Warszawa, 17 czerwca 2020 r.
Szanowny Panie,
w odpowiedzi na wiadomość z 19 maja 2020 r. w sprawie respektowania uprawnień pielęgniarek i położnych, Departament Polityki Lekowej i Farmacji uprzejmie informuje co następuje.
Ministerstwo Zdrowia dokonuje interpretacji indywidualnych przepisów prawa w ściśle określonych przypadkach, tj. w ślad za dyspozycją art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292, ze zm.). Zgodnie z przywołanym przepisem ustawy, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej
państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna) (…)
Niezależnie od powyższego Departament pragnie wskazać, iż farmaceuta ma obowiązek realizowania recept pielęgniarskich ordynujących leki z grupy OTC. Uprawnienia pielęgniarek i położnych do ordynacji leków i wypisywania recept wynikają z ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 562).
W ramach samodzielnego wykonywania świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów drugiego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo samodzielnie wystawiać recepty oraz ordynować leki zawierające określone substancje czynne (z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe) oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz ordynować określone wyroby medyczne, w tym wystawiać na nie zlecenia albo recepty, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.
Wykaz substancji czynnych zawartych w lekach, które mogą być ordynowane przez pielęgniarki i położne oraz na które pielęgniarki i położne mają prawo wystawiać recepty określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2018 r. w sprawie wykazu substancji czynnych zawartych w lekach, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych ordynowanych przez pielęgniarki i położne oraz wykazu badań diagnostycznych, na które mają prawo wystawiać skierowania pielęgniarki i położne (Dz.U. z 2018 r. poz. 299).
Natomiast w ramach realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji pielęgniarka i położna posiadające dyplom ukończenia studiów co najmniej pierwszego stopnia na kierunku pielęgniarstwo lub położnictwo oraz pielęgniarka i położna posiadające tytuł specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa mają prawo wystawiać zlecenia na wyroby medyczne oraz recepty na leki, z wyłączeniem leków zawierających substancje bardzo silnie działające, środki odurzające i substancje psychotropowe, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne, niezbędne do kontynuacji leczenia, jeżeli ukończyły kurs specjalistyczny w tym zakresie.
Uprawnienia pielęgniarek i położnych, obejmują również wystawianie recept osobom o dodatkowych uprawnieniach określonych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na zasadach określonych w tej ustawie oraz w ustawie refundacyjnej, w tym świadczeniobiorcom, którzy posiadają tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” i przedstawią legitymację “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”. Wyjątek stanowi jedynie brak możliwości wystawiania przez położną recept z kodem uprawnień “S”, tj. recept dla świadczeniobiorców, po ukończeniu 75. roku życia.
Pielęgniarki i położne maja więc możliwość wypisywania recept na leki z wykazu leków, określonych w załączniku do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 lutego 2010 r. w sprawie wykazu leków dla świadczeniobiorcy posiadającego tytuł “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” (Dz. U. z 2015 r. poz. 2098), również o kategorii dostępności OTC.
Wszystkie recepty na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne powinny być wystawiane na zasadach określonych ustawie Prawo farmaceutyczne.
Mając na uwadze powyższe w opinii Departamentu recepty powinny być realizowane z odpłatnością wynikającą z uprawnień “Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu”.
Z poważaniem,
Łukasz Szmulski
p.o. Dyrektora
/dokument podpisany elektronicznie