Propozycja nowych przerw między donacjami oraz okresu dyskwalifikacji po tatuażu, zabiegach

Propozycje zmian w rozporządzeniu:

Zgodnie z upoważnieniem ustawowym określonym w art. 16 ust. 7 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi minister właściwy do spraw zdrowia ustala m.in. kryteria kwalifikacji kandydatów na dawców i dawców krwi i jej składników. W tym zakresie rozwiązywany jest problem ograniczonej liczby personelu jednostek publicznej służby krwi uprawnionego do kwalifikacji oraz orzekania o stanie zdrowia kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi. Ponadto, zostają uszczegółowione i uproszczone zapisy dotyczące kwalifikacji dawców przez pracowników publicznej służby krwi.

Rekomendowanym rozwiązaniem jest dokonanie aktualizacji rozporządzenia i zmiana, która dopuszcza możliwość kwalifikacji oraz orzekania o stanie zdrowia kandydata na dawcę krwi lub dawcę krwi przez pielęgniarkę (zgodnie z ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o Krajowej Sieci Onkologicznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 650.) Ponadto zmianie ulegną zasady dyskwalifikacji kandydatów na dawców krwi oraz częstotliwość donacji krwi i jej składników. Projekt rozporządzenia dookreśla i doprecyzowuje ww. zakres. Oczekiwanym efektem wprowadzanych zmian jest utrzymanie bezpieczeństwa krwi i jej składników w odniesieniu do najnowszych doniesień naukowych. Uszczegółowienie i poprawa zrozumiałości przepisów pozwoli na uniknięcie odmiennych interpretacji w stosowaniu przepisów w poszczególnych jednostkach publicznej służby krwi. Dopuszczenie możliwości kwalifikacji dawców przez pielęgniarki przyczyni się także do zwiększenia możliwości kwalifikacji dawców, w przypadku ograniczonej liczby lekarzy np. w oddziałach terenowych czy mobilnych akcjach pobierania krwi. Pozostałe zmiany są aktualizacją przepisów w odniesieniu do aktualnego stanu wiedzy i mają na celu poprawę zrozumiałości, uszczegółowienie zapisów oraz zasad i kryteriów, którymi powinni się kierować pracownicy publicznej służby krwi.

UWAGA!
PRZEDSTAWIONE PONIŻEJ PUNKTY TO DOPIERO PROPOZYCJE ZMIAN. DOPÓKI AKT PRAWNY NIE ZOSTANIE OGŁOSZONY W DZIENNIKU USTAW PRZEPISY TE NIE OBOWIĄZUJĄ.

Najważniejsze zmiany dla dawców:

