Czy żołnierz OT ma prawo do dodatkowego urlopu za oddanie krwi?

Nr sprawy: DWOI-ZP.0212.7.2021 Dotyczy: urlop z tytułu honorowego krwiodawstwa żołnierzy pełniących terytorialną służbę wojskową.

W odpowiedzi na skierowaną do Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej korespondencję z dnia 17 marca 2021 r. w sprawie udzielania urlopu z tytułu honorowego krwiodawstwa żołnierzom pełniącym terytorialną służbę wojskową (żołnierzom OT) proszę przyjąć następujące wyjaśnienia:

Stosownie do treści art. 70 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2021 r. poz. 372, z późn. zm.) oraz § 9 w zw. z § 2 rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie urlopów żołnierzy w czynnej służbie wojskowej (Dz. U. z 2019 r. poz. 2106, z późn. zm.) żołnierzom odbywającym zasadnicza służbę wojskowa można udzielać urlopu z tytułu honorowe. krwiodawstwa. Wyżej wymieniony przepis ustawy jest jednoznaczny i nie budzi wątpliwości – urlop z tytułu honorowego krwiodawstwa przysługuje wyłącznie żołnierzom odbywającym zasadnicza służbę wojskowa i tylko im co oznacza, że żołnierze, odbywający inne rodzaje czynnej służby wojskowej, wymienione w art. 59 ust. 1 pkt 1-2 i 4-7 tej ustawy (w tym terytorialną służbę wojskową), nie posiadają uprawnienia do takiego urlopu.

Honorowym dawcom krwi przysługuje – na zasadach ogólnych – uprawnienie do zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych w dniu, w którym oddalą krew i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Ponadto, w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID -19, przysługuje uprawnienie do zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych z tym, że wymiar zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych przysługuje w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki oraz w dniu następnym (art. 9a ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, Dz. U. z 2020 r. poz. 1777).

Z powyższego należy wywodzić, że kołnierze OT w dniu, w którym pełnią terytorialną służbę wojskową rotacyjnie (np. w sobotę i niedzielę, tj. w czasie wolnym od pracy) i oddają krew lub jej składniki są zwolnieni z pełnienia tej służby rotacyjnie w tym dniu (tj. w sobotę) oraz w dniu następnym, tj. w niedzielę, o ile zostali powołani w tych dniach do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie. W przypadku oddawania krwi lub jej składników w drugim dniu pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie (tj. w niedzielę) zwolnienie z pełnienia tej służby następuje w tym samym dniu, a w dniu następnym, tj. w poniedziałek, przysługuje im uprawnienie do zwolnienia od pracy.
Wyrażam nadzieję, że przyjmie Pan przestawione wyjaśnienia za wyczerpujące.

RADCA PRAWNY – KOORDYNATOR
SZEF ZESPOŁU PRAWNEGO
Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej

płk. Tomasz MAJDAN

Odpowiedź DWOI-ZP.0212.7.2021 strona 1
Odpowiedź DWOI-ZP.0212.7.2021 strona 2

Odporna wiosna (wiosna 2020)

Wiosną 2020 roku – podczas operacji “Odporna Wiosna”, związanej z walką z pandemią – żołnierze WOT odpowiedzieli na apel Narodowego Centrum Krwi i ruszyli do punktów pobrań, aby podzielić się krwią. W trakcie całej “Odpornej Wiosny” oddano 6232 donacji krwi, co przełożyło się na 2900 litrów.

Trwała odporność (jesień 2020)

W ramach “Trwałej Odporności” żołnierze OT i podchorążowie licznie odpowiadali na apele regionalnych centrów krwiodawstwa. Tylko w listopadzie i grudniu br. żołnierze oddal 1.883 donacji krwi, co  stanowi 765,83 litra krwi. Zapotrzebowanie na krew i jej składniki nigdy nie spada. Zwłaszcza w czasie pandemii – w związku z dyskwalifikacją określonej liczby dawców – krew jest jeszcze bardziej potrzebna.

Wstąp do WOT

Dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej uruchomiło nowy serwis internetowy dedykowany rekrutacji.  Pod adresem www.rekruterzy.terytorialsi.wp.mil.pl, każdy kto myśli o wstąpieniu w szeregi terytorialsów może szybko i łatwo znaleźć bezpośredni kontakt do rekrutera ze swojego regionu.

Dzień donacji dniem wolnym również dla policjanta i żołnierza zawodowego

Kilka tygodni temu w jednym z artykułów “Żołnierz zwolniony od zajęć służbowych z powodu oddania krwi” wspominaliśmy, że zgodnie z Ustawą z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o Biurze Ochrony Rządu, ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw funkcjonariusze wyżej wymienionych służb będą mieli płacone 100% wynagrodzenia w dniu w którym pójdą honorowo oddać krew lub jej składniki.
Ustawa po podpisaniu przez prezydenta (co miało miejsce 14 marca) wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia. W związku z tym, że powyższy akt prawny został ogłoszony w Dzienniku Ustaw 18 kwietnia ustawa wejdzie w życie 1 czerwca tego roku.

