Warszawa, 27 września 2024
Szanowny Panie Marszałku,
w odpowiedzi na interpelację w sprawie przyznania honorowym dawcom krwi uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższego.
Krwiodawstwo w Polsce, podobnie jak w całej Europie, jest honorowe, dobrowolne i nie może pociągać za sobą jakiejkolwiek gratyfikacji finansowej. Dlatego też każda decyzja o ewentualnym rozszerzeniu lub zmianie uprawnień przysługujących Honorowym Dawcom Krwi podejmowana jest w kontekście obowiązujących przepisów prawa, zarówno krajowego, jak i europejskiego, które jednoznacznie stanowi, że “oddawanie krwi, osocza lub składników krwi jest uważane za dobrowolne i nieodpłatne, jeżeli jest dokonywane przez osobę z jej własnej woli i nie daje podstaw do jakiejkolwiek zapłaty w formie pieniężnej lub w jakiejkolwiek równoważnej postaci. Wyłącza to również przyznanie wynagrodzenia w formie wypoczynku, który wykracza poza czas odpowiednio konieczny do oddania krwi i dojazdu. Drobne dowody uznania, napoje i zwrot kosztów podróży są zgodne z pojęciem dobrowolnego i nieodpłatnego oddawania krwi“.
Dodatkowo należy mieć również na uwadze stanowisko prezentowane na posiedzeniu Komitetu Sterującego ds. Transfuzji Krwi, działającego w ramach Rady Europy, podczas którego dyskutowana była definicja “finansowej korzyści.” W kontekście Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej wobec zastosowania biologii i medycyny z dnia 19 listopada 1996 r. “finansowa korzyść”? została określona jako zapłata lub korzyść jakiegokolwiek rodzaju oferowana bezpośrednio żywemu dawcy lub rodzinie zmarłego dawcy. Rekmpensata nigdy nie powinna wiązać się z donacją, w tym jej końcowym celem lub jakością tego, co zostało oddane. Zwrot poniesionych wydatków i rzeczywistych kosztów może być dokonany, jeżeli dawca może je udowodnić. Ewentualna kompensacja utraconego zarobku powinna być dokładnie wyliczona, gdyż dawca nie powinien ani finansowo tracić, ani zyskiwać. Jednocześnie, tylko w wyjątkowych sytuacjach, można dopuścić wprowadzenie rekompensaty o stałej wysokości. Zezwala się także na zapłatę dawcom odszkodowania za szkodę związaną z donacją.
Tym samym w promocji dawstwa należy zatem nadrzędnie stosować środki ukierunkowane na altruizm. Z uwagi na powyższe krwiodawcy, w systemie ochrony zdrowia, posiadają określony katalog uprawnień, tj. zwolnienie od pracy, zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy, zwrot kosztów przejazdu do jednostki organizacyjnej publicznej służby krwi, posiłek regeneracyjny, możliwość odliczenia od podatku dochodowego darowizny w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty, bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami do wysokości limitu finansowania, uprawnienia do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej, w tym doleczenia sanatoryjnego oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. Uprawnienia te należy rozpatrywać nie w kontekście głównych przesłanek determinujących donację, a zwrotu ponoszonych kosztów oraz dowodów uznania i wdzięczności za oddaną krew i jej składniki. Decyzja o oddaniu krwi powinna wynikać z chęci dzielenia się z innymi, nie zaś z kalkulacji zysków. Krew nie jest produktem, lecz darem dla drugiego człowieka.
Powyższe znajduje potwierdzenie także w stanowisku Komisji ds. Petycji Senatu RP, która na posiedzeniu w dniu 7 lutego br. uznała za niezasadne rozszerzanie katalogu uprawnień przysługujących krwiodawcom wskazując, że jego rozszerzanie stoi w sprzeczności z ideą honorowego i altruistycznego dawstwa.
