Odpowiadający: podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Katarzyna Głowala
Warszawa, 14-12-2016
Szanowny Panie Marszałku,
w odpowiedzi na interpelację nr 7401 z dnia 13 listopada 2016 r., złożoną przez Panią Elżbietę Stępień, Posła na Sejm RP, w sprawie „niepokojącego zjawiska, dotyczącego dawców krwi”, uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień.
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. z 2014 r. poz. 332, z późn. zm.), zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, a także zwrot utraconego zarobku na zasadach wynikających z przepisów prawa pracy. Sposób usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz zakres przysługujących pracownikom zwolnień od pracy, a także przypadku, w których za czas nieobecności lub zwolnienia pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, został, zgodnie z art. 2982 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r., poz. 1666), określony rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r., w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1632). Zgodnie z treścią § 12 rozporządzenia, pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy. O przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności, zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, należy uprzedzić pracodawcę, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia. Należy podkreślić, że uzyskanie zwolnienia od pracy w dniu oddawania krwi stanowi prawnie usankcjonowany przywilej krwiodawcy, zaś po stronie pracodawcy rodzi obowiązek udzielenia pracownikowi zwolnienia z tego tytułu, w związku z czym odmowa pracodawcy w tym zakresie stanowić będzie naruszenie prawa. Za czas zwolnienia od pracy, związany z oddawaniem krwi, zgodnie z treścią § 16 ust. 1 rozporządzenia, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, ustalonego w sposób określony w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 62, poz. 289, z późn. zm.). Zgodnie z treścią § 5 ust. 1 tego rozporządzenia, przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop.
Odnosząc się do pytań, dotyczących konieczności odpracowania czasu zwolnienia od pracy, związanego z oddawaniem krwi, uprzejmie informuję, iż powyższe stwierdzenie jest bezzasadne i nie znajduje poparcia w obowiązujących przepisach prawa. Wymaga podkreślenia, iż zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887, z późn. zm.), przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się (z zastrzeżeniem ust. 2-5) okresy składkowe i nieskładkowe. Honorowy dawca krwi, korzystając ze zwolnienia od pracy w dniu, w którym oddaje krew, nadal pozostaje w okresie ubezpieczenia (składkowym), o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy honorowego dawcy krwi – w przypadku emerytury dla ubezpieczonych, urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949 r. oraz renty z tytułu niezdolności do pracy – zostanie zatem uwzględniony w ogólnym stażu pracy jako okres składkowy, natomiast wynagrodzenie, które zostało pracownikowi wypłacone za ten dzień, od którego pracodawca ma obowiązek potrącić składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zostanie uwzględnione przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury lub renty. W przypadku emerytury dla ubezpieczonego, urodzonego po dniu 31 grudnia 1948 r., kwota składek na ubezpieczenie emerytalne odprowadzona od wynagrodzenia otrzymanego za ten dzień, zostanie uwzględniona w podstawie obliczenia emerytury. Tym samym, dzień wolny, udzielony przez pracodawcę pracownikowi będącemu krwiodawcą, nie powoduje dla pracownika negatywnych skutków w zakresie emerytur i rent. Okres ten jest bowiem uwzględniany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zarówno przy ustalaniu prawa jak i wysokości świadczeń emerytalno-rentowych. W krajowym porządku prawnym nie obowiązuje żaden przepis, który wyłączałby okres zwolnień od pracy z tytułu oddawania krwi ze stażu pracy, uzasadniającego nabycie praw do emerytury, zmuszając dawcę do odpracowania tych zwolnień.
W Polsce obowiązuje zasada honorowego krwiodawstwa, która przejawia się w tym, iż krwiodawcy oddają krew dobrowolnie i bezpłatnie, z założenia kierując się altruistyczną chęcią pomocy potrzebującym. Samo oddanie krwi jest nieprzeliczalne na jakiekolwiek pieniądze, a po stronie krwiodawcy jest jednocześnie darem bezcennym, wobec faktu niemożności jej „wyprodukowania”.
Reasumując, korzystanie z dnia wolnego w dniu oddania krwi, na zasadach określonych w ustawie, nie rodzi obowiązku późniejszego odpracowania tej nieobecności i pozostaje bez wpływu na okoliczności związane z przejściem na emeryturę.
