Kryteria dyskwalifikacji stosowane wobec kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi do pobierania krwi pełnej i jej składników oraz przeciwwskazania do ich pobrania.
DYSKWALICFIKACJE STAŁE I BEZWZGLĘDNE
| Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandy |
| 1 | Choroby układu krążenia | aktywna lub przebyta poważna choroba układu krążenia, oprócz wad wrodzonych całkowicie wyleczonych |
| 2 | Choroby układu nerwowego | – poważna choroba aktywna, przewlekła lub nawracająca, – przebyta poważna choroba ośrodkowego układu nerwowego |
| 3 | Skłonność do patologicznych krwawień | zaburzenia krzepnięcia w wywiadzie |
| 4 | Nawracające omdlenia albo napady drgawkowe | Padaczka, inne napady drgawkowe: – kiedykolwiek rozpoznana padaczka, – napady drgawkowe ; poza drgawkami wieku dziecięcego lub sytuacją, w której co najmniej przez 3 lata po zakończeniu leczenia nie obserwuje się nawrotu drgawek |
| 5 | Choroby układu pokarmowego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
| 6 | Choroby układu oddechowego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
| 7 | Choroby układu moczowo-płciowego i nerek | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
| 8 | Choroby układu immunologicznego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
| 9 | Choroby metaboliczne i choroby układu endokrynnego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
| 10 | Choroby krwi i układu krwiotwórczego | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
| 11 | Choroby skóry | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
| 12 | Choroby układowe, np. kolagenozy | poważna choroba: aktywna, przewlekła lub nawracająca |
| 13 | Cukrzyca leczona insuliną | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi z rozpoznaną cukrzycą leczoną insuliną |
| 14 | Choroby nowotworowe | Nowotwór złośliwy. Wyjątek stanowi nowotwór in situ pod warunkiem całkowitego wyleczenia |
| 15 | Choroby zakaźne | 1) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu B; 2) zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C; 3) – 4) HIV-1/2; 5) HTLV I/II; 6) babeszjoza; 7) kala-azar (leiszmanioza trzewna); 8) trypanosomoza amerykańska (gorączka Chagasa); 9) promienica; 10) tularemia; 11) gorączka Q – postać przewlekła |
| 16 | Gąbczaste zwyrodnienie mózgu (TSE) (np. choroba Creutzfeldta-Jakoba, wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba) | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi: 1) u których wywiad medyczny wskazuje na zagrożenie TSE oraz u których wykonano w przeszłości przeszczep rogówki lub opony twardej albo którzy byli leczeni preparatami uzyskanymi z ludzkich przysadek; 2) przebywający łącznie przez 6 miesięcy lub dłużej na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii w okresie od dnia 1 stycznia 1980 r. do dnia 31 grudnia 1996 r.; 3) którym po dniu 1 stycznia 1980 r. przetoczono krew lub jej składniki na terytorium Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Republiki Francuskiej lub Irlandii |
| 17 | Kiła | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których kiedykolwiek rozpoznano kiłę |
| 18 | Produkty lecznicze stosowane drogą iniekcji | każdy przypadek stosowania produktów leczniczych w postaci zastrzyków, które nie zostały przepisane przez lekarza |
| 19 | Zachowania seksualne | kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy ze względu na swoje zachowania seksualne należą do grup podwyższonego ryzyka zakażenia poważnymi chorobami mogącymi przenosić się drogą przetoczenia krwi |
| 20 | Poważne zaburzenia psychiczne, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji u dawcy lub biorcy/td> | |
| 21 | Biorcy ksenoprzeszczepów | |
| 22 | Wstrząs anafilaktyczny | każdy przypadek przebycia wstrząsu anafilaktycznego |
