Jak każdy lub prawie każdy wie krew mogą oddawać osoby zdrowe. Przed oddaniem krwi każdorazowo należy wypełnić ankietę (kwestionariusz), który zawiera szereg pytań dotyczących głównie naszego obecnego stanu zdrowia jak też przebytych chorób w przeszłości. Jedno z takich pytań brzmi następująco:
Czy choruje Pan/Pani bądź chorowała na jedno z niżej wymienionych schorzeń, ewentualnie odczuwa lub odczuwał/a niżej wymienione dolegliwości?
…
b) choroby skóry i układu oddechowego: łuszczyca, wypryski/wysypka, uczulenia, katar sienny, astma.
Zgodnie z medycznymi zasadami pobierania krwi alergicy nie powinni być dawcami. Jak wiecie przeciwwskazaniem do oddawania krwi i jej składników są choroby i schorzenia, które stanowią zagrożenie podczas donacji dla dawcy lub biorcy. Dyskwalifikacja alergików jest podyktowana akurat dbaniem o zdrowie biorcy. Osoby walczące z uczuleniami są najczęściej dyskwalifikowane tylko czasowo. Dawca taki nie powinien w związku z tym oddawać krwi w czasie, gdy występują objawy alergii, ani też gdy jest w czasie odczulania (immunoterapii). Nie każdy krwiodawca jednak chce pogodzić się z takim podejściem ze strony lekarzy kwalifikujących. Często dawcy Ci zadają pytanie: dlaczego ich krew jest zła z medycznego punktu widzenia. Jedną z odpowiedzi jaką otrzymaliśmy z regionalnych centrów krwiodawstwa na tak postawione pytanie jest:
Istnieje ryzyko wywołania alergii u pacjenta, który otrzyma taką krew.
Postanowiłem poszukać więcej informacji na ten temat. Podczas przeglądania różnych artykułów natrafiłem na dość “świeży” tekst na temat przeniesienia alergii z dawcy na biorcę. Opisane zdarzenie miało miejsce w Toronto i dotyczyło alergii pokarmowej przeniesionej wraz z transfuzją osocza. Pochodzenie tego typu alergii pozostaje tajemnicą. Jednak nie dla 8-letniego chłopca, który otrzymując transfuzję osocza nieoczekiwanie otrzymał również pełen zestaw przeciwciał reagujących na dwa rodzaje żywności: łososia i orzeszki ziemne, które notabene regularnie spożywał bez problemu w przeszłości. Kilka tygodni po otrzymaniu transfuzji w ciągu 10 minut od zjedzenia łososia oraz masła orzechowego, wystąpiła poważna reakcja alergiczną. Lekarze szybko zidentyfikowali źródło problemu: była to krew a w zasadzie osocze dawcy. Przeniesienie alergii przez krew w czasie transfuzji na szczęście występuje rzadko.
“Alergie występują tak powszechnie w populacji więc wydawało by się, że stopa takich zdarzeń powinna być większa, a jednak nie udokumentowano ich w literaturze wielu, bo tylko kilka przypadków”, mówi Julia Upton, alergolog z Hospital for Sick Children w Toronto, która napisała o tym wydarzeniu w Canadian Medical Association Journal.
W poprzednich przypadkach również powiązano pojawienie się alergii u pacjentów z dawcami krwi. U pacjentów tych po transfuzji krwi od dawcy, który miał alergie wystąpiły podobne uczulenia np. na pokarmy, leki lub inne alergeny, takie jak trawa. Na szczęście, za każdym razem, alergie te były krótkotrwałe. Tak szybkie ustępowanie wynika z tego, że pacjenci nie produkują sami przeciwciał alergenów a mają tylko te, które otrzymali wraz z donacją. Z tego właśnie powodu u pacjenta alergie te znikały w ciągu kilku miesięcy.
“Mieliśmy zaledwie dwa takie przypadki zgłoszone do kanadyjskiej służb krwi w ciągu ostatniej dekady, a rozprowadzamy ponad milion składników krwi do transfuzji rocznie”, mówi Robert Skeate, dyrektor medyczny kanadyjskich służb krwi.
