placówki publicznej służby krwi po pobraniu od dawcy krwi pełnej rozdzielają ją na składniki i dopiero w takiej postaci przekazują do celów leczniczych. Z tego również wynika coroczny wzrost liczby oddań poszczególnych składników krwi bezpośrednio od dawców, czyli w tak zwanych procesach aferezy: plazmafereza (pobranie osocza), trombafereza (pobranie krwinek płytkowych). Procesy te odbywają się przy użyciu specjalnych urządzeń tzw. separatorów komórkowych. Więcej na ten temat przeczytacie na: https://krwiodawcy.org/metody-pobierania-krwi W związku z tym, że zarówno po oddaniu odpowiedniej ilości krwi jak i jej składnika mogą być nadawane odznaki, ordery i odznaczenia należało wyznaczyć wartości, które byłyby równoważne między sobą. Postanowiono znaleźć sposób na przeliczanie składników krwi na krew pełną. I tak powstawały kolejne przepisy, które ustalały te równoważne ilości. Pierwszym aktem prawnym było Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 14 września 1998 r. w sprawie równoważnej ilości innych składników krwi, których oddanie uprawnia dawcę krwi do tytułów i odznak honorowych. Obowiązywało ono do 24.02.2006. Zostało zastąpione przez Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 stycznia 2006 r. w sprawie równoważnej ilości innych składników krwi, których oddanie umożliwia dawcy otrzymanie tytułów i odznak honorowych Ten dokument był ważny przez 10 lat do 11.09.2016. Ustawa o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi z tego właśnie roku nakazywała przeniesienie przepisów o równoważnych ilościach składników krwi bezpośrednio do ustawy o publicznej służbie krwi. I od tamtej pory do chwili obecnej przepisy te znajdują się w Art. 8 powyższego aktu. Na podstawie powyższych przepisów funkcjonują np różnego rodzaju kalkulatory do przeliczania https://krwiodawcy.org/kalkulator-donacji/ Jednak i w nich mimo iż tworzone o te same przepisy można znaleźć różnice.
Dlaczego w ogóle podjąłem tematykę przelicznika? Gdyż od pewnego czasu przepisy nie nadążają za realiami. Regionalne Centra Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa pobierają obecnie donacje składników krwi, których w prosty sposób nie da się przeliczyć na podstawie w/w przepisów. Pisałem kilka razy w tej sprawie do Narodowego Centrum Krwi. Możecie się zapoznać z odpowiedzią NCK w następujących artykułach https://krwiodawcy.org/przelicznik-krwi-data-donacji czy https://krwiodawcy.org/podwojna-donacja-krwinek-plytkowych-przeliczac Sam personel RCKiK czy też pracownicy Polskiego Czerwonego Krzyża nie był do końca przekonany jak przeliczać “nietypowe” donacje a nawet jeżeli był to między dwoma niezależnymi od siebie centrami występowały różnice. Jedne punkty zaokrąglały wartości, inne wpisywały dokładną ilość do 1ml, jeszcze inne odmiennie definiowały np podwójną donację płytek. Dodatkowo same potwierdzenia oddania takich nietypowych donacji w legitymacjach hdk były różne. Każde centrum miało swój sposób zapisywania czy też pieczatek. Doszły do mnie informacje, że NCK w końcu wydało zalecenia jak należy przeliczać poszczególne donacje składników krwi.
Poniżej zamieszczam informacje o “prawdopodobnym” systemie przeliczania. Oczywiście nadal przepisy zawarte w ustawie o publicznej służbie krwi są obowiązujące. Poniższa tabelka ma tylko ujednolicić przeliczanie.
Aktualizacja: Informacje i tabelę przedstawiająca ujednolicone wartości otrzymałem 15.05.2019 z Narodowego Centrum Krwi.