DYSKWALIFIKACJE CZASOWE
| Lp. | Kryterium/przeciwwskazanie | Szczegółowy opis kryterium/przeciwwskazania oraz warunki pobierania krwi od kandydata na dawcę krwi lub dawcy krwi |
| Choroby zakaźne | ||
| 1 | Bruceloza | 2 lata od dnia pełnego wyzdrowienia |
| 2 | Gorączka Q | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
| 3 | Toksoplazmoza | 6 miesięcy od dnia potwierdzonego wyleczenia |
| 4 | Gruźlica | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
| 5 | Gorączka reumatyczna | 2 lata od dnia ustąpienia objawów, jeżeli nie wystąpiła przewlekła choroba serca |
| 6 | Gorączka ponad 38oC | 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów |
| 7 | Grypa, infekcja grypopochodna | 2 tygodnie od dnia ustąpienia objawów |
| 8 | Zapalenie kości i szpiku | 2 lata od dnia potwierdzonego wyleczenia |
| 9 | Malaria: 1) Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi urodzeni lub zamieszkujący nieprzerwanie przez co najmniej 6 miesięcy na terenie endemicznego występowania malarii lub którzy otrzymali transfuzję na obszarze endemicznego występowania malarii | – 3 lata po dniu powrotu z ostatniego pobytu na terenie endemicznym lub – 4 miesiące po dniu powrotu z ostatniego pobytu na terenie endemicznym, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne i osoby te nie wykazywały i nie wykazują objawów; jeżeli wynik testu immunoenzymatycznego jest pozytywny – dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny |
| 2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy przebyli malarię | – na czas występowania objawów i leczenia oraz 3 lata po dniu ustąpienia objawów i zakończenia leczenia; pobranie krwi jest po tym czasie możliwe tylko, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym będą negatywne | |
| 3) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów endemicznego występowania malarii bez objawów choroby po pobycie krótszym niż 6 miesięcy | – 6 miesięcy od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii lub – 4 miesiące od dnia opuszczenia terenów endemicznego występowania malarii, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne; jeżeli wynik jest pozytywny- dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny | |
| 4) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, u których w czasie pobytu na obszarach endemicznego występowania malarii lub w ciągu 6 miesięcy po powrocie występowała gorączka o niejasnym pochodzeniu | – 3 lata po dniu ustąpienia objawów lub – 4 miesiące po dniu ustąpienia objawów, jeżeli wyniki badania testem immunoenzymatycznym są negatywne; jeżeli wynik jest pozytywny – dyskwalifikacja na 3 lata, po tym czasie pobranie krwi jest możliwe, jeżeli wynik badania będzie negatywny | |
| 10 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, powracający z obszaru ryzyka zakażenia: 1) wirusem Zachodniego Nilu (WNV); 2) wirusem dengi; 3) wirusem chikungunya | – 28 dni od dnia opuszczenia obszaru ryzyka zakażenia, chyba że badania wykonane metodami biologii molekularnej dają wyniki negatywne, – w przypadku zakażenia – 120 dni od dnia wyleczenia |
| 11 | Rzeżączka | – okres choroby oraz 4 miesiące od dnia zakończenia leczenia, – 4 miesiące od dnia ostatniego kontaktu seksualnego z osobą zakażoną rzeżączka |
| 12 | Mononukleoza zakaźna | 6 miesięcy od dnia wyzdrowienia |
| 13 | Wirus Zika (nie dotyczy dawców krwi lub kandydatów na dawców krwi oddających osocze metodą plazmaferezy przeznaczonego do przetworzenia w produkty krwiopochodne): 1) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy powracają z terenów potwierdzonej transmisji wirusa Zika; | – 28 dni od opuszczenia obszaru ryzyka, na którym występuje zakażenie, |
| 2) kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi zgłaszający kontakty seksualne z osobami, u których stwierdzono zakażenie wirusem Zika | – 28 dni od dnia ostatniego kontaktu | |