Z poważaniem,
Z upoważnienia
MINISTRA ZDROWIA
PODSEKRETARZ STANU
Katarzyna Głowala
Discover more from Honorowe krwiodawstwo i krwiolecznictwo
Subscribe to get the latest posts sent to your email.
Witam, pracownik przyniósł zaświadczenie o przeprowadzonych badaniach w krwiodawstwie (nie udało mu sie oddać krwi) w konkretnym czasie 7-11. Pracownik nie przyjechał po badaniach do pracy (pracujemy 7-15). Czy ma on usprawiedliwiony cały dzień pracy czy tylko te godziny, które są wskazane w zaświadczeniu?
Witam serdecznie!
Tylko wskazane w zaświadczeniu.
Podstawa prawna:
„§ 12. Pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi. Pracodawca jest również obowiązany zwolnić od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą one być wykonane w czasie wolnym od pracy. ”
https://krwiodawcy.org/akty_prawne/D20141632.pdf
Witam. Chciałbym zapytać,czy pracodawca może pozbawić pracownika premii frekwencyjnej z powodu oddania krwi przez pracownika ? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Witam serdecznie!
Tak, może. Premia jeżeli tak ustanowił pracodawca może przysługiwać za faktycznie przepracowany czas. Wtedy dni za które pracownik zachowuje wynagrodzenie się do nich nie wlicza.
Dzień dobry!
Pracuje jednocześnie na umowę o pracę i umowę zlecenie. Planuje oddać krew w czwartek. Czy mogę wziąć usprawiedliwienie od pracy etatowej na czwartek i piątek, a w piątek iść do pracy na zlecenie?
Szanowny Panie,
Tak, jeżeli chodzi o same przepisy to może Pan tak zrobić gdyż dla osób zatrudnionych na umowę zlecenie nie ma tego przywileju.
witam
pracuje w mundurowe w systemie 12h
czy jeśli idę oddać krew to pokrywa mi pełna nieobecnośc na służbie tj 2x12h czy tylko po 8h za każdy dzień,?
Witam serdecznie,
Jeśli idę oddać krew a mam nocną zmianę, czy dostanę dodatek za nocki?
Witam serdecznie!
Nie, nie otrzyma Pan dodatku.
Witam, proszę o informację czy jeżeli oddam krew w czasie urlopu np. Poniedziałek, ale następny dzień (wtorek) będzie dla mnie dniem pracującym to czy w tym kolejnym dniu przysługuje mi dzień wolny za oddanie krwi?
Witam serdecznie!
Tak. Jeżeli oddasz w poniedziałek (urlop) krew to otrzymasz również wolne we wtorek. Jest to standardowa sytuacja chociażby dla osób, które oddają krew w niedzielę na akcjach wyjazdowych i otrzymują wolne na poniedziałek.
Witam ,dziś chcialam oddac krew i pierwszy raz miala troszkę za niską hemoglobine ,czy jak jutro oddam i będzie ok. To mogę mieć pokryty dzisiejszy i wczorajszy dzień. DZIS dostalam zwolnienie z powodu braku oddania nie była bym w stanie dojechac do pracy . Pozdrawiam
Witam serdecznie!
A nie otrzymał Pan np 7 dniowej dyskwalifikacji. Czy lekarz powiedział Panu, że może Pan przyjść? Najczęściej lekarze pozwalają spróbować oddać po określonym czasie.
Witam! Pracuję na 1/4 etatu i pracodawca w dniu w którym oddawałam krew wpisał mi w grafik chorobowe, czy to prawidłowe? Czy w tym dniu mam 100% płatne czy 80% jak przy zwolnieniu chorobowym?
Witam serdecznie!
Nie, nie jest to prawidłowe zachowanie. Dzień w którym pracownik oddaje krew nie może być traktowany jako
dzień chorobowego. Dzień ten jest dniem nieobecności usprawiedliwionej za którą pracownik zachowuje 100% wynagrodzenia. Dotyczy to wszystkich umów opartych na przepisach kodeksu pracy.
Czy 2 dni wolnego należy się honorowym dawcom krwi czy każdemu kto nawet pierwszy raz odda krew ?
Witam
Pracuje na umowie o pracę, w poniedziałek planuje oddać krew a według grafiku w tym dniu mam zmianę 10h, z kolei we wtorek mam z grafiku wolne.
