Staż z Urzędu Pracy a krwiodawstwo

   W odpowiedzi na Pana e-mail w sprawie dnia wolnego dla honorowego krwiodawcy odbywającego staż, w uzgodnieniu z Dyrekcją Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uprzejmie wyjaśniam.

 

   Minister właściwy do spraw pracy, zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 4 lit. “a” ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, z późn. zm.) dokonuje wykładni przepisów ustawy, nie zaś wskazania sposobu rozstrzygnięcia indywidualnej sprawy w drodze decyzji administracyjnej.

 

   Niemniej jednak, również mając na uwadze ww. przepis, informuję:

 

   Zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia (…) bezrobotny zachowuje prawo do zasiłku i stypendium za okres udokumentowanej niezdolności do pracy, przypadający w okresie przysługiwania zasiłku lub odbywania stażu, przygotowania zawodowego dorosłych i szkolenia, za który na podstawie odrębnych przepisów pracownicy zachowują prawo do wynagrodzenia lub przysługują im zasiłki z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa.

 

   Natomiast w myśl art. 80 ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia (…) bezrobotni, z wyjątkiem odbywających leczenie w zakładzie lecznictwa odwykowego, są obowiązani do przedstawienia zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368)), albo wydruku zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 tej ustawy.

 

   Jednak w myśl art. 53 ust. 3 w/w ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przyczynę niemożności wykonywania pracy wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz niezdolności do pracy wskutek poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów określa zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku. Zatem zdaniem Departamentu Rynku Pracy, także zaświadczenie o oddaniu krwi stanowi podstawę do uznania nieobecności na stażu za usprawiedliwioną i jest podstawą do wypłaty stypendium za dzień, w którym bezrobotny oddawał krew.

 

Z poważaniem
Artur Rozbicki
Departament Rynku Pracy
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Dzień donacji dniem wolnym również dla policjanta i żołnierza zawodowego

Kilka tygodni temu w jednym z artykułów “Żołnierz zwolniony od zajęć służbowych z powodu oddania krwi” wspominaliśmy, że zgodnie z Ustawą z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o Biurze Ochrony Rządu, ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw funkcjonariusze wyżej wymienionych służb będą mieli płacone 100% wynagrodzenia w dniu w którym pójdą honorowo oddać krew lub jej składniki.
Ustawa po podpisaniu przez prezydenta (co miało miejsce 14 marca) wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 30 dni od dnia jej ogłoszenia. W związku z tym, że powyższy akt prawny został ogłoszony w Dzienniku Ustaw 18 kwietnia ustawa wejdzie w życie 1 czerwca tego roku.

Tekst ustawy: Ustawa z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o Biurze Ochrony Rządu, ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw
oraz jego najważniejsze fragmenty:

5. Jeżeli zwolnienie lekarskie obejmuje okres, w którym policjant jest zwolniony od zajęć służbowych z powodu:
(…)
5) poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek
i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów,
6) oddania krwi lub jej składników w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi lub z powodu badania
lekarskiego dawców krwi
– zachowuje on prawo do 100% uposażenia

Art. 121d. 1. Policjant jest obowiązany dostarczyć przełożonemu właściwemu do spraw osobowych zaświadczenie
lekarskie, zaświadczenie jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi albo decyzję, o której mowa w art. 121c
ust. 1 pkt 5, w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania.

Żołnierz zwolniony od zajęć służbowych z powodu oddania krwi

Krwiodawstwo w Polsce oparte jest na zasadzie honorowego i bezpłatnego oddawania krwi. Krwiodawca nie otrzymuje za oddaną krew pieniędzy. Jednak aby docenić poświęcenie tych osób państwo daje różnego rodzaju przywileje. Jednym z nich jest zwolnienie w tym dniu z pracy, zajęć w szkole lub na uczelni. Zasady zwolnienia określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Za czas zwolnienia od pracy pracownik-krwiodawca zachowuje prawo do wynagrodzenia. Jednak z uprawnień tych nie mogli skorzystać żołnierze zawodowi podlegający pod Ministerstwo Obrony Narodowej (MON). Aktem prawnym który reguluje zwolnienie żołnierzy od obowiązków służbowych jest m.in. ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Duża część żołnierzy będących jednocześnie dawcami krwi uważała, że to niesprawiedliwe. Skargi wojskowych dotarły do Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO). To właśnie z jego upoważnienia Pan Stanisław Trociuk (Zastępca RPO) wystąpił do Ministra Obrony Narodowej w sprawie zasad udzielania zwolnień od zajęć służbowych żołnierzom oddającym honorowo krew.

Uprzejmie informuję Pana Ministra, że na tle kierowanych do mnie skarg pojawił się problem braku odpowiednich regulacji prawnych, umożliwiających żołnierzowi oddającemu honorowo krew uzyskanie zwolnienia od zajęć służbowych na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi oraz na czas niezbędny do przeprowadzenia zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od służby.