Równocześnie, zgodnie ze stanowiskiem przekazanym przez Ministerstwo Infrastruktury, podkreślić należy, że rozszerzenie uprawnień do ulgowych przejazdów prowadzi do zwiększenia wydatków budżetu państwa, co implikuje konieczność poszukiwania dodatkowych środków w ramach nieprzekraczalnego ich limitu. W konsekwencji powyższego każde przyjmowane rozwiązanie prawne, które miałoby dodatkowo obciążać sektor finansów publicznych wymaga szczegółowej analizy pod kątem dostępności środków i zapewnienia źródeł sfinansowania. Ustawowe uprawnienia do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym stanowią bardzo duże obciążenie finansowe i generują coroczne koszty dla budżetu państwa – tylko w roku 2022 koszt sfinansowania utraconych ulg przejazdowych w transporcie kolejowym wzrósł z planowanej kwoty 555 mln zł do 748 mln zł, tj. o 35%. Należy przypuszczać, że analogiczny wzrost może dotyczyć dopłat do biletów ulgowych w przewozach autobusowych, które są finansowane z budżetu państwa w części będącej we właściwości poszczególnych wojewodów. Z kolei wprowadzona czasowo, w związku ze stanem epidemii lub zagrożenia epidemicznego, ulga w wymiarze 33% przy zakupie biletów jednorazowych dla aktywnych krwiodawców, którzy zgodnie z art. 9austawyopublicznej służbie krwi1 oddali co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19, i posługiwali się ważnym przez okres 6-ciu miesięcy zaświadczeniem dokumentującym ten fakt, w 2023 r. skutkowała koniecznością zrekompensowania z budżetu państwa utraconych przychodów z tytułu wprowadzenia tej ulgi w kwocie 2,8 mln zł w odniesieniu do jednego, choć największego, przewoźnika przewozów pasażerskich w transporcie kolejowym, tj. PKP Intercity S.A.
Krwiodawstwo to misja i odpowiedzialność. Świadomość uratowania komuś życia jest jedną z najistotniejszych wartości honorowego krwiodawstwa a krew jest najcenniejszym darem, jaki może podarować człowiek. Z uwagi na fakt, że krwi nie można kupić ani wyprodukować, tak ważne jest jej honorowe oddawanie. Honorowy Dawca Krwi oddając cząstkę siebie w bezinteresowny sposób niesie pomoc pacjentom wymagającym leczenia krwią lub jej składnikami. Ofiarowana krew jest darem życia, który jest potrzebny przy wykonywaniu skomplikowanych operacji, ratowaniu zdrowia, a także życia ciężko chorych oraz przy udzielaniu pomocy ofiarom wypadków. Z uwagi na kluczową rolę Honorowych Dawców Krwi w systemie lecznictwa obecnie realizowana jest kolejna edycja programu polityki zdrowotnej pn. “Zapewnienie samowystarczalności Rzeczypospolitej Polskiej w krew i jej składniki na lata 2021-2026”, w tym w zakresie celów szczegółowych dotyczących utrzymania stałej liczby świadomych dawców krwi i jej składników, zwiększenia świadomości społecznej w zakresie honorowego krwiodawstwa oraz zwiększenia świadomości zdrowego odżywania wśród krwiodawców, która stanowi kontynuację realizacji zadań i zagadnień zdefiniowanych w ramach poprzednich edycji programu realizowanych w latach 2009-2014 oraz 2015-2020. Opracowany przez publiczną służbę krwi program ma charakter długofalowy i w dużej mierze w dalszym ciągu realizuje cele z lat poprzednich, przede wszystkim w odniesieniu do promocji i edukacji w zakresie honorowego krwiodawstwa, tj. kontynuacji działań edukacyjnych wśród dzieci i młodzieży, kampanii skierowanej do pracodawców celem włączenia honorowego krwiodawstwa w społeczną odpowiedzialność biznesu, czy kampanii skierowana do podmiotów leczniczych i punktów pobrań krwi.
1 Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2024 r. poz. 281, z późn. zm.).
Z wyrazami szacunku
zupoważnienia Ministra Zdrowia
Jerzy Szafranowicz
Podsekretarz Stanu
/dokument podpisany elektronicznie/
Oddawałem krew systematycznie i chciałem nadal ale po osiągnięciu 65 lat Pani dyrektor Rckik Opole nie pozwoliła pomimo przepisu ze jak oddaję ciągle to lekarz dopuszczający raz w roku po przebadaniu i braku przeciwwskazań powinien dopuścić, ale argument w/w dyrektor ze nie będzie brała odpowiedzialności gdy mi się coś stanie .Pan lekarz w Rckik kędzierzyn-koźle posłuchał szefowej i bez badania nie dopuścił. Wyniki mam nadal świetne ciśnienie 120/80 a hemoglobina powyżej 15% jestem sprawny fizycznie pływam jeżdżę na rowerze w zimie łyżwy rower stacjonarny i już ukończyłem 67lat , życzę wszystkim krwiodawcom zdrowia. Zasluzony dla Zdrowia narodu H.D.K . Henryk.
