Przelicznik krwi a data donacji

W dniu dzisiejszym zamieszczam odpowiedź jaką otrzymaliśmy od Dyrektor Departamentu Polityki Zdrowotnej z Ministerstwa Zdrowia (Pani Joanny Kilkowskiej) na nasze pismo i znajdujące się w nim zapytanie dotyczące różnic w przeliczaniu donacji poszczególnych składników krwi teraz a w latach poprzednich. Chodziło głównie o to czy donacje przelicza się na podstawie aktu prawnego, który obowiązywał w chwili donacji czy w chwili przeliczania. Niniejsze pismo z naszej strony wysłaliśmy na prośbę „starszych” krwiodawców, którzy to pytali się nas w jaki sposób powinny być przeliczane donacje właśnie z lat poprzednich kiedy to obowiązywały inne przeliczniki niż obecnie.
Jak zapewne wiecie przeliczniki czyli równoważne ilości innych składników krwi odpowiadających 1 litrowi krwi są zamieszczone i opisane w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 19 stycznia 2006 r. w sprawie równoważnej ilości innych składników krwi, których oddanie umożliwia dawcy otrzymanie tytułów i odznak honorowych. Obowiązuje ono od 24 lutego 2006 roku. To właśnie według tego aktu prawnego placówki publicznej służby krwi jak i organizacje zrzeszające krwiodawców przeliczają dawcom poszczególne składniki krwi na krew pełną. Robią to głównie po to by zobaczyć czy dana osoba ma już wystarczający „litraż” i może złożyć wniosek np. o nadanie danej odznaki ZHDK. Powyższe instytucje i organizacje mogą również (niestety tylko w niektórych miastach) po przeliczeniu donacji wystawić zaświadczenie dla zakładu komunikacji miejskiej na podstawie, którego dawca uzyska zniżkę lub bezpłatne przejazdy na danym obszarze. Obecnie składniki krwi przelicza się w następujący sposób:

§ 1. Równoważnymi ilościami składników krwi odpowiadającymi jednemu litrowi oddanej krwi uprawniającymi do tytułu i odznaki honorowej „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi” oraz umożliwiającymi otrzymanie odznaki „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu” są:
1) 3 litry osocza
2) 2 donacje krwinek płytkowych, pobranych przy użyciu separatora komórkowego;
3) 0,5 donacji krwinek białych, pobranych przy użyciu separatora komórkowego;
4) 2 jednostki krwinek czerwonych, pobranych przy użyciu separatora komórkowego.

Do 23 lutego 2006 roku obowiązywały jednak inne przepisy prawne. W tamtym czasie równoważniki krwi regulowało Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 14 września 1998 r. w sprawie równoważnej ilości innych składników krwi, których oddanie uprawnia dawcę krwi do tytułów i odznak honorowych., które mówiło, że

§ 1.Równoważnymi ilościami składników krwi, odpowiadającymi objętościom oddanej krwi uprawniającym do tytułu „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi”, są:
1)dla kobiety – co najmniej 15 litrów osocza, co odpowiada 6 donacjom krwinek płytkowych, pobranych przy użyciu separatora komórkowego,
2)dla mężczyzny – co najmniej 20 litrów osocza, co odpowiada 9 donacjom krwinek płytkowych, pobranych przy użyciu separatora komórkowego.
§ 2.Równoważnymi ilościami składników krwi, odpowiadającymi objętości oddanej krwi przez zasłużonego honorowego dawcę krwi, dającej podstawę do nadania orderu, odznaczenia oraz odznaki „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”, są:
1)dla kobiety – co najmniej 50 litrów osocza, co odpowiada 21 donacjom krwinek płytkowych, pobranych przy użyciu separatora komórkowego,
2)dla mężczyzny – co najmniej 60 litrów osocza, co odpowiada 24 donacjom krwinek płytkowych, pobranych przy użyciu separatora komórkowego.

Jak widać przeliczniki różniły się od tych stosowanych obecnie. Spowodowało to, że krwiodawcy, którzy zarówno oddają krew teraz jak i oddawali krew wcześniej zaczęli się zastanawiać czy powinni mieć przeliczaną krew z wcześniejszych donacji na nowych zasadach czy jednak te stare oddania powinny być przeliczane na podstawie dawnego rozporządzenia.
Oto najważniejszy fragment odpowiedzi z Ministerstwa Zdrowia:

… przeliczanie składników krwi odbywa się zgodnie z zasadą wskazaną w rozporządzeniu obowiązującym w dniu donacji.

Załączamy również całe pismo o którym mowa powyżej: DPZ-odp-31-12-13

PS. Krwiodawcy mogą również skorzystać z kalkulatora donacji, który troszkę pomoże przy przeliczaniu.