| 14 | Żółtaczka i zapalenie wątroby | |
| Narażenie na niebezpieczeństwo zakażenia chorobami przenoszonymi drogą przetoczenia krwi | ||
| 1 | 1) badanie endoskopowe przy użyciu fiberoendoskopu; 2) kontakt śluzówki z krwią lub ukłucie igłą; 3) przetoczenie składników krwi; 4) przeszczep tkanek lub komórek pochodzenia ludzkiego; 5) duży zabieg chirurgiczny; 6) tatuaż lub przekłucie części ciała; 7) akupunktura, o ile nie została wykonana przez wykwalifikowaną osobę przy użyciu jałowych jednorazowych igieł; 8) zabiegi kosmetyczne połączone z naruszeniem powłok skórnych | 4 miesiące |
| 2 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy byli albo są narażeni na ryzyko z powodu bliskiego kontaktu w warunkach domowych z chorymi na wirusowe zapalenie wątroby lub nosicielami wirusów zapalenia wątroby | 4 miesiące |
| 3 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi, którzy ze względu na swoje zachowania czy działalność są szczególnie narażeni na zakażenie chorobami przenoszonymi drogą przetoczenia krwi | Po zaprzestaniu ryzykownych zachowań, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia niepożądanych reakcji u dawcy lub biorcy, w tym przeniesienia drogą przetoczenia krwi czynników chorobotwórczych, dyskwalifikacja na okres zależny od rodzaju choroby i od dostępności odpowiednich testów. Osoby utrzymujące kontakty seksualne z partnerami, u których testy w kierunku AIDS (HIV) wypadły dodatnio – 4 miesiące po zaprzestaniu kontaktów |
| 4 | Kandydaci na dawców krwi lub dawcy krwi przymusowo pozbawieni wolności (pobyt w zakładzie karnym, areszcie śledczym lub w zakładzie poprawczym, schronisku dla nieletnich albo w innym miejscu, w których przebywają osoby, wobec których zastosowano środki zapobiegawcze o charakterze izolacyjnym) | Okres przymusowego pozbawienia wolności i 4 miesiące po dniu zakończenia przymusowego pozbawienia wolności |
| 5 | Kontakt z osobą chorą na chorobę zakaźną (poza wirusowym zapaleniem wątroby) | Na czas odpowiadający dwukrotnemu okresowi inkubacji, a w przypadku narażenia na zakażenie kilkoma czynnikami chorobotwórczymi – dyskwalifikacja jak dla choroby o najdłuższym okresie inkubacji |
| 6 | – | – |
| Szczepienia | SZCZEGÓŁOWY WYKAZ SZCZEPIONEK | |
| 1 | Wirusy lub bakterie atenuowane | 4 tygodnie |
| 2 | Inaktywowane/zabite wirusy, bakterie lub riketsje | 48 godzin |
| 3 | Anatoksyny | 48 godzin |
| 4 | WZW typu A | 14 dni pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie |
| 5 | WZW typu B | 2 tygodnie pod warunkiem braku ekspozycji na zakażenie |
| 6 | Wścieklizna | 48 godzin w przypadku ryzyka zakażenia – dyskwalifikacja na okres 1 roku |
| 7 | Kleszczowe zapalenie mózgu | 48 godzin (profilaktyka przedekspozycyjna) |
| 8 | Poddanie się biernemu uodpornianiu surowicami odzwierzęcymi | dyskwalifikacja na 3 miesiące |
| 9 | COVID-19 | – 48 godzin od dnia podania szczepionki typu mRNA – 14 dni od dnia podania szczepionki wektorowej w przypadku wystąpienia niepożądanej reakcji poszczepiennej dyskwalifikacja ulega wydłużeniu na okres 7 dni od ustąpienia objawów tej reakcji |
| Inne przyczyny dyskwalifikacji czasowej oraz przeciwwskazania do pobrania krwi | ||
| 1 | Ciąża | 6 miesięcy po porodzie albo po zakończeniu ciąży – nie dotyczy sytuacji wyjątkowych po uzyskaniu zgody lekarza |
| 2 | – | – |
| 3 | Mały zabieg chirurgiczny | 1 tydzień |
| 4 | Leczenie stomatologiczne | Leczenie stomatologiczne lub wizyta u higienistki stomatologicznej: – ekstrakcja zęba, leczenie kanałowe – 7 dni od zabiegu, – wszczepienie implantu i inne zabiegi chirurgiczne – 4 miesiące od dnia zabiegu, – pozostałe przypadki – 24 godziny od zakończenia leczenia lub wizyty |