Panie Henryku,
W takiej sytuacji zachęcam do złożenia skargi na dyrektora wspomnianego Rckik i dogłębengo opisania sytuacji i nieprawidłowości. Dyrektor Rckik podlega pod Ministerstwo Zdrowia dlatego adresatem skargi będzie Minister Zdrowia. Najlepiej zrobić to listem poleconym, podając swoje dane w treści skargi – wtedy otrzyma Pan odpowiedź również listownie. Adres ministerstwa zdrowia może Pan znaleźć w internecie. Najgorzej w takiej sytuacji nie robić nic – kolejne osoby zostaną potraktowane jak Pan, a tak to może uda się to zmienić.
Pozdrawiam
Tak bo trzeba ministerstwom zakupić samochody Audi po 300tys. zł i dobrze sprzedać krew krwiodawcow firmie produkującej leki, a oddawanie krwi to służba Serca dla potrzebujących to niech minister zdrowia odda część poborów dla powodzian którzy są w potrzebie a nie mogą się doczekać obiecanych kwot 10tys.zł a już jest zimno.
Należy podkreślić, że jako krwiodawca mam ciągle “pod górkę”, bo lekarz robi problem, żeby wystawić receptę z oznaczeniem “ZK” na żelazo, które niewystarczająco szybko się regeneruje po każdej donacji, bo w przychodniach jest ciągle walka o wejście poza kolejnością, choć wszędzie są informacje, kto jest uprawniony, a ja jestem młoda, więc mogę poczekać, bo pracodawca robi aluzje w kwestii nieobecności, które należą się z tego tytułu, choć jest to czas na regenerację, a nie darmowy urlop, bo mogę skorzystać z pożal się Boże ulgi podatkowej, gdzie stawka za litr krwi jest niezmienna od kilkunastu lat…. Jednym słowem poświęcaj się dla innych, ale nie licz na to, że ktoś to zauważy, podziękuje i równie dobrowolnie coś ci za to przyzna…
Tu tylko i wyłącznie chodzi o kasę
Ta pani minister to jakaś kompletna pomyłka rządowa zabrała pani zasłużonym krwiodawcą to co im się należy.. owszem oddawanie krwi jest dobrowolne tak samo jak gratyfikacje przyznawane niektóre takim jak pani to niech pani tego też nie przyjmuje i zrezygnuje.. ale tego pani nie zrobi bo chciwość nie zna granic
Szanowna Pani Minister,
Z wielkim rozczarowaniem przyjmuję informację o odebraniu ulg na przejazdy komunikacją dla honorowych krwiodawców. Choć rozumiem, że krwiodawstwo jest dobrowolne i nie powinno być związane z oczekiwaniem gratyfikacji, to warto zauważyć, że wielu z tych ludzi, którzy oddają krew, podejmuje ten wysiłek z ogromną odpowiedzialnością i poświęceniem.
Dla wielu z nich ulga w postaci mniejszych kosztów biletów byłaby nie tylko formą docenienia ich altruizmu, ale także realnym wsparciem, które mogłoby ułatwić im regularne oddawanie krwi. Odbierając tę pomoc, wysyłacie Państwo sygnał, że społeczne zaangażowanie i bezinteresowność nie mają znaczenia.
Zachęcam do ponownego przemyślenia tej decyzji. Honorowi krwiodawcy zasługują na nasze wsparcie i wdzięczność, a ulgi w komunikacji byłyby adekwatnym krokiem w stronę docenienia ich wkładu w ratowanie życia…. Poza tym osobiście uważam że pani zupełnie nie nadaje się na te stanowisko… Nie wiem kto panią tam mianował ale popełnił kardynalny błąd
No to może jakbyśmy zaproponowali tak; pomyślcie czym zastąpić krew od dawców HONOROWYCH – będzie łatwiej. Zróbcie płatne krwiodawstwo ni nie będzie głupich argumentów “że jest honorowe”. WSTYD!
Najważniejsza cześć to
“podkreślić należy, że rozszerzenie uprawnień do ulgowych przejazdów prowadzi do zwiększenia wydatków budżetu państwa”