Tekst ustawy: Ustawa z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o Biurze Ochrony Rządu, ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw
oraz jego najważniejsze fragmenty:

5. Jeżeli zwolnienie lekarskie obejmuje okres, w którym policjant jest zwolniony od zajęć służbowych z powodu:
(…)
5) poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek
i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów,
6) oddania krwi lub jej składników w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi lub z powodu badania
lekarskiego dawców krwi
– zachowuje on prawo do 100% uposażenia

Art. 121d. 1. Policjant jest obowiązany dostarczyć przełożonemu właściwemu do spraw osobowych zaświadczenie
lekarskie, zaświadczenie jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi albo decyzję, o której mowa w art. 121c
ust. 1 pkt 5, w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania.

Żołnierz zwolniony od zajęć służbowych z powodu oddania krwi

Krwiodawstwo w Polsce oparte jest na zasadzie honorowego i bezpłatnego oddawania krwi. Krwiodawca nie otrzymuje za oddaną krew pieniędzy. Jednak aby docenić poświęcenie tych osób państwo daje różnego rodzaju przywileje. Jednym z nich jest zwolnienie w tym dniu z pracy, zajęć w szkole lub na uczelni. Zasady zwolnienia określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Za czas zwolnienia od pracy pracownik-krwiodawca zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jednak z uprawnień tych nie mogli skorzystać żołnierze zawodowi podlegający pod Ministerstwo Obrony Narodowej (MON). Aktem prawnym który reguluje zwolnienie żołnierzy od obowiązków służbowych jest m.in. ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Duża część żołnierzy będących jednocześnie dawcami krwi uważała, że to niesprawiedliwe. Skargi wojskowych dotarły do Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO). To właśnie z jego upoważnienia Pan Stanisław Trociuk (Zastępca RPO) wystąpił do Ministra Obrony Narodowej w sprawie zasad udzielania zwolnień od zajęć służbowych żołnierzom oddającym honorowo krew.

Uprzejmie informuję Pana Ministra, że na tle kierowanych do mnie skarg pojawił się problem braku odpowiednich regulacji prawnych, umożliwiających żołnierzowi oddającemu honorowo krew uzyskanie zwolnienia od zajęć służbowych na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi oraz na czas niezbędny do przeprowadzenia zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od służby.

Minister Obrony Narodowej w piśmie z dnia 16.05.2013 r. podzielił stanowisko Rzecznika i zapowiedział, że w Ministerstwie Obrony Narodowej zostaną podjęte kroki legislacyjne w celu nowelizacji ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych mające na celu uregulowanie zwolnienia od zajęć służbowych żołnierza zawodowego w celu oddania krwi oraz na czas niezbędny do przeprowadzenia zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich.
Na początku tego roku wystąpiliśmy do Ministerstwa Obrony Narodowej z prośbą o przedstawienie informacji na temat zaawansowania prac nad nowelizacją. A dniu dzisiejszym otrzymaliśmy odpowiedź o następującej treści:

W odpowiedzi na Pana pytanie informuję, że zgodnie z ustawą z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej … ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych … oraz innych ustaw, żołnierz zawodowy będzie zwolniony od zajęć służbowych z powodu oddania krwi lub jej składników w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi lub z powodu okresowego badania lekarskiego dawców krwi. W tym okresie żołnierzowi zawodowemu przysługiwać będzie 100% uposażenia.
Przedmiotowa ustawa aktualnie rozpatrywana jest przez Senat RP. W dniu 30 stycznia 2014 r. Senacka Komisja Obrony Narodowej przyjęła ustawę, która wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Z poważaniem
Starszy Specjalista
Wydziału Informacji Publicznej DPI MON
ppłk Jarosław ZEIDLER

W dniu 24 stycznia a więc kilka dni temu Sejm RP uchwalił powyższą ustawę.

Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przesłać Panu Marszałkowi do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 59. posiedzeniu w dniu 24 stycznia 2014 r. ustawę o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o Biurze Ochrony Rządu, ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw.
Z wyrazami szacunku
(-) Ewa Kopacz

Potwierdziliśmy również drugą część informacji zawartej w mailu z MON. W dniu dzisiejszym Senacka Komisja Obrony Narodowej przyjęła ustawę. Kolejnym krokiem jest Następnym krokiem jest rozpatrzenie ustawy przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Odbędzie się ono 12 lutego. Jeżeli i ta komisja nie zgłosi uwag i Senat przegłosuje uchwałę bez poprawek ustawa po podpisaniu przez prezydenta wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa wprowadza zmiany nie tylko w służbie żołnierzy zawodowych ale również policjantów, funkcjonariuszy Straży Granicznej, strażaków Państwowej Straży Pożarnej, funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego czy też funkcjonariuszy Służby Więziennej.

Z naszej strony składamy serdeczne podziękowania na ręce Ministerstwa Obrony Narodowej za wprowadzenie zmian, które pozytywnie wpłyną na rozwój idei krwiodawstwa wśród żołnierzy a tym samym zwiększą ilość pozyskanej krwi tak potrzebnej dla pacjentów w szpitalach.