Mimo, że przeniesienie przeciwciał alergenów poprzez transfuzję jest najwyraźniej rzadki, to jednak jest to prawdopodobne. Jak wiadomo jednak nieraz przenoszenie przeciwciał jest pozytywne. Lekarze czy pielęgniarki na przykład celowo wstrzykują w czasie szczepionek przeciwciała pacjentom aby dać ochronę przed różnymi infekcjami. Nie dziwi więc fakt, że inne przeciwciała również mogą być przenoszone przez krew z tym, że mogą powodować tym razem negatywne skutki. Duże ilości przeciwciał immunoglobuliny-E (IgE) pozostają w produktach krwi nawet po miesiącu przechowywania. Zazwyczaj największą ilość przeciwciał zawiera świeżo mrożone osocze, a następnie płytki krwi i krwinki czerwone. Jest tak dlatego gdyż wszystkie trzy wymienione składniki krwi zawierają osocze, które to może właśnie zawierać przeciwciała. Jednak aby reakcja alergiczna u biorcy wystąpiła musi jednocześnie zaistnieć kilka czynników. Po pierwsze dawca krwi musi mieć wysoki poziom przeciwciał IgE, które reagują przeciwko alergenom. Po drugie, musi być podana pacjentowi znaczna ilość składnika krwi lub produktu krwiopochodnego. Następnie, aby wystąpiła reakcja alergiczna pacjent musiałby zostać narażony na działanie określonego alergenu tak aby przeciwciała mogły “zaatakować”. Takie wystąpienie wszystkich trzech czynników jednak jest rzadkie, bo biernie nabyte przeciwciała naturalnie znikają jak już pisałem po kilku miesiącach. Szacuje się, że okres półtrwania przeciwciał IgE to zaledwie kilka godzin lub dni, ale gdy dojdzie do związania się z komórkami organizmu mogą być wykrywalne jeszcze przez tygodnie lub miesiące i mogą spowodować wystąpienie reakcji alergicznej.
Dawcy krwi w Stanach Zjednoczonych oraz Kandzie nie są badani pod kątem wykrycia alergii są jednak czasowo dyskwalifikowani jeżeli mieli wcześniej jakiekolwiek epizody związane z uczuleniami. Dawca, który oddawał krew dla chłopca z historii powyżej został zdyskwalifikowany z oddawania krwi na określony czas. Ten incydent stał się wystarczającym powodem do przemyśleń na temat alergii u dawców i tego co może się zdarzyć w przyszłości, w razie podobnej sytuacji. Dlatego też kanadyjskie służby krwi powzięły właśnie decyzję o dyskwalifikacji czasowej dawców jeżeli mieli w ostatnim czasie objawy alergii. Zostało to zastosowane jako środek zapobiegawczy.
Zazwyczaj dawcy krwi są zapraszani do oddawania tylko wtedy, gdy obecnie nie mają żadnych objawów alergii. Zadawane jest im podobnie brzmiące pytanie jak to przytoczone powyżej w Polsce. Dyskwalifikowani są jeśli odpowiedzą na nie twierdząco w ankiecie. Protokół ten ma sens, mówi doktor Upton. Nawet jeśli byłyby wykonywane badania wśród darczyńców pod kątem alergii, to wyniki które wykazałyby wysoki poziom przeciwciał IgE, nie oznaczałyby jednocześnie, że u biorcy takiej krwi wystąpią rzeczywiście reakcje na alergeny w codziennym życiu. Mając to na uwadze, doktor Upton i jej współpracownicy nie domagają się żadnych zmian w polityce pobierania krwi.
“Zmniejszenie ryzyka pojawienia się tak rzadko występującej reakcji było by bardzo trudne do osiągnięcia bez znacznej utraty dawców. To jest właśnie jeden z powodów, dlaczego polityka wobec alergików jest taka, jaka jest, czyli jeżeli występują charakterystyczne objawy alergii należy zastosować czasową dyskwalifikację.”
Podsumowując zwracam się z prośbą do osób mających jakiekolwiek alergie aby szli oddawać krew tylko w czasie gdy nie mają objawów oraz w czasie gdy nie są w trakcie odczulania. Dodatkowo warto zaznaczyć by mimo tych ogólnych zasad w czasie wywiadu lekarskiego lub przy rejestracji zapytali się czy to, że są uczuleni na dane alergeny nie stanowi przeszkody do oddania krwi czy jej składników.
O ostatecznym dopuszczeniu do oddania krwi decyduje lekarz kwalifikujący w punkcie krwiodawstwa w którym chcemy oddać krew. To on na podstawie wypełnionego kwestionariusza oraz wywiadu lekarskiego podejmie decyzję czy możemy czy też nie oddać krew lub jej składniki.
Czy w czasie przyjmowania Pronasalu, lub innym zawierających tą samą substancję czynną, mogę oddać krew?
Witam serdecznie!