Pojawiły się w mojej głowie pytania co gdybym np. w poniedziałek i wtorek miał zmiany w pracy po 12h, czy za oba te dni miałbym w 100% zapłacone? Czy zapłacone miałbym tylko za 8h dziennie a resztę musiałbym odrobić?
I drugie pytanie: czy jeśli we wtorek mam według grafiku wolne (w inne dni pracuje po 10h) a krew oddam w poniedziałek to rozumiem że nie należy mi się nic za ten dzień?
Witam serdecznie. Jestem Zasłużonym Honorowym Dawcą Krwi . Chciałabym oddać pierwszy raz płytki krwi . Moje pytanie jest takie czy należy mi się jakiś dzień wolnego na regenerację organizmu ?
Pozdrawiam ?
Witam serdecznie!
Przywileje są takie same jak przy oddawaniu krwi pełnej. A więc obecnie 2 dni wolnego, bez stanu epidemii 1 dzień.
Dzień dobry, czy oddając krew w akcji wyjazdowej (ambulans) otrzymam zwolnienie z pracy?
Tak.
Pracuję na umowę zlecenie ponieważ przez pandemię musialem zmienić pracę. Czy przysługuje mi płatne wolne za dzień oddania krwi?
Witam serdecznie!
Nie, nie przysługuje.
witam
czy rozliczenie dnia krwiodawczego jako 3,6 w szkole jest prawidłowe?
pozdrawiam
Dzień Dobry,
A ja z kolei zapytam czy pracodawców, którzy są honorowymi dawcami krwi przysługują jakieś ulgi z tytułu oddania krwi lub jej składników?
Witam serdecznie!
Nie, nie mają dodatkowych ulg.
Chciałbym prosić o interpretacje najlepiej popartą przepisami prawa.
Opis sytuacji:
Pracuje w systemie 3 zmianowym po 24 godziny od godz. 8:00 do godz. 8:00 kolejnego dnia.
W dniu 10.12.2021 r. oddałem krew (dodam, że 10/11.12.2021 r. jest to dzień mojej pracy wynikający z półrocznego harmonogramu czasu pracy). Aktualne przepisy mówią, że należy mi się zaliczenie 2 dni za oddanie krwi czyli 24 godz. w moim przypadku.
Jednak dnia 9.12.2021 r. przyszedłem do pracy z dyżuru domowego, więc pracowałem od godz. 8:00 dnia 9.12.2021 r. do 8:00 dnia 10.12.2021 r. udając się po pracy oddać krew. Problem w tym, że pracodawca zamiast zaliczyć mi 48 godz. to zaliczył mi 40 godz. nie zaliczając mi 8 godz. od 0:00 do 8:00 dnia 10.12.2021 r. Czy słusznie? Przepracowałem 24 godziny i po nich się udałem na krew usprawiedliwiając kolejne 24 godziny.
Witam serdecznie!
Na wstępie zaznaczymy, że nie podamy Ci żadnych dokładnych przepisów gdyż zarówno sama ustawa jak i rozporządzenie nie zawiera tak szczegółowych zapisów. Po pierwsze uważamy, że pracodawca „rozliczył” Cię prawidłowo. Jak rozumiem chcesz uwzględnienia dodatkowo godzin z dnia w którym pracowałeś a później poszedłeś oddać krew. To nie jest prawidłowa interpretacja przepisów. Spróbuje wytłumaczyć to na prostszym przykładzie. Spójrz na sytuację jaka występuje w przypadku osób, które w systemie zwykłym 8 godzinnym np. od 7:00-15:00 po pracy idą oddać krew. W takim przypadku osoby te samodzielnie rezygnują ze swojego uprawnienia. Pracownicy Ci będą mieli tylko wolny jeden dzień a mianowicie następny dzień po donacji (w okresie stanu epidemii). Wynagrodzenie wyrównujące również otrzymają tylko za dzień następny po donacji. W systemie kadrowo-płacowym liczba godzi pracy również zmniejszy się tylko o 8 godzin z dnia następnego po donacji. Czy w związku z tym nie jesteś pokrzywdzony? W pewnym sensie tak, gdyż teoretycznie zgłaszając chęć pójścia oddać krew wolne powinieneś dostać od godz. 00:00 10.12.2021. Niestety jeżeli pracodawca by zezwalał na takie rozwiązanie i również Ty byś zgodził się z niego korzystać ma ono jedną dużą wadę. W przypadku dyskwalifikacji otrzymałbyś zwolnienie godzinowe na czas badań a więc np. od godz 10:00-12:00. a nie od 00:00 co nakładałoby na Ciebie obowiązek odpracowania tych godzin. Niestety przy systemie 24 godzinnym nie ma możliwości (bez podjęcia ryzyka) wykorzystania w pełni uprawnienia dotyczącego 2 dni wolnych.