| 5 | Przyjmowanie leków | zależnie od rodzaju przepisanego leku, jego sposobu działania i leczonego schorzenia |
| 6 | Ostre choroby układu oddechowego | do zakończenia leczenia |
| 7 | Ostre choroby układu pokarmowego | do zakończenia leczenia |
| 8 | Ostre kłębuszkowe zapalenie nerek | 5 lat od całkowitego wyleczenia |
| 9 | Inne ostre choroby układu moczowego | do zakończenia leczenia |
| 10 | Choroby zapalne i uczuleniowe skóry | do zakończenia leczenia |
| 11 | Ostre stany uczuleniowe | do czasu ustąpienia objawów |
| 12 | Zaostrzenie przebiegu przewlekłej choroby alergicznej | do czasu ustąpienia objawów |
| 13 | Okres odczulania w alergii | na czas wywoływania tolerancji na alergen; pobranie krwi jest możliwe tylko przy dawkach podtrzymujących 14 dni po dawce lub 14 dni przed następną dawką |
| 14 | Hemochromatoza | w czasie występowania objawów choroby, w trakcie stosowanego innego leczenia niż krwioupusty (o możliwości oddania krwi oraz częstotliwości pomiędzy kolejnymi donacjami decyduje lekarz w jednostce organizacyjnej publicznej służby krwi, w porozumieniu z lekarzem prowadzącym leczenie hemochromatozy) |
| 15 | Cukrzyca typu 2 nieleczona insuliną | od kandydatów na dawców krwi lub dawców krwi pobiera się tylko krew pełną i tylko jeżeli są leczeni dietą lub metforminą |
| > | Dyskwalifikacja ze względu na szczególną sytuację epidemiologiczną | |
| 1 | Szczególna sytuacja epidemiologiczna (np. wystąpienie epidemii choroby zakaźnej) | okres uzależniony od sytuacji epidemiologicznej i ryzyka zakażenia drogą przetoczenia krwi |
Zapraszamy do zapoznania się z przykładową ankietą dla kandydata na dawcę.
Zapraszamy również do zapoznania się z podstawowymi badaniami jakie są wykonywane u kandydata na dawcę oraz u dawcy krwi Badania u dawcy krwi. Jeżeli wyniki badań u wspomnianych osób nie będą mieściły się w normach to nie zostaną one dopuszczone do oddania.
Informacja o chorobach zakaźnych dla krwiodawców
Twoja krew zostanie zbadana, aby stwierdzić, czy nie jesteś zakażony/a krętkiem kiły, wirusem HIV (odpowiedzialnym za AIDS), wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV) lub C (HCV). Jeśli test wypadnie dodatnio, krew nie zostanie przetoczona. Jednak przy każdej infekcji pomiędzy momentem zakażenia i chwilą, gdy staje się możliwe wykrycie go drogą badań laboratoryjnych, upływa pewien czas. W tym okresie w żadnym przypadku nie wolno oddawać krwi, ponieważ może być źródłem zakażenia, chociaż testy laboratoryjne są jeszcze ujemne. Nie oddawaj więc krwi, jeżeli przez ryzykowne kontakty lub zachowania naraziłeś/aś się na niebezpieczeństwo.
Ryzyko stwarzają:
1. Wcześniej lub aktualnie stosowane narkotyki w postaci zastrzyków.
2. Kontakty seksualne z osobami stosującymi narkotyki w postaci zastrzyków.
3. Kontakty seksualne z wieloma partnerami/partnerkami.
4. Kontakty seksualne z partnerem/partnerką, których znasz od niedawna.
5. Kontakty seksualne w celu zarobkowym.
6. Kontakty seksualne z osobami, u których testy w kierunku HIV (AIDS), krętka kiły lub wirusów zapalenia wątroby typu B lub C (żółtaczki zakaźnej B lub C wypadły dodatnio).
Zdajemy sobie sprawę, że zadając te pytania wkraczamy w Twoją sferę prywatną. Jednak niewielkie ryzyko przeniesienia zakażenia drogą krwi można dalej zmniejszyć jedynie wtedy, gdy będąc dawcą dokładnie przemyślisz opisane tu sytuacje i skrupulatnie odpowiesz na postawione pytania. Twoje dane będą traktowane poufnie.
Przy dodatnich wynikach badań (wskazujących na infekcję) zostaniesz o tym poinformowany/a przez lekarza. Ponadto informacje o dodatnich wynikach badań zostaną przekazane Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 24 czerwca 2020 r. w sprawie zgłaszania wyników badań w kierunku biologicznych czynników chorobotwórczych u ludzi (Dz.U. poz. 1118).
Dziękujemy za współpracę.
UWAGA!
