Uprawnienia dodatkowe osób z tytułem ZHDK w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych

Kilka lat temu (w 2015 r.) otrzymaliśmy zapytanie o uprawnienie osób z tytułem Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi (ZHDK) do obsługi poza kolejnością w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych, czyli na tzw. SOR-ach. Wtedy zarówno pierwsza odpowiedź jak i kolejna (po ponowieniu zapytania od dawców) brzmiała tak samo. ZHDK nie może powoływać się na uprawnienia dodatkowe na oddziale SOR. Tym razem to posłowie zapytali się o możliwość wprowadzenia takiego uprawnienia. Warto na wstępie zaznaczyć, że „proszą o rozważenie możliwości wprowadzenia przepisu, który w sposób jednoznaczny przyznawałby zasłużonym honorowym dawcom krwi prawo do obsługi poza kolejnością również na szpitalnych oddziałach ratunkowych – w sytuacjach, gdy stan zdrowia na to pozwala i nie zagraża to życiu ani zdrowiu innych pacjentów wymagających pilnej pomocy„. Poniżej odpowiedź Ministra Zdrowia.

Warszawa, 22 lipca 2025

W odpowiedzi (…) w sprawie wprowadzenia dodatkowego przywileju dla zasłużonych honorowych dawców krwi – obsługi poza kolejnością na szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR), uprzejmie proszę o przyjęcie poniższego.

Zgodnie z art. 47cust. 1 pkt 3 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych¹ świadczeniobiorca, który posiada tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” i przedstawi legitymację „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub „Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” ma prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.

W ust. 2-4 uszczegółowiono zasady realizacji ww. uprawnienia, tj. korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej, w tym jednak część z przywołanych reguł, tj. te opisane w ust. 2 i 4,obejmuje zakres świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych w szpitalach i świadczeń specjalistycznych udzielanych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej, co do których obowiązuje tzw. system kolejkowy, zgodnie z art. 20 ustawy oświadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Odrębne zasady obowiązują w komórce organizacyjnej powołanej do udzielania świadczeń w stanie nagłego zagrożenia zdrowia, którą jest szpitalny oddział ratunkowy (SOR)².. Każdy pacjent trafiający do ww. oddziału jest niezwłocznie poddawany ocenie i przydzielany do jednej z kategorii pilności, zróżnicowanych pod kątem stopnia pilności udzielenia świadczeń opieki zdrowotnej oraz wynikających z aktualnego poziomu zagrożenia jego życia. Ze względu na charakter tych świadczeń osoby, o których mowa w art. 47c ww., w tym osoby posiadające tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi„, nie mogą powoływać się na szczególne uprawnienia dot. korzystania ze świadczeń poza kolejnością, gdyż kryterium decydującym jest kryterium medyczne, a o kolejności udzielania świadczeń decyduje lekarz mając przede wszystkim na uwadze stan zdrowia pacjenta.

Z wyrazami szacunku
z upoważnienia Ministra Zdrowia
Jerzy Szafranowicz
Podsekretarz Stanu
/dokument podpisany elektronicznie/

¹ Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 146, z późn. zm.).
² Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca 2019 r. w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego (Dz.U. z 2024 r. poz. 336, z późn. zm.).