Minister Obrony Narodowej w piśmie z dnia 16.05.2013 r. podzielił stanowisko Rzecznika i zapowiedział, że w Ministerstwie Obrony Narodowej zostaną podjęte kroki legislacyjne w celu nowelizacji ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych mające na celu uregulowanie zwolnienia od zajęć służbowych żołnierza zawodowego w celu oddania krwi oraz na czas niezbędny do przeprowadzenia zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich.
Na początku tego roku wystąpiliśmy do Ministerstwa Obrony Narodowej z prośbą o przedstawienie informacji na temat zaawansowania prac nad nowelizacją. A dniu dzisiejszym otrzymaliśmy odpowiedź o następującej treści:

W odpowiedzi na Pana pytanie informuję, że zgodnie z ustawą z dnia 24 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej … ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych … oraz innych ustaw, żołnierz zawodowy będzie zwolniony od zajęć służbowych z powodu oddania krwi lub jej składników w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi lub z powodu okresowego badania lekarskiego dawców krwi. W tym okresie żołnierzowi zawodowemu przysługiwać będzie 100% uposażenia.
Przedmiotowa ustawa aktualnie rozpatrywana jest przez Senat RP. W dniu 30 stycznia 2014 r. Senacka Komisja Obrony Narodowej przyjęła ustawę, która wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Z poważaniem
Starszy Specjalista
Wydziału Informacji Publicznej DPI MON
ppłk Jarosław ZEIDLER

W dniu 24 stycznia a więc kilka dni temu Sejm RP uchwalił powyższą ustawę.

Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przesłać Panu Marszałkowi do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 59. posiedzeniu w dniu 24 stycznia 2014 r. ustawę o zmianie ustawy o Policji, ustawy o Straży Granicznej, ustawy o Państwowej Straży Pożarnej, ustawy o Biurze Ochrony Rządu, ustawy o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, ustawy o służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw.
Z wyrazami szacunku
(-) Ewa Kopacz

Potwierdziliśmy również drugą część informacji zawartej w mailu z MON. W dniu dzisiejszym Senacka Komisja Obrony Narodowej przyjęła ustawę. Kolejnym krokiem jest Następnym krokiem jest rozpatrzenie ustawy przez Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Odbędzie się ono 12 lutego. Jeżeli i ta komisja nie zgłosi uwag i Senat przegłosuje uchwałę bez poprawek ustawa po podpisaniu przez prezydenta wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa wprowadza zmiany nie tylko w służbie żołnierzy zawodowych ale również policjantów, funkcjonariuszy Straży Granicznej, strażaków Państwowej Straży Pożarnej, funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego czy też funkcjonariuszy Służby Więziennej.

Z naszej strony składamy serdeczne podziękowania na ręce Ministerstwa Obrony Narodowej za wprowadzenie zmian, które pozytywnie wpłyną na rozwój idei krwiodawstwa wśród żołnierzy a tym samym zwiększą ilość pozyskanej krwi tak potrzebnej dla pacjentów w szpitalach.

Krwiodawcy nie powinni nadużywać wolnego od pracy

Zatrudniający ma udzielać zwolnień od pracy tym podwładnym, którzy są dawcami krwi, w dniu, w którym ją oddają, i na czas okresowego badania lekarskiego. Tak wynika z rządowego projektu założeń nowelizacji kodeksu pracy, który trafił do konsultacji społecznych. Zmiany polegają na przeniesieniu przepisów dotyczących krwiodawstwa z rozporządzenia z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. nr 60, poz. 281 z późn. zm.) do ustawy z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U. nr 106, poz. 681 z późn. zm.).

Bardziej szczegółowych rozwiązań w tym zakresie domagają się jednak pracodawcy. Ich zdaniem konieczne jest określenie czasu zwolnienia od pracy na oddanie krwi. Obecnie, choć nie wynika to wprost z przepisów, to jednak w praktyce wolne na oddanie krwi udzielane jest na cały dzień.

“Na przykład w górnictwie zdarzają się przypadki, gdy zwolnienie takie jest wykorzystywane przez pracowników zamiast urlopu na żądanie. Zgłaszają oni po prostu, że nie będą w danym dniu w pracy, bo oddają krew” – mówi Monika Gładoch, radca prawny, ekspert Pracodawców RP.

Podkreśla, że możliwe jest skorzystanie z opinii ekspertów ds. medycznych, którzy mogliby ustalić, jaki czas jest potrzebny na oddanie krwi i niezbędną regenerację, tak aby pracownik mógł bez przeszkód podjąć pracę.

“To byłaby ważna wskazówka dla ustawodawcy. Przepisy powinny wskazywać czas, na jaki przysługuje zwolnienie” – uważa Alina Giżejowska, radca prawny z Kancelarii Sobczyk i Współpracownicy.

Wskazuje, że propozycje pracodawców są zasadne, m.in. dlatego że przepisy nie ograniczają liczby zwolnień od pracy na oddawanie krwi. Przysługuje ono za każdym razem, gdy zatrudniony udaje się do punktu krwiodawstwa.

Nie ma też znaczenia wymiar czasu pracy, jaki w dniu oddawania krwi obowiązywał pracownika (zgodnie z rozkładem czasu pracy). Jeśli podwładny zdecyduje się na wizytę w stacji krwiodawstwa np. w dniu, w którym miał świadczyć pracę przez 12 godz., udziela mu się zwolnienia na ten dzień. Oczywiście pracodawca może na podstawie art. 8 k.p. twierdzić, że pracownik w takim przypadku nadużywa prawa, ale udowodnienie tego nie będzie proste.

“Sądzę, że ustawodawca mógłby rozważyć, czy nie należy ograniczyć w jakiś sposób nadużywania zwolnień. Warto zastanowić się, czy pracodawcy nie mogliby uzyskiwać informacji o tym, czy w oddawanej w stacji krwi był alkohol. W takim przypadku byłoby jasne, że pracownik nadużywa prawa” – twierdzi Alina Giżejowska.

Źródło: Gazeta Prawna