Chciałbym prosić o interpretacje najlepiej popartą przepisami prawa.
Opis sytuacji:
Pracuje w systemie 3 zmianowym po 24 godziny od godz. 8:00 do godz. 8:00 kolejnego dnia.
W dniu 10.12.2021 r. oddałem krew (dodam, że 10/11.12.2021 r. jest to dzień mojej pracy wynikający z półrocznego harmonogramu czasu pracy). Aktualne przepisy mówią, że należy mi się zaliczenie 2 dni za oddanie krwi czyli 24 godz. w moim przypadku.
Jednak dnia 9.12.2021 r. przyszedłem do pracy z dyżuru domowego, więc pracowałem od godz. 8:00 dnia 9.12.2021 r. do 8:00 dnia 10.12.2021 r. udając się po pracy oddać krew. Problem w tym, że pracodawca zamiast zaliczyć mi 48 godz. to zaliczył mi 40 godz. nie zaliczając mi 8 godz. od 0:00 do 8:00 dnia 10.12.2021 r. Czy słusznie? Przepracowałem 24 godziny i po nich się udałem na krew usprawiedliwiając kolejne 24 godziny.
Mam pytanie czy pracodawca może potrącić premie miesieczną uznaniową za to , że sie oddaje honorowo krew ? Bo chce złożyć pismo w tej sprawie do pracodawcy z zapytaniem dlaczego za oddanie krwi jest premia miesięczna wliczona za dzien nieobecny w pracy. Czy to jest zgodnie z Polskim Kodeksem?
Witam serdecznie!
Jeżeli premia jest czysto uznaniowa to pracodawca może odebrać premie. Proszę jednak sprawdzić czy to na pewno premia uznaniowa https://poradynacodzien.pl/premia-uznaniowa-i-premia-regulaminowa/
Witam,
Czy w przypadku kiedy studiuje zaocznie co drugi weekend i udałabym się na oddanie krwi w dniu zajęć to z pewnością byłoby to nieobecność usprawiedliwiona?
Witam,
Czy zwolnienie godzinowe ze względu na brak możliwości oddania krwi, jest również 100% płatne?
Czy krew można oddawać również w Centrum Krwiodawstwa w Katowicach na ulicy raciborskiej 15?
Witam serdecznie!
Tak, zwolnienie godzinowe jest 100% płatne. Krew można również oddawać w siedzibie centrum na Raciborskiej 15.
Witam, pracuje na 3/4 grafik mam po 8h kierownik mi mówi że mi zaliczy po 6h dni oddawania krwi, czy ma rację ? Czy powinni zaliczyć 8h
Witam serdecznie!
Kierownik rozliczył Cię prawidłowo.
Witam, czy jeśli pracuje na 3/4 etatu pracodawca może narzucić mi oddanie krwi w okresie kiedy mam wolne?
Witam serdecznie!
Nie, nie może. Każdy kto ma zawartą umowę na podstawie Kodeksu Pracy bez względu na jaką część etatu pracuje ma prawo do dnia wolnego na oddanie krwi (w czasie stanu epidemii i stanu zagrożenia epidemicznego 2 dni). Pracodawca nie może wyznaczać terminu oddania dla dawcy. Ma natomiast obowiązek zwolnienia pracownika na ten czas oraz wypłacenia mu 100% wynagrodzenia.
Dzień dobry, czy jeśli pójdę rano np w poniedziałek oddać krew, ale mi nie przyjmą (np przez zbyt słabe żyły, miałam tak kiedys) to w takim wypadku jeden dzień wolny z dwóch mi także przysługuje?
Witam serdecznie!
Nie, w takim przypadku otrzymuje się zwolnienie godzinowe.