Nie powinien Pan oddawać krwi w czasie przyjmowania Pronasalu oraz przez 3 dni po jego zaprzestaniu przyjmowania. Dodatkowo nie powinien Pan oddawać krwi przy widocznych objawach alergii. Jeżeli jednak alergia jest całoroczna nalezy indywidualnie skonsultować to z lekarzem kwalifikującym w danym punkcie krwiodawstwa gdzie chce się oddać krew.
Cześć,
Co roku marzec/kwiecień przyjmuję telfexo, później sporadycznie, lub wcale. Stąd pytanie, ile czasu musi minąć od przyjęcia ostatniej dawki leku do oddania krwi/osocza?
Witam serdecznie!
W jakim punkcie chcesz oddać krew?
Dzień dobry, czy alergik (bez czynnych objawów alergii i nie przyjmujący leków) w trakcie odczulania (dawka podtrzymująca więc co 5-6 tygodni) może oddawać krew? Spotkałam się z opinią, że nie można oddawać bezpośrednio po odczulaniu.
Witam serdecznie!
Jakiego używasz preparatu alergenowego?
Alergia na roztocza kurzu domowego
Oto odpowiedź z RCKiK:
Dzień dobry, okres odczulania jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do oddawania krwi. Po zakończeniu odczulania powinien upłynąć okres jednego miesiąca do ponownego oddawania krwi i jej składników. Pozdrawiam ?
Witam
Po 1 donacji siedzac jeszcze na fotelu miałem nagłe uderzenie gorąca i pot na czole co jak powiedziała pielęgniarka jest normalne. Druga donacja była ok. Trzecia zatrzymał się przepływ przy 350ml. Na 4 donacje lekarz zalecil pobrać 410ml. Leciało nawet szybko bez ściskania piłki. Ale po wszystkim pielęgniarka stwierdziła że jestem zbyt blady, przez chwilę miałem uczucie lekkiego oslabienia ale byłem w pełni świadomy co się dzieje. Lekarz podszedł i powiedział że lepiej jakbym zaprzestał oddawania krwi na amen. Nawet nie sprawdził cisnienia po donacji. Co lepsze przy konsultacji przed donacja oględziny gardła przeprowadzał za pomocą lampki z telefonu…. Nie był to doświadczony lekarz tylko młody ok 35 lat. Więc posłuchać go czy pójść na następny pobór krwi gdzie być może będzie bardziej doświadczony lekarz.
Witam serdecznie!
Opis takich sytuacji jest wprowadzany do systemu. Oczywiście nie opisowo jak opowiadanie ale trzeba wprowadzić np przyczynę nie pobrania pełnej donacji. Możliwe też, że lekarz wprowadził z jego poziomu systemu jakąś dyskwalifikację, chociażby czasową. Tak, że ja bym najpierw skontaktował się telefonicznie i to sprawdził. Jeżeli nie ma takowej możesz spróbować oddać jeszcze raz. Musisz jednak mieć na uwadze, że w razie pojawienia się kłopotów możesz otrzymać dyskwalifikację. Najlepiej podejmij decyzję po konsultacji z lekarzem kwalifikującym w punkcie. Nie musi być to ten sam punkt.
Czy jeśli boli mnie brzuch po czekoladzie, ale nie mam żadnych alergii pokarmowych, wynika to z posiadania Ibs, to mogę oddać krew?
Witam serdecznie!
Oto odpowiedź z RCKiK:
Jeśli Pan obecnie nie przyjmuje leków i nie ma zaostrzeń chorobowych można oddać krew. Ostatecznie zdecydujemy razem z dawcą po rozmowie z nim w punkcie.
Witam serdecznie. Od dwóch miesięcy przyjmuję regularnie lek betaserc, który jest lekiem histaminowym. Jednak nie przyjmuję go ze względu na jakąkolwiek alergię, tylko z powodu zwrotów głowy. Czy fakt przyjmowania tego leku wyklucza mnie jako dawcę krwi? Jeśli tak, to po jakim czasie od zakonczenia przyjmowania leku mogę oddać krew?
Witam serdecznie!
Nie ma sztywnego wykazu leków, które powodują dyskwalifikacje. Zgodnie z ogólną zasadą przez cały okres stosowania leków (oprócz witamin, doustnych środków antykoncepcyjnych, leków hormonalnych stosowanych w okresie menopauzy, niektórych leków przeciwnadciśnieniowych) oraz przez pewien okres po zaprzestaniu ich stosowania nie należy oddawać krwi. Jeżeli poda nam Pani punkt w którym chce Pani oddać krew zapytamy się bezpośrednio lekarza kwalifikującego.