1. Wykreślenie z obowiązujących badań „określenie stanu węzłów chłonnych„
2. Wykonywanie pełnej morfologii po oddaniu komórek krwiotwórczych (szpiku)
3. Osoba kwalifikująca (lekarz, pielęgniarka) w czasie wywiadu będzie miała obowiązek poinformowania dawcy o konieczności stosowania diety bogatej w żelazo, a w przypadku dawców regularnych – zalecanej suplementacji żelaza.
4. Niższe dopuszczalne ciśnienie skurczowe
   jest: 180 mm Hg – propozycja: 160 mm Hg
5. Leukocyty będą mogły nieznacznie odbiegać od normy: 10%
6. Dookreślenie przepisów dotyczących dyskwalifikacji osób po napadach drgawkowych „padaczka lub napady drgawkowe – stała dyskwalifikacja, poza drgawkami wieku dziecięcego lub sytuacją, w której co najmniej przez 3 lata po zakończeniu leczenia nie obserwuje się nawrotu drgawek„
7. Dookreślenie przepisów dotyczących dyskwalifikacji osób z cukrzycą:
   „cukrzyca leczona insuliną – stała dyskwalifikacja”
   „cukrzyca typu 2 nieleczona insuliną – od kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi pobiera się tylko krew pełną i tylko jeżeli są leczeni dietą lub metforminą„
8. Wprowadzenie dyskwalifikacji w przypadku „Poważne zaburzenia psychiczne, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji u dawcy lub biorcy„
9. Dookreślenie, że dyskwalifikacji podlegają osoby po wstrząsie anafilaktycznym a nie reakcji anaflilaktycznej
10. Propozycja zmiany okresu dyskwalifikacji po powrocie z terenów gdzie występuje malaria
    jest: 12 miesięcy / propozycja: 6 miesięcy
11. Zmiana okresu dyskwalifikacji po rzeżączce:
    „- okres choroby oraz 4 miesiące od dnia zakończenia leczenia,
    – 4 miesiące od dnia ostatniego kontaktu seksualnego z osobą zakażoną rzeżączką”, 
12. Dookreślenie przepisów dotyczących dopuszczenia do donacji osób po przebytej żółtaczce o nieznanej etiologii lub zapaleniem wątroby (po wykluczeniu zapalenia wątroby typu B i typu C) pod warunkiem upływu minimum 6 miesięcy od zakończenia leczenia lub wyzdrowienia oraz wyniki badań przeglądowych obowiązkowych w kierunku HCV i HBV były negatywne
13. Akupunktura nie powoduje dyskwalifikacji jeżeli wykonywana jest przez osobę wykwalifikowaną (a nie jak do tej pory tylko lekarza) przy użyciu jałowych jednorazowych igieł;
14. Propozycja zmian w przerwie po badaniu endoskopowym przy użyciu fiberoendoskopu, kontakcie śluzówki z krwią lub ukłucie igłą, przetoczeniu składników krwi, przeszczepie tkanek lub komórek pochodzenia ludzkiego, dużym zabiegu chirurgicznym, tatuażu lub przekłucie części ciała, akupunkturze, o ile nie została wykonana przez wykwalifikowaną osobę przy użyciu jałowych jednorazowych igieł, zabiegach kosmetycznych połączonych z naruszeniem powłok skórnych, narażeniu na ryzyko z powodu bliskiego kontaktu w warunkach domowych z chorymi na wirusowe zapalenie wątroby lub nosicielami wirusów zapalenia wątroby, po zaprzestaniu niebezpiecznych kontaktów, po okresie przymusowego pozbawienia wolności:
    jest: 6 miesięcy / propozycja: 4 miesiące
15. Wydłużenie okresu dyskwalifikacji po szczepionce przeciw WZW typu A z 48 godzin do 14 dni
16. Wykreślenie miesiączki jako przeciwwskazania do oddawania krwi i jej składników
17. Uszczegółowienie zabiegów stomatologicznych:
    – ekstrakcja zęba, leczenie kanałowe – 7 dni od zabiegu,
    – wszczepienie implantu i inne zabiegi chirurgiczne – 4 miesiące od zabiegu,
    – pozostałe przypadki – odroczenie na 24 godziny od zakończenia leczenia lub wizyty.
18. Uszczegółowienie dotyczące dyskwalifikacji osób z alergiami:
    „na czas wywoływania tolerancji na alergen; pobranie krwi jest możliwe tylko przy dawkach podtrzymujących 14 dni po dawce lub 14 dni przed następną dawką”.
19. Po oddaniu komórek krwiotwórczych z krwi obwodowej lub ze szpiku kostnego lub limfocytów dla biorcy jego komórek krwiotwórczych, dawca może oddać krew pełną nie wcześniej niż 12 tygodni po dniu zabiegu pobrania komórek krwiotwórczych lub limfocytów z krwi obwodowej, a w przypadku zabiegu pobrania komórek krwiotwórczych ze szpiku kostnego – nie wcześniej niż 24 tygodnie po dniu tego pobrania
20. Wprowadzenie możliwości cofnięcia dyskwalifikacji stałej po przeprowadzeniu kwalifikacji do oddania krwi lub jej składników.
21. Propozycja zmian przerw między donacjami

Plazmafereza -pobranie osocza
Trombafereza – pobranie koncentratu krwinek płytkowych
Erytroafereza – pobranie koncentratu krwinek czerwonych
Leukafereza – pobranie koncentratu granolucytarnego

Projekt rozporządzenia: https://krwiodawcy.org/akty_prawne/nowe-rozporzadzenie.pdf