Osoby homoseksualne jeżeli mają stałych partnerów nie mogą być dyskwalifikowani z powodu swojej orientacji seksualnej. Przedstawiamy Państwu korespondencje wymienioną pomiędzy RCKiK Bydgoszcz a Kampanią Przeciw Homofobii. Cała korespondencja oraz stanowisko KPH na temat dyskwalifikacji osób homoseksualnych przez RCKiK Instytut Hematologii i Transfuzjologii potwierdził stanowisko KPH o braku podstaw do dyskwalifikacji osób LGB.
Osoby homoseksualne jeżeli mają stałych partnerów nie mogą być dyskwalifikowani z powodu swojej orientacji seksualnej. Przedstawiamy Państwu korespondencje wymienioną pomiędzy RCKiK Bydgoszcz a Kampanią Przeciw Homofobii. Cała korespondencja oraz stanowisko KPH na temat dyskwalifikacji osób homoseksualnych przez RCKiK Instytut Hematologii i Transfuzjologii potwierdził stanowisko KPH o braku podstaw do dyskwalifikacji osób LGB.
Lecze przeziebienie stosuje sterydy do nosa mometazon i octeangin tabletki na gardlo, po jakim czasie od odstawienia moge oddać krew?
Dzień dobry,
czy zażywając kalipoz, Indepamid i propranolol mogę oddać krew?
Dzień dobry,
po jakim czasie po zwykłym pobraniu krwi do badania jest się dyskwalifikowanym do oddania krwi?
Witam,
czy wazektomia to duży, czy mały zabieg hirurgiczny? Ile muszę odczekać po takim zabiegu – RCKiK Opole
Witam serdecznie!
Wazektomia jest zakwalifikowana jako duży zabieg. Dyskwalifikacja wynosi 4 miesiące.
Dzień dobry. Przyjmuję Brintellix, Trittico CR oraz Lamitrin (leczenie podtrzymujące epizodu depresji i zaburzeń lękowych). Czy mogę oddać krew lub jej składniki w RCKiK na Saskiej w Warszawie?
niestety zostaniesz zdyskwalifikowany, przynajmniej rok po skonczeniu leków
Witam,
Przyjmując te leki nie można oddawać krwi.
Pozdrawiam
Gabinety Lekarskie, RCKiK w Warszawie
Dzień dobry
Planuję oddać krew w placówce w Katowicach. Stosuję Verrucutan. Czy mogę oddać krew pomimo brania tego leku?
Witam.
Należy odczekać 14 dni od zakończenia leczenia zmian skórnych.
Pozdrawiam
Lekarz
Witam.
Planuję oddać krew w Warszawie przy ul. Nowogrodzkiej. Choruję na nadciśnienie tętnicze, od 30 dni nie brałam żadnego leku. Czy mogę oddać krew?
Witam serdecznie!
Jeżeli mimo nie brania leków ma Pani ustabilizowane ciśnienie to może Pani oddać krew.
Dzień dobry,
czy zażywając leki jak poniżej można zostać dawcą krwi:
Clatra
Asertin
Mesopral (do końca października)
Pozdrawiam
Dzień dobry. Mam nadciśnienie. Biorę leki LIPANTHYL 267M, BETO 25ZK 23,75mg oraz Tritace 5 mg. Czy mogę oddać krew?
Witam serdecznie!
W jakim centrum chcesz oddać krew?
U mnie w Świnoujściu
Witam serdecznie!
Oto odpowiedź z RCKiK:
—–
Dzień dobry,
W związku z dodatkowymi pytaniami proszę zapytanie skierować do lekarza kwalifikującego dzwoniąc do gabinetu pod nr telefonu: 91 424-36-31.
Pozdrawiam
Centrum w Białymstoku. Mam sztuczną zastawkę trójdzielną, przyjmuję na stałe acenocumarol. Czy mogę oddawać krew tak jak przed operacją? Jeżeli nie, to dyskwalifikuje mnie to również do oddawania składników krwi?
Dzień dobry,
Dawca po zabiegu wszczepienia zastawki przyjmujący na stałe leki wpływające na krew i układ krwiotwórczy podlegają stałej dyskwalifikacji. Ostateczna decyzja należy do lekarza kwalifikującego w punkcie w którym chce się oddać krew.