Cześć,
za dzieciaka – jakieś 15 lat temu po użądleniu przez pszczołę/osę miałem prawdopodobnie atak/wstrząs anafilaktyczny.
Po ukąszeniu pływałem w jeziorze i dopiero myślę po około 20 minutach pojechałem z rodzicami do przychodni, gdzie dostałem zastrzyk (nie wiem z czego).
Po tym zdarzeniu jak trochę podrosłem zacząłem oddawać krew i nie było problemu z jej oddawaniem do momentu dopisania punktu i uniemożliwienia oddawania krwi osobom, które przeszły wstrząs/atak – lekarz przed oddaniem krwi zdyskwalifikował mnie.
Przed tym zdarzeniem byłem użądlony nie raz, po tym zdarzeniu również byłem jak dobrze pamiętam dwukrotnie użądlony i miałem tylko delikatnie opuchnięte miejsce ukąszenia – około 2-3 dni.
Ostatnio rozmawiałem ze znajomą, która również za dzieciaka miała ostrą reakcję na ukąszenie owada, a niedawno została dopuszczona przez lekarza do oddania krwi.
Chciałbym się zapytać jak to jest z oddawaniem krwi, mogę czy jednak nie?
Krew oddawałem w RCKiK w Poznaniu.
Witam serdecznie!
Jeżeli chodzi o same zasady medyczne to wstrząs anafilaktyczny inaczej reakcja anafilaktyczna w wywiadzie może stanowić podstawę dyskwalifikacji. Teraz jest pytanie o indywidualne podejście do tematu przez lekarzy kwalifikujących. Czy rzeczywiście dany dawca zaznacza w ankiecie, że miał taki wypadek czy go nie wpisuje? Zgoda lekarza kwalifikującego musi być oparta na rzeczywistych informacjach przekazanych przez dawcę. Jeżeli lekarz uznaje, że ubytek krwi może stanowić jakiekolwiek zagrożenie ma obowiązek nie dopuszczenia dawcy. Proszę jednak pamiętać, że dawca ma prawo do odwołania od decyzji lekarza kwalifikującego. Robi to przez zastępcę dyrektora do spraw medycznych. W każdej siedzibie centrum jest takie stanowisko. W przypadku podtrzymania decyzji negatywnej dawca może się skontaktować z Instytutem Hematologii i Transfuzjologii lub Krajowym Konsultantem ds Transfuzjologii, którzy pełnią medyczny nadzór nad publiczną służbą krwi.
Dzień dobry,
Tydzień temu skończyłam przyjmować Telfexo 180 a teraz przyjmuję Clatrę, do tego mam odrobinę podrażnioną skórę od ciemnych ubrań. Czy kiedy biorę te tabletki to mogę oddać krew?
Witam serdecznie!
Mam 27 lat i przechorowałem covid na początku listopada, mam przeciwciała i chciałem oddać osocze. Przy czym
– w dzieciństwie miałem rozpoznanie astmy oskrzelowej, byłem odczulany, od czasu dzieciństwa nic się nie dzieje, nie biorę żadnych leków (poza przeciwhistaminowymi w sezonie alergicznym – teraz nie biorę)
– mam sezonowo alergię na pyłki traw i drzew, w okresie jesienno-zimowym bez objawów
– mam też rozpoznane łojotokowe zapalenie skóry, jak zresztą wielu mężczyzn, dobrze kontrolowane
– po trzech tygodniach od dodatniego PCR przeciwciała IgG 26,00 AU/ml, IgM indeks 2,48 (oznaczane półilosciowo)
Poza tym bez innych chorób współistniejących. Mój najbliższy RCKiK jest we Wrocławiu.
Czy z takim wywiadem i poziomem przeciwciał (możliwe, że IgG jeszcze wzrosną) jest sens w ogóle wybierać się do RCKiK? Serdecznie pozdrawiam
Witam serdecznie!
Pod jaki RCKiK Pan podlega?
Czy mogę oddawać krew mając alergię na jad pszczoły (w sumie to najsilniejszy jaki może być w skali uczuleń)? Nigdy nie byłam odczulana, jedynie podczas ukąszenia mam wbić strzykawkę z adrenaliną (której jednak na szczęście nie miałam okazji użyć) lub sterydy (w zależności od stopnia nasilenia objawów). Miałam zacząć oddawać krew jednak nie wiem czy mogę :/
Witam serdecznie!
W jakim centrum chcesz oddać krew?